Nanga Parbat (8126 m n.p.m) – lokalizacja góry w Himalajach
Nanga Parbat wznosi się majestatycznie w zachodniej części Himalajów, na terenie Kaszmiru w Pakistanie. Masyw górski, zbudowany z prekambryjskich skał metamorficznych i krystalicznych, wyróżnia się wyjątkowym położeniem geograficznym. Znajduje się zaledwie 50 kilometrów na południe od miejsca, gdzie spotykają się trzy potężne łańcuchy górskie: Himalaje, Karakorum i Hindukusz.
Szczególną cechą tego ośmiotysięcznika jest monumentalna grań Mazeno, rozciągająca się na długości 26 kilometrów od szczytu Chongra do przełęczy Mazeno. Centralnym punktem masywu jest trapezoidalny wierzchołek główny o wysokości 8126 m n.p.m., któremu towarzyszy niemal równie imponujące Północne Ramię sięgające 8070 m n.p.m. Od strony południowej górę wyróżnia ściana Rupal, wznosząca się na wysokość 4500 metrów, co czyni ją jedną z najwyższych ścian skalnych na świecie. Nanga Parbat wyróżnia się również niezwykłym przewyższeniem – wznosi się ponad 7000 metrów nad poziom rzeki Indus na dystansie zaledwie 25 kilometrów, co stanowi światowy rekord deniwelacji na tak krótkim odcinku.
Jak zdobyć szczyt Nangi Parbat i kto może się tego podjąć?
Zdobycie Nanga Parbat wymaga niezwykłych umiejętności wspinaczkowych i doskonałego przygotowania fizycznego himalaistów. Wspinacze muszą posiadać zaawansowane umiejętności techniczne, w tym zdolność do pokonywania odcinków lodowych o nachyleniu do 80 stopni oraz skał o trudności UIAA 5+. Przed wyruszeniem na wyprawę konieczne jest uzyskanie odpowiednich pozwoleń od pakistańskiego rządu oraz współpraca z licencjonowanym przewodnikiem górskim lub oficerem łącznikowym armii pakistańskiej.
Standardowa trasa wspinaczkowa wiedzie przez ścianę Diamir, znaną jako droga Kinshoffera, która jest uznawana za najbezpieczniejszą i najłatwiejszą technicznie. Podczas wspinaczki zakłada się zazwyczaj cztery obozy wysokościowe: pierwszy na wysokości 4800 m n.p.m., drugi na 6200 m n.p.m., trzeci na 7000 m n.p.m. i ostatni na 7200 m n.p.m. Atak szczytowy rozpoczyna się zwykle w nocy i trwa od 8 do 10 godzin. Ze względu na ekstremalne warunki pogodowe i wysokie ryzyko lawin, najlepszym okresem na próbę zdobycia szczytu są miesiące od kwietnia do maja lub od września do października.
Wspinaczka na szczyt ścianą Diamir i drogą Kinshofera
Droga Kinshofera na zachodniej ścianie Diamir stanowi standardową trasę wspinaczkową na szczyt Nanga Parbat, choć nawet ta „najłatwiejsza” droga wymaga zaawansowanych umiejętności wspinaczkowych. Trasa, wytyczona w 1962 roku przez niemieckich wspinaczy Toniego Kinshofera, Siegfrieda Löwa i A. Mannhardta, omija środkową część ściany Diamir zagrożoną lawinami z wiszących lodowców. Wspinaczka rozpoczyna się od bazy położonej na wysokości 4200 m n.p.m., skąd zakłada się cztery obozy wysokościowe.
Najtrudniejszy technicznie fragment trasy znajduje się między obozem pierwszym a drugim, gdzie wspinacze muszą pokonać strome lodowe i skalne formacje. Droga wymaga umiejętności wspinaczki mikstowej w terenie eksponowanym na spadające kamienie i lawiny. Ze względu na obiektywne zagrożenia i trudności techniczne, próbę wejścia tą drogą powinni podejmować wyłącznie wytrawni himalaiści, najlepiej z wcześniejszym doświadczeniem na innych ośmiotysięcznikach.
