Łomnicki Staw – informacje o polodowcowym jeziorze
Łomnicki Staw (Skalnaté pleso) jest jeziorem polodowcowym, które stanowi jeden z najbardziej rozpoznawalnych punktów w słowackiej części Tatr Wysokich. Akwen znajduje się w malowniczej Dolinie Łomnickiej, u stóp południowych stoków Łomnicy i Huncowskiego Szczytu. Jego wysokość nad poziomem morza, wynosząca 1751 metrów, klasyfikuje go jako typowe jezioro wysokogórskie. Teren wokół niego jest popularnym węzłem szlaków turystycznych oraz miejscem, gdzie zlokalizowana jest stacja kolejki gondolowej, co czyni go łatwo dostępnym dla szerokiego grona turystów.
Historia Łomnickiego Stawu jest ściśle związana z procesami geologicznymi kształtującymi Tatry. Jego misa została wyrzeźbiona przez lodowiec. Pierwotnie jezioro było znacznie większe i głębsze, jednak na przestrzeni wieków ulegało naturalnym procesom zamulania i zarastania. Zapiski historyczne wskazują, że już w XIX wieku obserwowano stopniowe zmniejszanie się jego powierzchni. W latach 30. XX wieku, podczas budowy infrastruktury turystycznej, podjęto decyzję o sztucznym uszczelnieniu dna, aby zapobiec całkowitemu zanikowi wody. Mimo tych działań poziom wody w stawie wciąż podlega sezonowym wahaniom.
Charakterystyka i położenie Łomnickiego Stawu w Tatrach
Położenie Łomnickiego Stawu sprawia, że jest to miejsce o wyjątkowych walorach krajobrazowych. Otoczenie surowych, skalistych szczytów tworzy spektakularną panoramę, która zmienia swój wygląd w zależności od pory dnia i roku. Bezpośrednio nad taflą wody góruje majestatyczna Łomnica, drugi co do wysokości szczyt w Tatrach. Widok ten przyciąga fotografów i miłośników przyrody. Jezioro leży na trasie Magistrali Tatrzańskiej, jednego z najważniejszych i najdłuższych szlaków w całych Tatrach, co dodatkowo podnosi jego rangę jako kluczowego punktu na turystycznej mapie regionu.
Klimat w rejonie Łomnickiego Stawu jest typowo alpejski, charakteryzujący się dużą zmiennością pogody, niskimi średnimi temperaturami rocznymi i długo zalegającą pokrywą śnieżną. Śnieg potrafi utrzymać się tu nawet do późnej wiosny, a pierwsze opady mogą pojawić się już wczesną jesienią. Zimą jezioro całkowicie zamarza, tworząc lodową taflę o znacznej grubości. Surowe warunki klimatyczne mają bezpośredni wpływ na otaczającą roślinność, która jest reprezentowana głównie przez kosodrzewinę, trawy wysokogórskie oraz niskie krzewinki. Świat zwierząt jest tu również bogaty, można spotkać świstaki i kozice.
Jakie szlaki turystyczne prowadzą nad Łomnicki Staw?
Nad Łomnicki Staw prowadzi kilka popularnych szlaków turystycznych, co pozwala na zaplanowanie wycieczki o różnym stopniu trudności i długości:
- najważniejszym z nich jest czerwony szlak, czyli wspomniana wcześniej Magistrala Tatrzańska. Trasa ta jest stosunkowo łatwa technicznie, choć wymaga dobrej kondycji fizycznej ze względu na dystans i przewyższenia;
- inną opcją dotarcia w rejon Łomnickiego Stawu jest wędrówka bezpośrednio z miejscowości Tatrzańska Łomnica (Tatranská Lomnica). Zielony szlak turystyczny rozpoczyna się przy dolnej stacji kolejki gondolowej i prowadzi przez las oraz piętro kosodrzewiny aż do samego jeziora. Czas przejścia tej trasy wynosi około 2,5 godziny. Szlak ten jest bardziej wymagający pod względem kondycyjnym niż odcinki Magistrali Tatrzańskiej, ponieważ wiąże się z pokonaniem znacznej różnicy wysokości na stosunkowo krótkim dystansie. Jest to jednak doskonała propozycja dla osób, które chcą obserwować zmiany pięter roślinności w Tatrach.
Kolejka gondolowa jako alternatywa dla pieszej wędrówki
Dla osób, które nie mogą lub nie chcą podejmować pieszej wędrówki, najwygodniejszym sposobem dotarcia nad Łomnicki Staw jest skorzystanie z kolejki gondolowej. Nowoczesna kolejka kursuje z Tatrzańskiej Łomnicy, a podróż na górę składa się z dwóch etapów. Pierwszy odcinek prowadzi do stacji pośredniej Štart, gdzie następuje przesiadka. Drugi etap kończy się bezpośrednio przy stawie, na wysokości 1751 m n.p.m. Cała podróż trwa zaledwie kilkanaście minut, co pozwala zaoszczędzić czas i siły, które można przeznaczyć na eksplorację okolicy samego jeziora.
