Położenie Gwarkowej Perci w Sudetach. Gdzie się znajduje?
Gwarkowa Perć stanowi wyjątkowy punkt na mapie Sudetów Wschodnich, usytuowany w malowniczej części Gór Opawskich. To niezwykłe miejsce znajduje się w środkowo-północnej części pasma, na południowo-wschodnim zboczu Góry Bukowej. Lokalizacja na wysokości 430 m n.p.m. zapewnia dogodny dostęp zarówno od strony Jarnołtówka, jak i Pokrzywnej. Dawne wyrobisko położone jest w odległości około 1,6 kilometra na południowy wschód od Jarnołtówka, w dolinie Bystrego Potoku. Do Gwarkowej Perci prowadzi niebieski szlak turystyczny, a najbliższy parking zlokalizowany jest na granicy Pokrzywnej i Jarnołtówka, w odległości zaledwie 800 metrów od tego unikatowego miejsca.
Jak powstała Gwarkowa Perć?
Gwarkowa Perć powstała w wyniku przemysłowej działalności rozpoczętej w 1820 roku. Ten niezwykły obiekt to dawny kamieniołom łupków fyllitowych o powierzchni około 1200 m², gdzie prowadzono eksploatację cennego surowca wykorzystywanego głównie do pokrywania dachów okolicznych domów. Wydobycie prowadzono metodą warstwową, co doprowadziło do powstania charakterystycznych skalnych półek, zwanych dziś ambonami. Działalność górnicza trwała do 1938 roku, pozostawiając po sobie imponujące wyrobisko z niemal pionowymi ścianami, sięgającymi miejscami nawet 50 metrów wysokości.
Po II wojnie światowej miejsce to wzbudziło zainteresowanie sowieckich geologów poszukujących złóż uranu, jednak ze względu na ich niewielką ilość nie podjęto eksploatacji. Przełomowym momentem w historii Gwarkowej Perci był rok 1985, kiedy to zamontowano charakterystyczną drabiną z 35 stopniami o długości 11 metrów, która obecnie stanowi jedyne tego typu ułatwienie na górskich szlakach w polskich Sudetach. Dziś nieczynne wyrobisko jest chronione jako pomnik przyrody nieożywionej.
Opis szlaku prowadzącego przez Gwarkową Perć
Niebieski szlak turystyczny prowadzący przez Gwarkową Perć stanowi część malowniczej trasy wokół Doliny Złotego Potoku o długości około 10 kilometrów. Najdogodniejszy dostęp do tego miejsca zapewnia parking zlokalizowany na granicy miejscowości Pokrzywno i Jarnołtówek, skąd do samej Gwarkowej Perci mamy niespełna kilometr. Początkowy fragment szlaku wiedzie ścieżką przyrodniczą przez polanę z ołtarzem polowym, gdzie znajduje się miejsce na ognisko oraz pozostałości dawnego sanatorium. Trasa prowadzi dalej Doliną Bystrego Potoku, mijając po około 500 metrach historyczne miejsce – resztki skoczni narciarskiej z 1931 roku, z której ostatni skok oddano w 1947 roku.
Najbardziej wymagający fragment rozpoczyna się po przekroczeniu mostku nad Bystrym Potokiem. Szlak staje się stromy i wymaga pokonania licznych formacji skalnych. Szczególną ostrożność należy zachować podczas wilgotnej pogody oraz zimą, gdy powierzchnia staje się śliska. Centralnym punktem trasy jest wspomniana 11-metrowa drabina z 35 szczeblami – jedyna taka konstrukcja w polskich Sudetach. Szlak prowadzi wzdłuż imponujących ścian dawnego kamieniołomu, których wysokość miejscami sięga 50 metrów.
Po przejściu Gwarkowej Perci szlak oferuje kilka wariantów dalszej wędrówki:
- zejście tą samą trasą na parking;
- kontynuacja niebieskim szlakiem do Piekiełka (około 10 minut marszu);
- przejście żółtym szlakiem w kierunku Biskupiej Kopy, najwyższego szczytu Gór Opawskich.
Sprzęt turystyczny potrzebny podczas wycieczki
Podczas wycieczki na należy mieć ze sobą podstawowy ekwipunek turystyczny gwarantujący bezpieczeństwo i komfort wędrówki. Kupisz go w dobrym sklepie sportowym, np. Decathlon. Najważniejszym elementem są wygodne, sznurowane buty trekkingowe z dobrą przyczepnością, niezbędne do pokonania stromych fragmentów szlaku i metalowej drabiny. W plecaku powinny znaleźć się: kurtka przeciwdeszczowa (szczególnie ważna przy zmiennej pogodzie), ciepła bluza lub polar oraz zapasowe skarpetki. Konieczne jest zabranie odpowiedniej ilości wody – minimum 1,5 litra na osobę, oraz wysokoenergetycznych przekąsek. W chłodniejsze dni przydatne będą również czapka i rękawiczki, a w upalne – krem z filtrem przeciwsłonecznym i nakrycie głowy.
Skąd wzięła się nazwa Gwarkowa Perć?
Nazwa tego wyjątkowego miejsca ma swoje korzenie w górniczej historii regionu i dawnej gwarze. Określenie „perć” wywodzi się z gwary góralskiej i oznacza półkę lub ścieżkę skalną, z której górnicy prowadzili prace wydobywcze. Z kolei słowo „gwarkowa” nawiązuje do dawnego określenia górnika – „gwarek”. Połączenie tych dwóch terminów doskonale oddaje charakter miejsca, gdzie na skalnych półkach dawni górnicy wydobywali cenny materiał.
Gwarkowa Perć stanowi wyjątkowy przykład, jak dawne miejsce przemysłowej eksploatacji może przekształcić się w cenną atrakcję turystyczną. Ten fragment gór Polski łączy w sobie walory geologiczne, historyczne i krajobrazowe. Miejsce to przyciąga zarówno miłośników górskich wędrówek, jak i osoby zainteresowane dziedzictwem przemysłowym regionu. Gwarkowa Perć, wraz z charakterystyczną drabiną, na stałe wpisała się w krajobraz kulturowy Sudetów Wschodnich, stając się jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli tego pasma górskiego. Co ważne, wycieczkę można wydłużyć, zdobywając jeszcze Biskupią Kopę.
Fot. Główne: MOs810 via Wikipedia, CC BY-SA 4.0
Może Cię także zainteresować:
- Góry Opawskie – najważniejsze szlaki i zabytki
- Biskupia Kopa – wejście na szczyt. Poznaj szlaki piesze.
- Żleb Kulczyńskiego – tędy prowadzi szlak na Orlą Perć
- Perć Akademików – opis żółtego szlaku na Babią Górę
- Cergowa w Beskidzie Niskim – lokalizacja, szlaki, wieża widokowa
