Mała Fatra – najważniejsze informacje. Szlaki, dojazd, atrakcje

Wielki Krywań – najwyższy szczyt Małej Fatry

Veľký Kriváň sąsiaduje z Piekielnikiem (1609 m n.p.m.) oraz drugim pod względem wysokości wzniesieniem o nazwie Chleb (1646 m). Kawałek dalej na wschód leży wierzchołek Hromové (1636 m). Pomiędzy najwyższymi szczytami gór znajduje się przełęcz Snilovské sedlo, gdzie wybudowano górną stację (1494 m) całorocznej kolejki gondolowej z Vratnej doliny. 

Dolna stacja znajduje się na wysokości ok. 744 m n.p.m. – w 2014 r. została poważnie uszkodzona przez lawinę błota i kamieni, która zeszła północnym zboczem Wielkiego Krywania i głównej grani po wyjątkowo obfitych opadach deszczu. Trasa 8-osobowych wagoników kolejki linowej biegnie nad zielonym szlakiem pieszym – pokonanie tego samego przewyższenia na własnych nogach zajmuje ok. 2 godziny. Pozostałe, ważne szczyty pasma krywańskiej Małej Fatry:

• Mały Krywań (1671 m);
• Wielki Rozsutec (1610 m);
• Stoh (1607 m);
• Suchý (1468 m);
• Mały Rozsutec (1344 m);
• Luczańskiej Małej Fatry:
• Veľká lúka, Wielka Łąka (1476 m);
• Krížava (1457 m);
• Minčol (1364 m);
• Kľak (1351 m);
• Hnilická Kýćera (1217 m).

Chleb – atrakcyjny szczyt w głównym grzbiecie Małej Fatry

Jednym z najczęściej odwiedzanych szczytów w Małej Fatrze jest Chleb (1647 m). Prowadzi na niego wygodna trasa z przełęczy Snilovské sedlo, dokąd można wyjechać kolejką linową. Szlak jest dość łatwy technicznie i dostępny także dla mniej wprawnych turystów.

Chleb oferuje przepiękną panoramę na szczyty Małej Fatry, Góry Strażowskie i przy dobrej widoczności także Tatry Zachodnie. Na przełęczy pod szczytem znajduje się schronisko turystyczne Chata pod Chlebom, gdzie można odpocząć i posilić się przed dalszą wędrówką.

Propozycje wycieczek po Małej Fatrze

Nie wszystkie odcinki są łatwe, proste i przyjemne – zdobycie niektórych szczytów, przejście przez przełęcze czy Janosikowe Diery może wymagać pokonania drabinek i korzystania z pomocniczych łańcuchów. Dotyczy to zwłaszcza wyższej, wschodniej części Małej Fatry. Podane poniżej czasy przejścia to tylko orientacyjne szacunki:

1. Z Terchovej na Wielki Krywań – ok. 13 km i 6–8,5 h w jedną stronę pieszo. Najpierw zieloną nitką z centrum do Doliny Obšívanka, dalej niebieskim szlakiem pod Malé nocľahy. Stamtąd trasą żółtą przez Sokolie na przełęcz Prislop, następnie niebieską przez Baraniarky, Žitné i Kraviarske na Chrapáky. Dalej szlakiem żółtym do głównej grani i czerwoną odnogą z przełęczy Bublen na wschód, przez Piekielnik. Zejście z Wielkiego Krywania do któregoś z pobliskich schronisk to kwestia 40-60 minut schodzenia lub przejście do dolnej stacji i oczekiwanie na zjazd kolejką. 
2. Z Białego Potoku przez Janosikowe Diery na Wielki Rozsutec, powrót przez Mały Rozsutec – łącznie ok. 13,6 km, 6–8 h. Najpierw szlakiem niebieskim wzdłuż potoku Hlboký. Na przełęczy Sedlo Medzirozsutce trasą czerwoną na południe, do pierwszego Rozsutca. Powrót na przełęcz tą samą drogą, przejście na szlak zielony i odbicie na zachód w pobliżu Sedlo Zákres. Zejście z Małego Rozsutca cały czas szlakiem zielonym.
3. Ze stacji narciarskiej Fačkovské sedlo do miejscowości Rajecká Lesná – ok. 16,6 km, 5:20–7 h. Z parkingu podejście żółtym szlakiem na Reváň i Kľak. Zejście ze szczytu trasą czerwoną na Vríčanské sedlo, po drodze Ostrá skala. Zejście do punktu Široká, ústie – dalej do centrum szlakiem niebieskim, wzdłuż drogi lokalnej nr 2111. Punkt początkowy i końcowy wycieczki leżą przy drodze krajowej 64, co ułatwi powrót na parking komunikacją autobusową (linia 307406).

