Do największych atrakcji województwa świętokrzyskiego należą przede wszystkim Sandomierz oraz okolice Gór Świętokrzyskich. Góry Pieprzowe zwykle się pomija, co jest naprawdę dużym błędem – nie dość, że łatwo się tu dostać, to nagrodą za wysiłek jest możliwość podziwiania niezwykłych widoków i wyjątkowej przyrody. To dziwne, jak niewielu turystów tu dociera. Sprawdź, że warto wybrać się w to miejsce!
Góry Pieprzowe – najstarsze góry w Polsce
Określanie Gór Pieprzowych najstarszym pasmem w Polsce nie jest żadną przesadą. Zostały wypiętrzone 500 mln lat temu podczas epoki kambryjskiej. Są zbudowane z łupków i kwarcytów – w tym samym czasie powstały również Sudety. Chociaż obecnie to dość niewysokie i płaskie wzniesienia (wysokość bezwzględna wynosi ok. 200 m n.p.m.), to za czasów swojej „młodości” mogły być bardziej strzeliste i strome. Swój współczesny wygląd zawdzięczają procesom erozji. Nazwa gór wzięła się natomiast od charakterystycznych łupków kambryjskich, które zarówno kolorem, jak i kształtem przypominają ziarenka pieprzu. Pieprzówki zlokalizowane są we wschodniej części Wyżyny Sandomierskiej, tylko kilka kilometrów od centrum Sandomierza. Ich zbocza łagodnie opadają ku dolinie Wisły. Z tego powodu stanowią znakomity punkt widokowy na Stare Miasto oraz wiślańskie starorzecze.
Dlaczego Pieprzówki są nazywane Górami Różanymi?
Góry Pieprzowe nie bez powodu nazywane są Górami Różanymi, ponieważ na 25 rodzajów dzikich róż występujących w kraju połowa gatunków występuje tylko w Pieprzówkach. Jest to największe skupisko dziko rosnących róż – można tu zobaczyć tak rzadkie okazy jak róża Kostrakiewicza. Aby zobaczyć je w całej okazałości, trzeba przyjechać w okresie ich pełnego kwitnienia, co następuje zwykle późną wiosną. Dobrą porą na chodzenie po Pieprzówkach jest także lato i jesień, kiedy wszechobecna zieleń ustępuje powoli miejsca odcieniom pomarańczu i żółci.
Co warto zobaczyć w rezerwacie: stepowa roślinność, prastare kambryjskie łupki i… pieprz
W 1979 r. na terenie Gór Pieprzowych utworzono rezerwat geologiczno-przyrodniczy. Na niewielkim obszarze można zobaczyć nie tylko wiele gatunków dzikich róż, lecz także inne rodzaje roślin, które porastają strome zbocza. Szczyptę egzotyki zapewnia roślinność stepowa (np. wisienka karłowata). Interesująca jest także geologia. Łupki Gór Pieprzowych powstały jako osady w morzu kambryjskim, które uległy intensywnym fałdowaniom w czasie orogenezy sandomierskiej. Obecnie rozpadają się do mniejszych form, przypominających ziarna pieprzu. To wynik zachodzących tu procesów wietrzenia.
Wycieczka w sandomierskie Pieprzówki – informacje praktyczne i pot
Aby podziwiać niezapomniane widoki na Wisłę i Sandomierz, największe w Polsce skupisko dzikich róż, a także skały, które są ciemne jak ziemia, trzeba tam najpierw dotrzeć. Rezerwat przyrody leży na trasie czerwonego szlaku turystycznego, łatwo się tam dostać samochodem. Dla turystów przygotowano parking – można do niego dojechać ulicą Podmiejską. Przy dobrej pogodzie warto wyruszyć na całkowicie pieszą wyprawę, na przykład wałem Wisły. Chociaż Góry Pieprzowe nie wydają się wymagające, to są poprzecinane ścieżkami, które momentami biegną stromo w dół. Dodatkowo po deszczu warstwa lessu robi się rozmiękła, co też stanowi utrudnienie. Przyda się więc odpowiedni sprzęt turystyczny, który dostępny jest w sklepach Decathlon:
- wygodne obuwie turystyczne;
- plecak turystyczny;
- turystyczne okulary przeciwsłoneczne;
- apteczka turystyczna;
- lornetka.
Sandomierz nad Wisłą, co warto tam zobaczyć?
Wycieczkę w Góry Pieprzowe warto połączyć ze zwiedzaniem Sandomierza. Największe atrakcje miasta mieszczą się w obrębie rynku. Warto zwiedzić tamtejsze kościoły – przede wszystkim gotycką katedrę zdobioną pięknymi freskami bizantyńsko-ruskimi oraz romański kościół św. Jakuba. Ciekawym zabytkiem jest też zamek z czasów Kazimierza Wielkiego, w którym mieści się muzeum, a także piękny renesansowy ratusz, stanowiący centralny punkt rynku. Pod jego płytą biegną podziemne korytarze, liczące wiele kilometrów. Turystom udostępniono tylko niewielką część, ale zdecydowanie jest warta obejrzenia.
Sandomierz wraz z Górami Pieprzowymi stanowi znakomity cel weekendowego wyjazdu. Można tu zarówno zgubić się w tłumie, jak i złapać oddech, ciesząc się bliskością malowniczej przyrody.
Fot. ilustracji Macieias via Wikipedia, CC BY-SA 2.5
Może Cię także zainteresować:
- Góry w Polsce – najważniejsze pasma górskie, szczyty i atrakcje w polskich górach
- Najwyższe góry w Polsce – poznaj Polskie szczyty
- Jaskinia Miętusia – zwiedzanie. Czy potrzebny bilet?
- Góry Orlickie – szlaki i przewodnik po Sudetach
- Góry Dynarskie – które szczyty warto zdobyć?