Wejście na szczyt drogą Schella
Droga Schella, wytyczona w 1976 roku przez austriacki zespół pod kierownictwem Hannsa Schella, stanowi jedną z najbardziej wymagających tras na Nanga Parbat. Trasa ta prowadzi przez potężną ścianę Rupal, rozpoczynając się od bazy na wysokości 3500 m n.p.m., a następnie kieruje się przez przełęcz Mazeno na wysokości około 7400 m n.p.m. Szczególnie wymagający jest odcinek między obozem drugim a przełęczą Mazeno, gdzie wspinacze muszą pokonać strome formacje skalne narażone na spadające kamienie.
Ze względu na efekty globalnego ocieplenia, droga stała się jeszcze bardziej niebezpieczna z powodu zwiększonego ryzyka obrywów skalnych, szczególnie do wysokości 6000 m np.m. Charakterystycznym elementem tej trasy jest długi trawers z południowej ściany Rupal na zachodnią ścianę Diamir, który wymaga doskonałej orientacji w terenie i stanowi dodatkowe wyzwanie podczas zejścia. Droga Schella jest uznawana za jedną z najdłuższych tras na Nanga Parbat, wymagającą od wspinaczy co najmniej jednego biwaku podczas ataku szczytowego.
Sprzęt potrzebny podczas wyprawy na Diabelską Górę
Wyprawa na Nanga Parbat wymaga starannie dobranego, specjalistycznego sprzętu wysokogórskiego – wiele elementów ekwipunku można kupić w sklepie sportowym Decathlon:
- podstawowe wyposażenie wspinaczkowe obejmuje kask, raki kompatybilne z butami wysokogórskimi (minimum klasy B2), czekan z pętlą do asekuracji, uprząż wspinaczkową oraz karabinki zakręcane i ekspresowe;
- niezbędna jest również odzież warstwowa, w tym bielizna termiczna, polar, kurtka puchowa oraz spodnie i kurtka przeciwwiatrowa z membraną Gore-Tex1;
- szczególną uwagę należy zwrócić na ochronę dłoni – potrzebne są cienkie rękawiczki polarowe, rękawice wiatroszczelne oraz ciepłe rękawice puchowe przeznaczone do wspinaczki na wysokości 8000 m n.p.m.;
- w ekwipunku nie może zabraknąć sprzętu biwakowego: namiotu ekspedycyjnego, śpiwora komfortowego do -20°C oraz maty izolacyjnej;
- do komunikacji i nawigacji służą telefon satelitarny, GPS oraz czołówka o mocy 500-700 lumenów z zapasowymi bateriami.
Jak zdobywano Nangę Parbat? Historia podboju
Historia podboju Nanga Parbat jest naznaczona dramatycznymi wydarzeniami i licznymi ofiarami. Pierwsze udokumentowane spotkanie z masywem miało miejsce w 1835 roku za sprawą brytyjskiego badacza Godfreya Thomasa Vigne. Jednak prawdziwa historia wspinaczkowa rozpoczęła się w 1895 roku, gdy Albert F. Mummery podjął pierwszą próbę zdobycia szczytu, osiągając wysokość 6100 m n.p.m. na flance Diamir. Niestety, ta pionierska wyprawa zakończyła się tragicznie – Mummery zginął wraz z dwoma tragarzami podczas próby przekroczenia przełęczy.
Lata trzydzieste XX wieku to era niemieckich ekspedycji, z których najbardziej dramatyczna miała miejsce w 1934 roku. Wówczas Peter Aschenbrenner i Erwin Schneider dotarli na wysokość 7850 m n.p.m., jednak podczas zejścia zginęło aż ośmiu członków wyprawy, w tym jej lider Willi Merkl. Szczególnie tragiczny okazał się rok 1937, gdy lawina pochłonęła życie szesnastu osób – dziewięciu wspinaczy i sześciu Szerpów. Do 1950 roku góra zebrała tragiczne żniwo 31 ofiar, co przyczyniło się do nadania jej przydomka Góra Zabójca.
Zdobywcy Nangi Parbat. Kto stanął na szczycie góry?
