Borówkowa – położenie szczytu i jego charakterystyka

Borówkowa to majestatyczny szczyt wznoszący się na wysokość 900 m n.p.m., stanowiący naturalną granicę między Polską a Czechami w paśmie Gór Złotych. Jego charakterystyczna sylwetka dominuje nad malowniczym uzdrowiskiem Lądek-Zdrój i okolicznym krajobrazem. Masyw Borówkowej rozciąga się między dwiema przełęczami – od południa ogranicza go Przełęcz Lądecka, a od północy przełęcz Różaniec. Po stronie północno-zachodniej sąsiaduje z Krowią Górą Wielką, natomiast od południowego wschodu znajduje się grupa skalna zwana Białą Skałą, wznosząca się na wysokość 864 m n.p.m.

Nazwa szczytu nie jest przypadkowa – stoki Borówkowej porastają obficie krzewy czarnej jagody. Główny drzewostan tworzy bór świerkowy, urozmaicony przez zagajniki bukowe, a także występujące miejscami jodły i modrzewie. Na południowych zboczach rozciągają się malownicze górskie łąki, które dodają krajobrazowi szczególnego uroku. Szczyt oferuje wyjątkowe walory widokowe. Z jego wierzchołka rozciąga się rozległa panorama obejmująca zarówno polską Ziemię Kłodzką, jak i czeskie Morawy oraz Śląsk. Przez przejrzysty pas czeskiego terytorium można dostrzec rozległe obszary Pogórza Sudeckiego, w tym charakterystyczne sylwetki Paczkowa, Otmuchowa i Kamieńca Ząbkowickiego.

Szlak turystyczny na Borówkową – wejście z Przełęczy Lądeckiej

Przełęcz Lądecka, stanowiąca początek szlaku na Borówkową, znajduje się w odległości zaledwie 5 kilometrów od centrum Lądka-Zdroju. Na miejscu zlokalizowany jest bezpłatny parking. Dojazd z Wrocławia zajmuje około 2 godzin, natomiast z Krakowa około 3,5 godziny. Zielony szlak na Borówkową, który swój początek ma właśnie na tej przełęczy, liczy 3,2 kilometra w jedną stronę, a pokonanie różnicy wysokości 259 metrów zajmuje około 75 minut. Początkowy odcinek trasy, liczący około 700 metrów, prowadzi przez rozległą, malowniczą łąkę, która stanowi doskonałe miejsce na odpoczynek.

Po wejściu w las rozpoczynają się pierwsze podejścia. Drzewostan jest miejscami przerzedzony, co umożliwia podziwianie okolicznych widoków. Połowa trasy znajduje się przy wzniesieniu Młyńska (828 m n.p.m.), gdzie zachowały się pozostałości dawnej wsi Wrzosówka. Szlak jest dobrze oznakowany, a w końcowym odcinku trasy dołączają czeskie niebieskie oznaczenia, które prowadzą niemal do samego szczytu. Ostatnie 200 metrów trasy oznaczone jest czerwonymi znakami, co sygnalizuje bliskość wierzchołka Borówkowej.

Wejście na Borówkową – potrzebny ekwipunek turystyczny

Przed wyruszeniem na szczyt Borówkowej należy zadbać o odpowiednie wyposażenie turystyczne:

• podstawą są wygodne buty trekkingowe z dobrą przyczepnością oraz funkcjonalny plecak z wentylowanymi plecami i praktycznymi klamrami na klatce piersiowej;
• w plecaku powinno znaleźć się minimum 1,5-2 litry wody oraz przekąski energetyczne;
• niezbędnym elementem jest również przeciwdeszczowa kurtka z wodoodpornymi szwami, którą – podobnie jak inne elementy wyposażenia – można nabyć w sklepie Decathlon. 

Do podstawowego ekwipunku należy dołączyć apteczkę pierwszej pomocy, mapę, naładowany telefon z zapisanymi numerami alarmowymi oraz dokumenty. Przydatne okażą się również kijki trekkingowe, które znacząco odciążają kolana podczas podejścia, oraz środek przeciw owadom, szczególnie w sezonie letnim. W chłodniejsze dni warto spakować dodatkową ciepłą bluzę lub polar oraz czapkę.