Kolejka jest ogromnym udogodnieniem, które czyni Łomnicki Staw dostępnym praktycznie dla każdego, w tym dla rodzin z małymi dziećmi oraz osób starszych. Warto jednak pamiętać, że w szczycie sezonu turystycznego cieszy się ona ogromną popularnością, co może wiązać się z koniecznością oczekiwania w kolejce do kas lub zakupu biletów online z wyprzedzeniem. Stacja kolejki przy Łomnickim Stawie jest również punktem przesiadkowym dla osób zmierzających jeszcze wyżej – na Łomnicki Szczyt. Stamtąd kursuje unikatowa, mniejsza kolejka linowa, która wwozi turystów na sam wierzchołek.
Atrakcje turystyczne w rejonie Łomnickiego Stawu
Jedną z najważniejszych atrakcji w bezpośrednim sąsiedztwie Łomnickiego Stawu jest obserwatorium astronomiczne i meteorologiczne. Budynek, usytuowany na niewielkim wzniesieniu nad jeziorem, jest jedną z najwyżej położonych tego typu placówek w Europie. Powstał w latach 1938–1943 i od tamtej pory nieprzerwanie prowadzi badania naukowe dotyczące Słońca, gwiazd oraz zjawisk atmosferycznych. Obserwatorium nie jest standardowo udostępnione do zwiedzania, jednak jego charakterystyczna kopuła stanowi nieodłączny element krajobrazu i symbol tego miejsca, podkreślając jego naukowe znaczenie.
Warto również wspomnieć o infrastrukturze turystycznej. W budynku górnej stacji kolejki z Tatrzańskiej Łomnicy znajduje się restauracja Encián, która oferuje gościom posiłki i napoje z panoramicznym widokiem na otaczające szczyty. W bezpośrednim sąsiedztwie samego jeziora nie ma klasycznej bazy hotelowej. Najbliższą opcję noclegową stanowi położone nieco niżej schronisko Kamienna Chata (Skalnatá chata), oferujące proste warunki w pokojach wieloosobowych i tradycyjną kuchnię. Dla osób szukających wyjątkowych doznań istnieje możliwość rezerwacji noclegu w apartamencie na szczycie Łomnicy, co jest jedną z najwyżej położonych opcji zakwaterowania w Europie.
Zimą okolice Łomnickiego Stawu przekształcają się w jeden z najlepszych ośrodków narciarskich na Słowacji. Znajduje się tu najwyżej położona trasa zjazdowa w kraju, prowadząca z Łomnickiej Przełęczy (Lomnické sedlo), położonej na wysokości 2190 m n.p.m. Trasa ta, ze względu na swoje nachylenie i trudność, jest przeznaczona głównie dla zaawansowanych narciarzy. Ośrodek oferuje jednak również łatwiejsze stoki, zlokalizowane w niższych partiach góry. Nowoczesna infrastruktura, w tym wyciągi krzesełkowe i system naśnieżania, gwarantuje doskonałe warunki do uprawiania sportów zimowych przez większą część sezonu.
Wędrówka nad Łomnicki Staw. Jak się przygotować?
Odpowiednie wyposażenie w góry kupisz w sklepie sportowym Decathlon. Podstawą przygotowań do wędrówki jest odpowiednie obuwie. Należy wybrać wysokie buty trekkingowe za kostkę, które stabilizują staw skokowy i chronią przed urazami na kamienistym, nierównym podłożu. Kluczowe znaczenie ma również ubiór warstwowy, który pozwala na bieżące dostosowywanie stroju do dynamicznie zmieniających się warunków pogodowych. Warto zabrać ze sobą bieliznę termoaktywną, warstwę docieplającą, na przykład polar, oraz kurtkę przeciwdeszczową i przeciwwiatrową. W plecaku bezwzględnie musi znaleźć się odpowiedni zapas wody, przekąski energetyczne, mapa oraz naładowany telefon z aplikacją ratunkową.
Przed wyruszeniem na szlak absolutnie konieczne jest sprawdzenie aktualnej prognozy pogody dla rejonu Tatr Wysokich. Należy korzystać z wiarygodnych źródeł, na przykład komunikatów Horskiej Záchrannej Služby (HZS). Kolejnym krokiem jest staranne zaplanowanie trasy, z uwzględnieniem czasu przejścia, przerw na odpoczynek oraz własnej kondycji fizycznej. Wycieczkę warto rozpocząć wcześnie rano, aby mieć zapas czasu i uniknąć powrotu po zmroku. Niezwykle istotne jest poinformowanie bliskich lub obsługi obiektu noclegowego o wybranym szlaku i przewidywanej godzinie powrotu.
Fot. Główne: Olaf1541 via Wikipedia, CC BY 2.5
Może Cię także zainteresować:
- Łomnica w Tatrach, ośrodek narciarski Tatranská Lomnica
- Kieżmarski Szczyt w Tatrach Wysokich – jak tam wejść? Praktyczne informacje
- Popradzki Staw – piękne górskie jezioro w słowackich Tatrach
- Dolina Kieżmarska w słowackich Tatrach Wysokich – zaplanuj wycieczkę!
- Dolina Zimnej Wody – szlaki turystyczne i ciekawostki