Pierwszego historycznego wejścia na Nanga Parbat dokonał austriacki wspinacz Hermann Buhl 3 lipca 1953 roku, podczas wyprawy niemiecko-austriackiej. Jego wyczyn był niezwykły, ponieważ jako pierwszy człowiek w historii samotnie zdobył ośmiotysięcznik bez użycia dodatkowego tlenu. W 2016 roku dokonano pierwszego zimowego wejścia na szczyt. Zrobił to zespół w składzie: Muhammad Ali Sadpara, Alex Txikon i Simone Moro.
W ostatnich latach szczyt zdobywa coraz więcej wspinaczy. Tylko w sezonie letnim 2023 roku na wierzchołku stanęło ponad 20 himalaistów, w tym Kristin Harila w ramach projektu zdobycia wszystkich 14 ośmiotysięczników. Szczególnym osiągnięciem było zdobycie szczytu przez Sophie Lavaud i Tunca Findika, którzy tym samym skompletowali Koronę Himalajów. Do lipca 2024 roku odnotowano kolejne sukcesy – 9 wspinaczy, w tym Israfil Ashurli i Vadim Pirmin Druelle, którzy dokonali wejścia bez użycia dodatkowego tlenu.
Polacy na Nandze Parbat
Polscy himalaiści zdobywali Nanga Parbat w następującej kolejności:
- 13 lipca 1985: Zygmunt Andrzej Heinrich, Jerzy Kukuczka i Sławomir Łobodziński (wraz z Meksykaninem Carlosem Carsolio);
- 15 lipca 1985: Anna Czerwińska, Krystyna Palmowska i Wanda Rutkiewicz (pierwszy kobiecy zespół na szczycie);
- 1992: Józef Goździk i Piotr Pustelnik;
- 1993: Ryszard Pawłowski, Bogdan Stefko i Mirosław Konewka;
- 1996: Krzysztof Wielicki;
- 2007: Piotr Morawski i Kinga Baranowska;
- 2010: Artur Hajzer i Robert Szymczak (23 czerwca), Marcin Kaczkan (2 lipca);
- 2018: Tomasz Mackiewicz (25 stycznia) – pierwsze polskie wejście zimowe, niestety zakończone tragicznie podczas zejścia;
- 2022: Dorota Rasińska-Samoćko;
- 2023: Piotr Krzyżowski, Paweł Kopeć (zmarł podczas zejścia) i Waldemar Kowalewski.
Ofiary Diabelskiej Góry
Nanga Parbat, nazywana Górą Zabójcą, zebrała tragiczne żniwo w historii himalaizmu. Szczególnie dramatyczne były niemieckie ekspedycje w latach 30. XX wieku. Współczesna historia również zapisała tragiczne karty. W czerwcu 2013 roku doszło do bezprecedensowego ataku terrorystycznego na bazę pod Nanga Parbat, w którym zginęło 11 osób, w tym wspinacze z Ukrainy, Chin, Litwy, Słowacji i Nepalu. W ostatnich latach góra nadal zbiera śmiertelne żniwo. W 2023 roku podczas zejścia ze szczytu zmarł polski wspinacz Paweł Kopeć, wcześniej cała Polska żyła śmiercią Tomasza Mackiewicza. Mackiewicz zdobył Nangę wspólnie z Elisabeth Revol, którą uratowali Denis Urubko, Adam Bielecki, Jarosław Botor i Piotr Tomala.
Według statystyk Himalayan Database wskaźnik śmiertelności na Nanga Parbat w 2021 roku wynosił 21,9%, a w 2023 roku spadł do 13,5%.
Może Cię także zainteresować:
- Himalaiści polscy – jakimi wyprawami w Himalaje zasłynął polski himalaizm zimowy?
- Karakorum – położenie, najwyższe szczyty, informacje o łańcuchu górskim
- Makalu w Himalajach. Co wiemy o piątej najwyższej górze świata?
- Zamarła Turnia (2179 m n.p.m.) – szczyt nie dla początkujących
- Manaslu – poznaj Górę Ducha w Nepalu. Trekking wokół Manaslu
