Czeski Raj słynie z licznych atrakcji przyrodniczych, zabytków i dziedzictwa kulturowego. Wśród walorów naturalnych dominują niezwykłe formacje geologiczne, takie jak w Skalnym Mieście Hruboskalsko. Na opisywanym obszarze można zwiedzić kilkanaście zamków, pałaców i ruin po obiektach historycznych. Miłośnicy motoryzacji chętnie odwiedzą miasto Mladá Boleslav, w którym powstała pierwsza fabryka samochodów Škoda. Nazwa Czeskiego Raju pochodzi najprawdopodobniej z 1870 r. – miała ją wymyślić grupa czeskich pisarzy i patriotów, która przebywała w uzdrowisku Sedmihorky. Jako pierwszy oficjalnie i w sposób udokumentowany użył jej Vaclav Durych w 1886 r.
Gdzie leży Czeski Raj? To ponad 1000 km² terenów północnych Czech, niedaleko granicy z Polską
Czeski Raj leży mniej więcej 50 km na północny wschód w linii prostej od stolicy kraju Pragi i 25–30 km od polsko-czeskiej granicy. Średnio w ciągu roku przyjeżdża tutaj 300 tys. turystów z wielu krajów. To ponad 120 gmin z trzech krajów samorządowych w Czechach. Umowne granice regionu wyznacza obszar pomiędzy i wokół następujących miast:
- Jiczyn;
- Mladá Boleslav;
- Nová Paka;
- Semily;
- Turnov.
Na terenie Czeskiego Raju znajduje się wiele cennych miejsc – od obiektów i miast po regiony geograficzne. Pierwszy obszar chronionego krajobrazu o nazwie Chráněná krajinná oblast Český ráj utworzono w 1955 roku. Początkowo miał 95 km² powierzchni, w 2002 r. powiększono go do 181,5 km². Dużą część terenów krainy (obecnie ok. 833 km²) włączono do najpierw do sieci europejskich, a potem światowych geoparków UNESCO. Programy ochrony, badań, ścieżek dydaktycznych i innych działań edukacyjnych obejmują między innymi:
- 15 placówek muzealnych;
- osadowe formacje skalne i górskie szczyty;
- skały magmowe i dawne wulkany;
- jaskinie;
- złoża minerałów i historię ich wydobycia;
- unikalne skamieliny;
- kwestie hydrologiczne.
Atrakcje Czeskiego Raju. Malownicze ruiny zamku Trosky i Skalne Miasto Hruboskalsko
Historia warowni z dwiema charakterystycznymi wieżami o nazwach Baba i Panna sięga drugiej połowy XIV wieku. Jej fundatorem miał być niejaki Čeněka z Vartemberka. Budowla wielokrotnie zmieniała właścicieli, aż w XVII w. Szwedzi pozostawili za sobą spalone zgliszcza. Stąd obecna nazwa, która oznacza właśnie gruzy, ruiny. Zamek Trosky to jeden z najważniejszych symboli Czeskiego Raju.
To samo można powiedzieć o Skalnym Mieście Hruboskalsko. Niektóre przewodniki używają nazwy Hruba Skała. Piaskowcowe obiekty mają nawet ponad 50 metrów wysokości – to doskonałe punkty widokowe, ponadto często można tu spotkać wspinaczy, którzy szlifują i testują swoje umiejętności na stromych ścianach. Charakterystycznym miejscem tego skalnego miasta jest Mysia Dziura – liczący ok. 65 m wąski korytarz w malowniczej dolince. Nazwy większości skał są odniesieniem do czeskich legend, podań z regionu, a także religii, na przykład:
- Adamowe Łoże;
- Czarcia Ręka;
- Kapelmistrz;
- Latarnia Morska;
- Smocze Skały.