Wieża widokowa na Borówkowej

Tradycja wież widokowych na Borówkowej sięga 1870 roku, kiedy powstała pierwsza drewniana konstrukcja z inicjatywy zarządu uzdrowiska Lądek-Zdrój. W kolejnych latach powstały jeszcze trzy wieże, każda służyła turystom przez kilka lub kilkanaście lat, ulegając zniszczeniu pod wpływem trudnych warunków atmosferycznych. Obecna, piąta już wieża widokowa została wzniesiona w 2006 roku z inicjatywy władz czeskiego Jawornika. Konstrukcja o wysokości 26 metrów wykonana jest ze stali i obita drewnem, co zapewnia jej trwałość i estetyczny wygląd. Do tarasu widokowego prowadzi 150 schodów.

Z platformy widokowej rozciąga się imponująca panorama obejmująca Ziemię Kłodzką, Przedgórze Sudeckie, Góry Opawskie, czeski Śląsk oraz Masyw Śnieżnika. Przy dobrej pogodzie widoczne są również Karkonosze ze Śnieżką, Góry Bystrzyckie, Stołowe oraz Śląsk aż po Górę św. Anny. Przy wieży znajduje się punkt gastronomiczny czynny codziennie od czerwca do września, a w październiku w weekendy. Miejsce wyposażone jest w zadaszone wiaty, ławki, stoły oraz dwujęzyczne tablice informacyjne. Wstęp na wieżę jest bezpłatny przez cały rok.

Borówkowa, góra opozycjonistów

Borówkowa zapisała się w historii jako miejsce tajnych spotkań opozycjonistów z Polski i Czechosłowacji w latach 80. XX wieku. Pierwsze konspiracyjne spotkanie odbyło się 21 sierpnia 1987 roku, gromadząc wybitne postaci ruchu opozycyjnego, w tym Jacka Kuronia, Zbigniewa Bujaka oraz Jiříego Dienstbiera, późniejszego ministra spraw zagranicznych Czechosłowacji. W kolejnych latach na Borówkowej organizowano następne spotkania działaczy opozycyjnych. W czerwcu 1988 roku zgromadziło się ponad 20 młodych aktywistów, a w maju 1989 roku odbyło się kolejne znaczące spotkanie. 

Przełomowym momentem było spotkanie 30 września 1990 roku – pierwsze legalne zgromadzenie, w którym uczestniczyło ponad sto osób, w tym przedstawiciele władz Lądka-Zdroju i Javorníka. Na szczycie Borówkowej w 2005 roku umieszczono tablice pamiątkowe, przypominające o historycznych spotkaniach opozycjonistów. Te wydarzenia przyczyniły się do zacieśnienia współpracy między polskim Lądkiem-Zdrojem a czeskim Javorníkiem, które nawiązały partnerstwo miejskie.

Czy szlak na Borówkową jest trudny – komu można polecić wycieczkę?

Szlak na Borówkową jest doskonałą propozycją dla początkujących turystów i rodzin z dziećmi. Trasa nie jest ani kondycyjnie trudna, ani nawigacyjnie skomplikowana – wystarczy uważnie śledzić oznakowanie. Warto przy tym pamiętać, że chociaż trasa jest odpowiednia dla małych dzieci, jednak kamieniste podłoże i wystające korzenie uniemożliwiają poruszanie się wózkiem. W przypadku wędrówki z najmłodszymi warto zaopatrzyć się w nosidełko lub chustę turystyczną. Szlak jest również przyjazny dla psów, jednak ze względu na przygraniczne położenie należy pamiętać o zabraniu paszportu dla czworonoga. Warto zaznaczyć, że trasa jest dostępna dla rowerzystów.

Borówkowa stanowi doskonały cel jednodniowej wycieczki w Górach Złotych. Najlepszy okres na wejście przypada od maja do października, kiedy punkt gastronomiczny na szczycie jest czynny – większość udogodnień dla turystów znajduje się po czeskiej stronie. Przed wyruszeniem na szlak warto sprawdzić prognozę pogody, ponieważ przy dobrej widoczności panorama ze szczytu jest wyjątkowo malownicza. Należy pamiętać o zabraniu dokumentów tożsamości ze względu na przygraniczne położenie szczytu. W razie potrzeby można skorzystać z noclegów w pobliskim Lądku-Zdroju lub czeskim Javorniku.

Fot. główna: Grzegorz Wysocki (Wikipedia), CC BY 3.0

• Przełęcz Lądecka – perła gór złotych i raj dla turystów
• Góry Złote – przewodnik po Sudetach
• Trojak w Górach Złotych – położenie, platforma widokowa, szlaki na szczyt
• Kalenica – szczyt w Górach Sowich. Szlaki turystyczne, wieża widokowa
• Chrobacza Łąka w Beskidzie Małym – szlak i schronisko. Zaplanuj wycieczkę!