Sprzęt na wędrówki wzdłuż i wszerz Małej Fatry

Do wielogodzinnego treningu trzeba się dobrze przygotować, by zmniejszyć ryzyko wypadków i urazów. Do tego pogoda w górach może zmienić się diametralnie z godziny na godzinę. Mała Fatra nie jest tu żadnym wyjątkiem. Przed wyjazdem na Słowację warto przejrzeć ofertę Decathlonu, gdzie są dostępne:

• obuwie trekkingowe i turystyczne;
• plecaki, torby i ochronne pokrowce;
• odzież turystyczna i trekkingowa;
• dodatkowe akcesoria:
• GPS, kompasy, mapy turystyczne, zegarki;
• lornetki na punkty widokowe z rozległymi panoramami na góry;
• kijki trekkingowe;
• apteczki turystyczne;
• czołówki, lampki, latarki.

Największe atrakcje Małej Fatry i okolic

Poza licznymi szczytami i malowniczymi dolinami, w Małej Fatrze znajduje się wiele innych atrakcji wartych odwiedzenia. Należą do nich m.in.:

• Wodospad Szutowski – jeden z najwyższych wodospadów na Słowacji (38 m wysokości), znajdujący się w dolinie Šútovská dolina. Prowadzi do niego krótki szlak z miejscowości Šútovo.
• Jánošíkove diery – system wąwozów i kanionów, największa atrakcja Małej Fatry. Warto poświęcić cały dzień na przejście jednej z tras, np. Dolnymi i Nowymi Dierami.
• Zamek Strečno – ruiny średniowiecznego zamku położonego na wysokiej skale nad przełomem Wagu. Można do nich dojść znakowanym szlakiem ze wsi Strečno.
• Jaskinia Mała Staniszowska – udostępniona do zwiedzania jaskinia krasowa z bogatą szatą naciekową. Wejście znajduje się we wsi Stanišov, zwiedzanie z przewodnikiem trwa ok. 45 minut.

Turyści, którzy jadą w góry Małej Fatry, zatrzymują się między innymi w miejscowościach:

• Terchová – pomnik zbójnika Janosika przy wejściu do Vrátnej doliny, wakacyjny festiwal Dni Janosika, muzyka ludowa z niematerialnej listy dziedzictwa kulturowego UNESCO, duży parking na osiedlu Biely potok przy węźle szlaków;
• Streczno – zamek z XIII/XIV wieku i park Średniowieczna Wioska, ruiny Starego Zamku Strečno;
• Nezbudská Lúčka – przeprawa promowa przez Wag;
• uzdrowisko Rajecké Teplice;
• Turany – zabytki sakralne;
• Vrútky – zabytkowe kościoły, muzeum Klementa Gottwalda;
• Martin – Muzeum Etnograficzne, Muzeum Wsi Słowackiej, zabytki sakralne, Cmentarz Narodowy, budynki i instytucje Macierzy Słowackiej;
• Żylina – zamki Budatin, Hričov oraz Lietava, zabytkowy rynek i świątynie, pałac Rosenfelda, Muzeum Považské, wieża widokowa na Dubni.

Dojazd i parkingi

Dojazd w Małą Fatrę jest stosunkowo prosty. Z południa Polski najdogodniej kierować się przez Zwardoń lub Cieszyn, skąd do miejscowości Terchova u podnóża gór jest ok. 70 km. Podróż samochodem z Katowic zajmuje ok. 2,5 godziny. Główne parkingi znajdują się w miejscowościach Terchova, Štefanová i Biely Potok. Są to parkingi płatne, cena za dzień postoju to ok. 5–10 euro. Warto wcześniej zarezerwować nocleg w jednej z tych miejscowości, aby mieć blisko na szlaki.

Wyświetl ten post na Instagramie

Post udostępniony przez 𝗧𝗥𝗜𝗣𝗬 𝗣𝗢 𝗦𝗟𝗢𝗩𝗘𝗡𝗦𝗞𝗨 🇸🇰 (@tripy_po_slovensku)

Ubezpieczenie turystyczne 

Wybierając się w słowackie góry, szczególnie w Tatry, warto wykupić odpowiednie ubezpieczenie turystyczne. Standardowy EKUZ nie wystarczy, gdyż nie pokrywa on kosztów akcji ratowniczych czy transportu do kraju. Ubezpieczenie powinno gwarantować pokrycie kosztów leczenia na poziomie min. 120 tys. zł oraz zawierać opcję „koszty akcji poszukiwawczej i ratunkowej”. 