Zamek Hrubá Skála, miasto i muzeum Skody, Prachowskie Skały. Turystyczne wizytówki krainy Czeski Raj
Zamek Hrubá Skála wybudowano w XIV w. i później wielokrotnie modernizowano. Architektura to mieszanka wielu stylów, a położenie nad stromym urwiskiem tylko dodaje mu uroku. Wnętrza zabytku są niedostępne dla turystów – większą część obiektu zajmują hotel i restauracja, można wejść na wieżę widokową w dawnej części obronnej. O pełnej swobodzie nie ma mowy również na terenie zakładów marki Škoda. W muzeum samochodowym można obejrzeć wiele klasycznych, rajdowych czy nowych modeli oraz zapoznać się z bogatymi dziejami czeskiego producenta, który obecnie należy do niemieckiego koncernu Volkswagen. W tej samej miejscowości można wybrać się również do:
- zamku Mladá Boleslav;
- Muzeum Aeronautyki;
- ruin zamku Michalovice.
Prachowskie Skały to bodaj najpiękniejszy zakątek w Czeskim Raju – często był wykorzystywany jako plener filmowy dużych produkcji. Powstawały tu zdjęcia do takich filmów jak „Hellboy” „Van Helsing” czy „Ostatni rycerze”. Zdecydowały o tym miliony lat erozji i innych zjawisk geologicznych, które wyrzeźbiły niezwykłe, iście bajkowe formy z piaskowca. Część rezerwatu formalnie znajduje się w rękach prywatnych. I to nieprzerwanie od połowy XVII stulecia.
Zamki Kost i Valdštejn – co jeszcze warto zobaczyć? Jaskinie, formacje skalne, zabytki
Kost to po czesku „kość”. Idealna nazwa na jedną z najpotężniejszych gotyckich zamków obronnych z rozbudowaną salą tortur i wieloma innymi, historycznymi obiektami. Podobno nigdy, nikomu nie udało się zdobyć zamku Kost. Z kolei zamek Valdštejn słynie z bogatego programu imprez, barokowej kaplicy św. Jana Nepomucena oraz kamiennego mostu z figurami świętych.
Lista atrakcji, jakie zapewnia turystom Czeski Raj, jest naprawdę długa. Największą popularnością cieszą się następujące miejsca:
- rezerwat Klokočské skály;
- Jaskinia Postojna;
- rezerwat Příhrazské skály;
- Zbirohy – zamkowe ruiny i formacje skalne;
- Czeskie Dolomity, czyli Suché skály;
- system jaskiń Bozkovské dolomitové jeskyně;
- Skalne Palisady Izery;
- jaskinia, wystawa i warsztat rozbójnika Rumcajsa przy Valdickiej Bramy w Jiczynie;
- kompleks parkowo-pałacowy Dětenice;
- Muzeum Dziedzictwa Dětenický Betlém;
- zamek Hrubý Rohozec;
- pałac Malá Skála;
- zamek Kamenice (do niedawna opuszczona ruina, obecnie powstaje tu luksusowy hotel);
- pałac Humprecht;
- zamek Staré Hrady;
- zamek Sychrov;
- ruiny zamków Kumburk i Bradlec;
- pozostałości twierdzy templariuszy Bezděz.
Złoty Szlak Czeskiego Raju to główna trasa turystyczna. Łączy najważniejsze miejsca i atrakcje
Podstawowy wariant liczy 118 km, ale po dodaniu wszystkich odnóg i dróg okrężnych może wyjść sporo ponad 130 km. Pierwszą wersję drogi wytyczono jeszcze w XIX wieku – biegła głównie przez Prachowskie Skały i tzw. Korytarz Cesarski. Upływ czasu i zmieniające się potrzeby oraz topografii terenu (m.in. nowe drogi i inne elementy infrastruktury, modyfikacje w uprawie rolnej) wielokrotnie wymuszały poprawki w przebiegu trasy. Obecnie przebiega przez następujące miejscowości i lokalizacje:
- Mladá Boleslav;
- Bakov nad Jizerou;
- Mnichovo Hradiště;
- Valečov;
- Drábské světničky;
- Příhrazy;
- Kost;
- Nebákov;
- Trosky;
- Hrubá Skála;
- Valdštejn;
- Turnov;
- Frýdštejn;
- Malá Skála;
- Besedice;
- Kozákov;
- Tábor;
- Železnice;
- Jičín.
