Szpilówka – lokalizacja i charakterystyka okolicy
Szpilówka wznosi się nad pogórzańską wsią Iwkowa, stanowiąc część pasma Pogórza Wiśnickiego. Szczyt góruje również nad Lipnicą Murowaną, oferując doskonałe warunki do turystyki pieszej. Obszar ten należy do Lipnicko-Wiśnickiego Parku Krajobrazowego, co dodatkowo podnosi jego walory przyrodnicze. Szpilówka jest częścią rozległego 20-kilometrowego pasma górskiego. Jego zbocza pokrywa gęsty kompleks leśny. Z północno-wschodniego zbocza Szpilówki wypływają liczne potoki, zasilające dorzecza Uszwicy i Dunajca.
Ukształtowanie terenu charakteryzuje się malowniczymi jarami i dolinami, które tworzą unikalny krajobraz tego regionu. Ze względu na zalesienie szczyt nie zapewnia możliwości podziwiania spektakularnych panoram. Zmieniło to jednak wybudowanie wieży widokowej.
Szpilówka – wieża widokowa
Wieża widokowa na Szpilówce stanowi imponującą metalowo-drewnianą konstrukcję o wysokości ponad 30 metrów, oddaną do użytku w 2019 roku. Platforma obserwacyjna, umieszczona na wysokości 28,7 metra, umożliwia podziwianie rozległej panoramy obejmującej między innymi:
- Beskid Sądecki;
- Beskid Wyspowy;
- Pogórze Rożnowski;
- Pogórze Ciężkowickie;
- Beskid Niski;
- Gorce.
Obiekt został wyposażony w infrastrukturę turystyczną – w bezpośrednim sąsiedztwie wieży znajduje się zadaszona altana wypoczynkowa ze stołami i ławkami, pozwalająca na odpoczynek podczas górskiej wędrówki. Konstrukcja wieży zapewnia bezpieczne wejście nawet najmłodszym turystom, dzięki odpowiednio zabezpieczonym barierkom i niezbyt stromym schodom.
Szlak turystyczny do wieży widokowej na Szpilówce. Trasa z Iwkowej
Wieża widokowa na Szpilówce jest dostępna z różnych punktów startowych w Iwkowej. Władze gminy stworzyły kompleksową infrastrukturę parkingową wraz z siecią oznakowanych szlaków turystycznych. Optymalnym wyborem dla turystów jest parking B2, skąd trasa o długości 1,9 kilometra prowadzi do celu w czasie 30-40 minut. Infrastruktura parkingowa obejmuje osiem oficjalnych miejsc postojowych, każde z nich oferuje odmienne możliwości dotarcia do wieży. Dawniej najbliżej położony był parking F, obecnie zamknięty ze względu na osuwisko.
Z parkingu B2 wędrówka trwa około pół godziny, natomiast z centrum Iwkowej należy zaplanować dwugodzinny marsz. Turyści wybierający trasę od strony Tymowej muszą przeznaczyć na wędrówkę około półtorej godziny. Szlak z parkingu B2 został oznaczony czerwonymi znakami. Początkowy etap wiedzie szeroką, szutrową drogą, biegnącą skrajem lasu, zapewniając malownicze widoki na okoliczne wzniesienia. W połowie dystansu trasa zagłębia się w las, gdzie można zobaczyć zabytkową kapliczkę.
Trasa nie stawia przed turystami wysokich wymagań technicznych, jedynie w końcowym odcinku pojawia się bardziej strome podejście. Komfort wędrówki zapewniają rozmieszczone przy szlaku miejsca odpoczynku wyposażone w ławki. Na całą wycieczkę, uwzględniając czas na podziwianie panoramy z wieży, należy przeznaczyć około dwóch godzin. Orientację znacznie ułatwia fakt, że konstrukcja wieży jest widoczna już od samego początku trasy.
Co jest potrzebne podczas wycieczki na Szpilówkę? Niezbędny ekwipunek
Podczas wycieczki na Szpilówkę należy zabrać podstawowy ekwipunek turystyczny dostosowany do jednodniowej wędrówki – kupisz je w sklepie sportowym Decathlon:
- najważniejszym elementem jest wygodny plecak, w którym zmieszczą się wszystkie potrzebne rzeczy, zapas wody oraz przekąski energetyczne, takie jak batony, orzechy czy suszone owoce;
- kluczowe znaczenie ma odpowiednie obuwie – najlepiej sprawdzą się buty trekkingowe z dobrą przyczepnością;
- warto zabrać kurtkę przeciwdeszczową lub softshellową oraz dodatkową ciepłą warstwę odzieży;
- w słoneczne dni niezbędna będzie czapka z daszkiem oraz krem z filtrem UV.