Należy też zwrócić uwagę, czy planowane aktywności górskie, jak wspinaczka czy skitouring, nie wymagają rozszerzenia ochrony o sporty wysokiego ryzyka. Ceny ubezpieczeń w góry zaczynają się już od kilku złotych za dzień, a optymalną ochronę można uzyskać od ok. 14 zł dziennie. Warto porównać oferty różnych towarzystw i dopasować zakres ubezpieczenia do charakteru wyjazdu.

Mała Fatra – najważniejsze informacje 

Mała Fatra to część Łańcucha Małofatrzańskiego w Wewnętrznych Karpatach Zachodnich (słow. Vnútorné Západné Karpaty) lub Centralnych Karpat Zachodnich według polskich geografów. Sąsiaduje m.in. z Górami Kisuckimi, Magurą Orawską, Górami Strażowskimi i Wielką Fatrą. Bardzo ważnym elementem kształtującym region jest rzeka Wag, która utworzyła kanion i podzieliła pasmo górskie na dwie części. Odcinek nazywany Streczniańskim Przełomem (lub Przesmykiem) stanowi granicę pomiędzy:

• Małą Fatrą Luczańską w części południowo-zachodniej;
• Małą Fatrą Krywańską w części północno-wschodniej. Większość jej obszaru zajmuje Park Narodowy Mała Fatra z 19 rezerwatami przyrody.

Geologia

Pod względem geologii i rzeźby terenu dominują skały granitowe, dolomitowe oraz wapienne – podobnie jak w Tatrach Zachodnich. W Małej Fatrze znajduje się sporo jaskiń krasowych, jednak wszystkie pozostają zamknięte dla turystów. Najwyższe wzniesienia mają skaliste wierzchołki, niżej dominują hale i dawne pastwiska (czyli fatry), lasy oraz długie, głębokie doliny. Tam, gdzie płyną górskie potoki, powstało wiele progów skalnych, wodospadów i kanionów. Wśród najsłynniejszych i najpiękniejszych zakątków są ponad 30-metrowe kaskady – wodospady Szutowski (Šútovský) oraz Klacki (Kľacký) – i Dolné, Horné i Nové Diery, czyli zespół dolin i kanionów (w dosłownym tłumaczeniu Dolne, Górne i Nowe Dziury). 

Schroniska i hotele w okolicy Małej Fatry

Górskie schroniska i hotele to:

• Chata Vrátna;
• Chata na Grúni;
• Chata pod Chlebom;
• Chata pod Suchým;
• Chata pod Kľačianskou Magurou;
• Útulňa Javorina pod Kľakom;
• Mikanova;
• Vendovka;
• Chata Fatranka;
• Bagarova Chata;
• Chata na Martinských holiach;
• Chata Javorina;
• Horská Chata Veronika.

Mała Fatra to idealne miejsce na górskie wędrówki. Piękne krajobrazy, urozmaicone szlaki, liczne atrakcje przyrodnicze i zabytki przyciągają turystów o różnym stopniu zaawansowania. Dzięki dogodnemu dojazdowi i dobrej bazie noclegowej można tu spędzić udany urlop pełen niezapomnianych wrażeń.

Warto zarezerwować na zwiedzanie Małej Fatry przynajmniej kilka dni, by w pełni docenić piękno tutejszych gór. Trasy warto dobrać do swoich możliwości, pamiętając o odpowiednim ekwipunku i prowiancie. Wędrując szlakami Małej Fatry, można poczuć prawdziwie górską przygodę!

Fot. główne: Pudelek (Marcin Szala) via Wikipedia, CC BY-SA 3.0

• Wielki Krywań w Małej Fatrze – propozycje wejścia, potrzebny sprzęt
• Wielka Fatra – poznaj pasmo górskie w słowackich Karpatach Zachodnich
• Krywań – najważniejsze informacje. Opis szlaku, dojazd, parking, czas podejścia
• Wielki Rozsutec to najpiękniejszy szczyt Słowacji? Sprawdźmy to!
• Mały Rozsutec – informacje o szczycie. Wejście przez Janosikowe Diery