Na mapach turystycznych Złoty Szlak Czeskiego Raju oznaczany jest kolorem czerwonym – nie wszystkie odcinki są w pełni dostępne. Zwłaszcza fragmenty prowadzące przez góry i pomiędzy skałami mogą być szczególnie wymagające. Nie brakuje stromych podejść i zejść, w niektórych miejscach trzeba pokonać schody. Rodziny z małymi dziećmi w wózkach oraz osoby z niepełnosprawnościami ruchowymi powinny szczególnie starannie zaplanować swoją wycieczkę.
Przydatne wyposażenie dla turysty w Czeskim Raju
Wiele osób radzi, by na wypad w północne Czechy zarezerwować przynajmniej cały, najlepiej długi weekend. Łatwo znaleźć oferty zorganizowanych wycieczek, które trwają ponad tydzień. Miłośnicy zwiedzania i wędrówek po górach z pewnością będą zachwyceni – o ile dobrze przygotują się do takiej wyprawy. Pokonywanie wielu kilometrów w niewygodnych butach może negatywnie wpłynąć na wrażenia związane z Czeskim Rajem. Dlatego przed wyjazdem warto zajrzeć do sklepów Decathlon, gdzie kupisz między innymi:
- buty turystyczne;
- akcesoria i impregnaty do obuwia;
- kijki trekkingowe;
- odzież turystyczną i trekkingową;
- plecaki i torby;
- akcesoria podróżne – od poduszek i zagłówków, przez różnego rodzaju termosy, po ładowarki i powerbanki.
Czeski Raj – informacje praktyczne. Dojazd z Polski, noclegi, restauracje i inne usługi
Najbliższe Czeskiego Raju przejścia graniczne to Lubawka – Královec, Przełęcz Okraj (Kowary – Malá Úpa) oraz Szklarska Poręba-Jakuszyce – Harrachov. Nie trzeba brać własnego samochodu. Można skorzystać z oferty transportu autobusowego różnych przewoźników czy wybrać się w podróż pociągiem. Koleje Dolnośląskie często współpracują ze swoim czeskim odpowiednikiem pod kątem synchronizacji i wspólnych przejazdów, zwłaszcza w okresie wakacyjnym i podczas ferii zimowych. Jednak zanim kupisz bilet w kasie lub na stronie polskiej spółki… sprawdź, czy bilet zakupiony bezpośrednio u czeskiego przewoźnika nie będzie przypadkiem tańszy.
Na różnego rodzaju portalach turystycznych bez problemu znajdziesz hotel, pensjonat, prywatną kwaterę lub inny nocleg. To samo dotyczy gastronomii – czeskie restauracje są obecne w wielu miejscach w internecie. Warto zwrócić uwagę, że czeskich serwisach turystycznych („oficjalnych” oraz prywatnych) często można znaleźć wzmianki o lokalnych browarach, pracowniach czeskiego szkła artystycznego, biżuterii i kamieni szlachetnych oraz innych produktów regionalnych. Wybór ciekawych pamiątek w Czeskim Raju powinien być zatem bardzo szeroki.
Fot. główne: NOvYl via Wikipedia, domena publiczna
Może Cię także zainteresować:
- Zamek Chojnik – jak dojść, ile kosztuje zwiedzanie zamku?
- Rudawy Janowickie – najciekawsze szlaki, atrakcje turystyczne i zabytki
- Szwajcaria Saksońska – gdzie się znajduje i co warto zobaczyć?
- Słowacki Raj – najpiękniejsze szlaki, dojazd, atrakcje
- Góry Sokole – gdzie leżą i co mają do zaoferowania?
