Gdzie znajdują się Jeziorka Duszatyńskie?
Jeziorka Duszatyńskie znajdują się w Bieszczadach, w gminie Komańcza, u podnóża zachodnich zboczy masywu Chryszczatej. Leżą one na terenie rezerwatu przyrody Zwiezło, chroniącego obszar osuwiska, które dało początek jeziorkom. Najbliższą miejscowością jest wieś Duszatyn, od której zbiorniki wzięły swoją nazwę. Jeziorka położone są na wysokości od ok. 680 do 720 m n.p.m., w dolinie potoku Olchowatego, lewobrzeżnego dopływu Osławy.
Jak dotrzeć do Jeziorek Duszatyńskich? Informacje o szlaku
Aby zobaczyć słynne jeziorka osuwiskowe, trzeba nieco się wysilić. Nie można bowiem dojechać w bezpośrednie okolice samochodem. Do Jeziorek Duszatyńskich najłatwiej dotrzeć czerwonym szlakiem turystycznym, czyli Głównym Szlakiem Beskidzkim. Szlak czerwony prowadzi z Komańczy przez Prełuki i Duszatyn, a następnie wiedzie zboczami Chryszczatej obok jeziorek, aż na szczyt góry (998 m n.p.m.).
Idąc od strony Komańczy, po ok. 2,5 godzinie marszu dociera się w rejon jeziorek. Leżą one nieco na uboczu, dlatego warto zboczyć w prawo, by podejść bliżej zbiorników. Trasa jest dość wymagająca, prowadzi stromymi podejściami i schodzi w doliny potoków. Wycieczkę warto połączyć z wyprawą na Chryszczatą – można ją zacząć nie tylko w Komańczy, ale także w Duszatynie.
Przygotowania do wycieczki nad Jeziorka Duszatyńskie i na Chryszczatą
Planując wycieczkę nad Jeziorka Duszatyńskie i na szczyt Chryszczatej, należy odpowiednio się do niej przygotować:
- przede wszystkim trzeba zadbać o wygodne, rozchodzone buty trekkingowe, które zapewnią dobrą przyczepność na stromych i kamienistych odcinkach szlaku;
- warto też zabrać ze sobą kijki trekkingowe, ułatwiające utrzymanie równowagi;
- niezbędny będzie plecak z zapasem wody i prowiantu oraz kurtka przeciwdeszczowa na wypadek zmiany pogody;
- dobrze jest też mieć ze sobą mapę lub przewodnik po Bieszczadach;
- przed wyruszeniem na szlak koniecznie trzeba sprawdzić aktualną prognozę pogody i dostosować ubiór do panujących warunków.
Wszystkie potrzebne akcesoria turystyczne, które są przydatne podczas wędrówek po bieszczadzkich szlakach, można znaleźć w jednym miejscu – najbliższym sklepie Decathlon.
Jak powstały Jeziorka Duszatyńskie?
Historia Jeziorek Duszatyńskich rozpoczyna się 13 kwietnia 1907 roku w wyniku powstania osuwiska. Utworzyło się ono na zachodnim zboczu Chryszczatej, a bezpośrednią przyczyną kataklizmu były obfite opady deszczu i roztopy wiosenne. Doprowadziły do przemieszczenia się mas skalnych zbudowanych z piaskowców. Przez to potok Olchowaty został w kilku miejscach zablokowany przez naturalne zapory.
Spiętrzenie wód potoku oraz tych spływających z kulminacji Chryszczatej i Mikitowej doprowadziło do powstania jeziorek. Początkowo było ich więcej, jednak z czasem część uległa zamuleniu i zanikła. Osuwisko na Chryszczatej przyczyniło się to powstania jednej z największych atrakcji turystycznych regionu i województwa podkarpackiego.
Najważniejsze informacje o jeziorkach
Początkowo istniały trzy jeziorka, natomiast obecnie dostępne są już tylko dwa:
- Jeziorko Górne – położone na wysokości ok. 700 m n.p.m., o powierzchni 1,44 ha i głębokości dochodzącej do prawie 6 m;
- Jeziorko Dolne – leżące na wysokości ok. 680 m n.p.m., o powierzchni 0,45 ha i maksymalnej głębokości 6,2 m.
Trzecie, najmniejsze i najniżej położone jeziorko (na wys. ok. 614 m n.p.m.) zanikło na skutek postępującego zamulania. Łączna objętość osuwiska, które dało początek jeziorkom, szacowana jest na ok. 12 mln m³. Jest to drugie co do wielkości osuwisko w polskich Karpatach.
Rezerwat przyrody Zwiezło
Obszar osuwiska wraz z Jeziorkami Duszatyńskimi objęty jest ochroną jako rezerwat przyrody Zwiezło. Został on utworzony w 1957 roku i zajmuje powierzchnię ok. 2,2 ha. Chroni on nie tylko unikatową formę geologiczną, jaką jest osuwisko, ale także cenne zbiorowiska leśne porastające strome zbocza doliny. Rezerwat położony jest na terenie Ciśniańsko-Wetlińskiego Parku Krajobrazowego i Nadleśnictwa Komańcza. W planach jest także rozszerzenie jego powierzchni o obszary położne na terenie leśnictw Duszatyn i Prełuki.
Jeziorka Duszatyńskie – ciekawostki
- Z powstaniem Jeziorek Duszatyńskich wiążą się liczne legendy i podania ludowe. Według jednej z nich kataklizm był skutkiem działania sił nieczystych. Podobno rozgniewany diabeł cisnął w zbocze Chryszczatej ognistą kulą, powodując osunięcie ziemi i spiętrzenie wód.
- Inna legenda mówi, że w miejscu dzisiejszych jeziorek spadł niegdyś ogromny meteoryt. Miał on wyżłobić głębokie rynny i kratery, które z czasem wypełniły się wodą. Gwałtowne osunięcie zbocza góry miało też jakoby spowodować samoistne bicie w dzwony okolicznych cerkwi.
- Jeziorka Duszatyńskie przyciągają wielu turystów. Jednym z nich był Karol Wojtyła, który wraz z grupą przyjaciół odwiedził to miejsce kilka razy – w latach 1952, 1957 i 1960.
Czy warto zobaczyć Jeziorka Duszatyńskie?
Jeziorka Duszatyńskie to niezwykły pomnik potęgi natury, ukazujący siłę żywiołów kształtujących krajobraz Bieszczadów. Powstałe ponad 100 lat temu w wyniku katastrofalnego osuwiska, do dziś zachwycają malowniczym położeniem wśród stromych zboczy Chryszczatej. Wędrówka do jeziorek czerwonym Głównym Szlakiem Beskidzkim dostarcza niezapomnianych wrażeń i pozwala z bliska podziwiać piękno przyrody Bieszczadów. To jedna z największych atrakcji przyrodniczych regionu, przyciągająca turystów i miłośników gór z całej Polski.
Fot. główna: Yarl, Wikimedia Commons, CC BY-SA 3.0
Może Cię także zainteresować:
- Chryszczata – mało znany szczyt o dużym potencjale
- Przełęcz Żebrak – jak wygląda dojście?
- Kolorowe jeziorka – Rudawy Janowickie mogą Cię zaskoczyć!
- Jaskinia Bielańska: cennik, parking i pomnik przyrody w słowackich Tatrach
- Jaworniki – szczyt dla odważnych i poszukujących przygód
