Uklejna – najważniejsze informacje o szczycie
Uklejna, wznosząca się na wysokość 677 m n.p.m., stanowi pierwszą od północy kulminację w głównym grzbiecie Pasma Lubomira i Łysiny. Kwestia jej przynależności geograficznej jest złożona. Według systematyki Jerzego Kondrackiego, pasmo to jest częścią Beskidu Wyspowego. Jednak w większości przewodników turystycznych i na mapach zalicza się je do Beskidu Makowskiego, chociaż opisuje się je zwykle właśnie w kontekście Beskidu Wyspowego. Ta niejednoznaczność wynika z cech przejściowych tego obszaru. Szczyt góruje nad Myślenicami, a jego zachodnie stoki opadają w kierunku doliny Raby, co czyni go charakterystycznym elementem lokalnego krajobrazu.
Pochodzenie nazwy i legendy z nią związane
Nazwa szczytu ma swoje korzenie w lokalnych legendach. Jest ona związana z postacią o nazwisku Uklej. Przekazy ludowe nie są w tej kwestii jednomyślne. Jedna z wersji opowieści przedstawia Ukleja jako zbójnika, który miał w tych lasach swoją kryjówkę. Inna, bardziej melancholijna legenda, mówi o bartniku o tym samym imieniu. Po tragicznej śmierci żony miał on przenieść się z doliny Raby w góry, szukając samotności i ukojenia. Pamiątką po tych opowieściach jest niewielka tabliczka informacyjna umieszczona na jednym z drzew na szczycie góry. Legendy te są integralną częścią kulturowego dziedzictwa regionu, nadając miejscu dodatkowy, historyczny wymiar.
Na szczycie Uklejny można zaobserwować interesujące formy geologiczne. Występuje tu forma podwójnego grzbietu, która rozciąga się na długości około 250 metrów, z odległością między wałami wynoszącą 50 metrów. Prawdopodobną przyczyną powstania tej struktury były procesy pękania górotworu, zlokalizowanego w brzeżnej strefie płaszczowiny magurskiej. Świadectwem dawnych procesów geologicznych są również zwały niewielkich głazów i szczeliny, sugerujące istnienie tu skałek, które uległy rozpadowi w wyniku wietrzenia. Kopułę szczytową porasta buczyna karpacka, a w lasach można odnaleźć rzadki gatunek storczyka – gnieźnika leśnego.
Czym charakteryzuje się masyw Uklejny?
Rzeźba terenu wokół Uklejny jest zróżnicowana:
- zachodnie zbocze, stanowiące początkowy odcinek głównego grzbietu pasma, stromo opada w kierunku doliny Raby;
- stok południowy obniża się łagodniej ku dolinie potoku Kobylak, zwanego też Talagówką, natomiast wschodni schodzi do doliny Trzemeśnianki;
- stoki zachodnie i południowe charakteryzują się znacznie większym nachyleniem w porównaniu ze zboczami o ekspozycji północnej i wschodniej.
Od głównego masywu w kierunku północno-wschodnim odchodzi boczny grzbiet, na którym znajdują się niższe wzniesienia – Grodzisko (502 m) oraz Krowia Góra (456 m), przechodzący dalej w Pasmo Glichowca.
Szlaki turystyczne prowadzące na szczyt wzniesienia
Na szczyt Uklejny prowadzi kilka szlaków turystycznych, dostosowanych do różnych poziomów zaawansowania. Jedną z najpopularniejszych opcji jest trasa pętlowa rozpoczynająca się w Myślenicach-Zarabiach. Ma ona długość około 9 kilometrów, a jej pokonanie zajmuje przeciętnie około 3 godzin. Szlak ten jest atrakcyjny krajobrazowo i historycznie, ponieważ prowadzi przez teren rezerwatu przyrody „Zamczysko nad Rabą”, gdzie znajdują się ruiny średniowiecznej strażnicy. Przez ten obszar przebiega również fragment Małego Szlaku Beskidzkiego, co stanowi ważną informację dla turystów przemierzających dłuższe trasy w Beskidach.