- warto mieć przy sobie podstawową apteczkę z plastrami i środkami opatrunkowymi;
- trasa nie jest wymagająca technicznie, więc kijki trekkingowe są opcjonalne.
Nie tylko wieża widokowa – ciekawostki przy szlaku na Szpilówkę
Trasa na Szpilówkę kryje wiele interesujących miejsc, które warto poznać podczas wędrówki. Oprócz głównej atrakcji w postaci wieży widokowej szlak oferuje spotkanie z historią regionu, malowniczymi punktami widokowymi oraz urokliwymi zakątkami przyrodniczymi.
Tajna baza wojsk ZSRR
W 1962 roku na zalesionym szczycie Szpilówki powstała tajna placówka wojskowa Związku Radzieckiego. Na obszarze około 4 hektarów funkcjonowała stacja anten nadawczo-odbiorczych, obsługiwana przez dwudziestoosobowy oddział żołnierzy. Obiekt wzbudzał wiele spekulacji wśród okolicznych mieszkańców, którzy snuli legendy o wyrzutniach rakiet, schronach atomowych, a nawet stacji kosmicznej. Rzeczywistość okazała się znacznie prostsza – była to stacja łączności radiowej, której pracujące agregaty prądotwórcze było słychać w całej okolicy.
Żołnierze stacjonujący w bazie chronili się w prostej ziemiance wkopanej w ziemię i zamaskowanej darnią. Kontakty z lokalną społecznością ograniczały się głównie do wymiany handlowej – paliwa za żywność i alkohol. Baza funkcjonowała z przerwami do 1970 roku, przy czym szczególną aktywność wykazywała podczas inwazji na Czechosłowację w 1968 roku.
Pustelnia Świętego Urbana
Na południowych stokach góry Bukowiec w Iwkowej znajduje się zabytkowa pustelnia Świętego Urbana, będąca świadectwem średniowiecznych tradycji pustelniczych na tych terenach. Murowana kapliczka z XVIII wieku powstała w miejscu, gdzie według lokalnych przekazów na przełomie X i XI wieku mieszkał pustelnik Urban, uczeń Świętego Świerada z pobliskiego Tropia. Obiekt, wpisany do rejestru zabytków w 2005 roku, kryje w swoim wnętrzu barokowy ołtarzyk z XVII-wiecznym obrazem przedstawiającym Świętego Urbana papieża.
Szczególnym elementem tego miejsca jest źródło, któremu przypisywano właściwości lecznicze. Obecnie stanowi ono główne ujęcie wody dla mieszkańców Iwkowej. Miejsce to pozostaje żywym ośrodkiem kultu religijnego, czego wyrazem jest coroczna procesja z kościoła parafialnego w Iwkowej, organizowana w święto Zesłania Ducha Świętego.
Szpilówka stanowi doskonały cel jednodniowej wycieczki dla miłośników turystyki pieszej. Trasa nie wymaga specjalistycznego przygotowania, a jej przejście zajmuje stosunkowo niewiele czasu. Rozbudowana infrastruktura turystyczna, obejmująca sieć parkingów i oznakowanych szlaków, sprawia, że miejsce to jest dostępne dla każdego. Wieża widokowa na szczycie oferuje jedną z najpiękniejszych panoram w regionie, pozwalając podziwiać rozległe pasma górskie południowej Polski. Wyprawa na Szpilówkę to nie tylko okazja do aktywnego wypoczynku, ale również możliwość poznania fascynującej historii tego miejsca.
Fot. główna: Jakub Hałun (Wikipedia), CC BY 4.0
Może Cię także zainteresować:
- Wieża widokowa w Desznicy – lokalizacja, szlak, panorama
- Wieża widokowa Jeleni Skok w Bieszczadach. Jak tam dotrzeć?
- Góra Wszystkich Świętych – położenie, szlak, wieża widokowa
- Skiełek – szczyt w Beskidzie Wyspowym. Najkrótszy szlak, wieża widokowa
- Trojak w Górach Złotych – położenie, platforma widokowa, szlaki na szczyt