Wędrówkę na Uklejną można zaplanować w różnych wariantach, łącząc ją na przykład ze zdobyciem sąsiedniego szczytu – Chełmu (614 m n.p.m.). Przez Chełm przebiega zielony szlak turystyczny, który również startuje w Myślenicach-Zarabiach i prowadzi w kierunku schroniska PTTK na Kudłaczach. Pozwala to na zaplanowanie dłuższej, kilkugodzinnej wycieczki grzbietem pasma. Szlaki w większości prowadzą przez tereny leśne, co zapewnia cień w upalne dni. W miejscach, gdzie las jest przerzedzony, otwierają się ograniczone, lecz malownicze widoki na Pogórze Wielickie, a także sąsiednie pasma Beskidu Makowskiego i Wyspowego. Trasy nie są uważane za wymagające kondycyjnie.
Atrakcje turystyczne i przyrodnicze w okolicy Uklejny
Największą atrakcją historyczną u podnóża góry jest rezerwat przyrody „Zamczysko nad Rabą”. Zlokalizowany jest on na zachodnim stoku, nad myślenickim Zarabiem. Jest to rezerwat krajobrazowy, którego głównym celem jest ochrona ruin kamiennej baszty obronnej z XIII wieku oraz otaczającego ją lasu. Wieża ta była elementem systemu obronnego i strzegła ważnego szlaku handlowego, który w średniowieczu prowadził wzdłuż doliny Raby. Ruiny, choć niewielkie, stanowią ciekawy cel spaceru i świadectwo bogatej historii tego regionu. Rezerwat chroni również cenne przyrodniczo fragmenty lasu.
Jakie wyposażenie zabrać na szlak?
Wybierając się na Uklejną, należy zadbać o odpowiednie przygotowanie – przedstawione niżej elementy ekwipunku kupisz na przykład w Decathlonie:
- podstawą są wygodne, solidne buty trekkingowe z antypoślizgową podeszwą, które zapewnią stabilność na leśnych ścieżkach;
- równie ważny jest ubiór składający się z kilku warstw, co pozwala na łatwe dostosowanie się do zmiennej pogody. Warto mieć ze sobą oddychającą koszulkę, bluzę lub polar jako warstwę ocieplającą oraz kurtkę przeciwdeszczową i przeciwwiatrową;
- w plecaku powinna znaleźć się wystarczająca ilość wody, energetyczne przekąski, a także mapa terenu i naładowany telefon lub urządzenie GPS. Niezbędna jest też mała apteczka.
Ekwipunek warto dostosować do pory roku. Latem konieczna jest ochrona przed słońcem, czyli nakrycie głowy, okulary przeciwsłoneczne i krem z filtrem UV. W okresach przejściowych, jak wiosna i jesień, w plecaku powinny znaleźć się dodatkowo czapka i rękawiczki. Zimą wyposażenie musi być bardziej zaawansowane. Obejmuje ono ciepłą bieliznę termoaktywną, ocieplane spodnie i kurtkę, a także wysokie, nieprzemakalne buty. Niezbędne mogą okazać się stuptuty (ochraniacze na buty) oraz raczki lub raki, które zapewnią przyczepność na oblodzonych fragmentach szlaku. Z uwagi na krótszy dzień, latarka czołowa jest obowiązkowym elementem wyposażenia.
Fot. Główne: Jerzy Opioła via Wikipedia, CC BY-SA 4.0
Może Cię także zainteresować:
- Kiczora – położenie, szlaki, atrakcje. Co zabrać na wędrówkę?
- Śnieżnica w Beskidzie Wyspowym – położenie, szlak z przełęczy Gruszowiec, atrakcje
- Jakie szczyty należą do Korony Beskidu Wyspowego? Najważniejsze informacje
- Szczebel w Beskidzie Wyspowym. Jakie szlaki prowadzą na szczyt?
- Kudłoń – najważniejsze informacje o czwartym najwyższym szczycie Gorców
