Skitouring – charakterystyka sportu, zasady i niezbędny sprzęt

Różnego rodzaju sporty zimowe cieszą się ogromną popularnością i z roku na rok zyskują kolejnych miłośników. Jednym z bardzo ciekawych sportów łączących w sobie kilka aktywności jest tzw. skitouring. „Ski” w nazwie zdradza, że mowa oczywiście o aktywności związanej z nartami. To doskonała propozycja dla wszystkich, którzy lubią wyzwania, sporą dawkę adrenaliny, pobyt na łonie natury i nie boją się forsownego wysiłku. Już teraz dowiedz się szczegółowo, czym jest skitour, jakiego sprzętu wymaga i jak rozpocząć przygodę z nim, aby było nie tylko emocjonująco, ale przede wszystkim bezpiecznie! 

Skitouring – istniał, zanim go nazwano!

Najpierw kilka słów nie o samym skitouringu, ale o nartach, bo to właśnie one odgrywają w tym sporcie najważniejszą rolę. Ich historia jest bardzo długa, bowiem rysunki naskalne przedstawiające ludzi na nartach datowane są nawet na 5000 lat! Niewiele „młodsze” są najstarsze zachowane narty (odnalezione w Szwecji). Badacze oceniają, że mogą one mieć około 4500 lat. Pierwotnie wykorzystywane były do bezpiecznego poruszania się po górach, zarówno do podchodzenia, jak i zjeżdżania, ale oczywiście nie w celach sportowych.

Sportowy potencjał nart dostrzeżono znacznie później, ponieważ pierwsze sportowe narty zostały stworzone dopiero w drugiej połowie XIX wieku we Włoszech. Narciarstwo sportowe w Polsce zaczęło się pojawiać końcem XIX wieku i szybko zyskało wielu fanów. Co ciekawe, sposób wykorzystania nart dawno, dawno temu był bardzo bliski temu, co dziś nazywamy skitouringiem. Co to takiego? Poniżej znajdziesz szczegółowe wyjaśnienia!

Skitouring – czym charakteryzuje się ten sport?

Skitouring jest sportem narciarskim, który łączy w sobie zarówno wędrówkę, zimową wspinaczkę i zjazd w górskim terenie. Uprawia się go oczywiście poza ośrodkami narciarskimi. Wymaga on specjalistycznego sprzętu, o czym szerzej poniżej. Skitour w Polsce zaczął raczkować końcem lat 80. ubiegłego wieku. Obecnie istnieją organizacje i kluby skialpinistyczne, które zrzeszają miłośników tego sportu. Każdego roku odbywają się zawody skitourowe o randze międzynarodowej. 

Skitouring czy skitour?

Sport ten jest fascynujący z jeszcze jednego powodu – ma wiele nazw! Niektóre z nich, poza skitouringiem, to np.:

• skitour;
• ski-tour;
• skialpinizm;
• skituring;
• ski-touring;
• narciarstwo turowe;
• narciarstwo tourowe;
• narciarstwo skitourowe;
• narciarstwo skiturowe.

W wielu artykułach na ten temat można też natrafić na taką nazwę jak „turowanie”. Niezależnie jednak od tego, jakim mianem zostaje określony ten intrygujący sport, zawsze sprowadza się do jednego. Do zimowej wędrówki po górach, podchodzenia na nartach, niejednokrotnie wspinaczki i oczywiście emocjonującego zjazdu – często w trudnym, wymagającym terenie. 

Skitouring – podstawowy sprzęt do skitouringu

Skitourowcy, czyli narciarze skiturowi, doskonale zdaje sobie sprawę z tego, że chcąc uprawiać tę aktywność w sposób odpowiedzialny i bezpieczny, należy zaopatrzyć się w specjalistyczny sprzęt skiturowy. Podstawa to:

• odzież górska – nie może to być zwykła „ciepła” kurtka, ale komplet odzieży o specyficznych parametrach, stworzony specjalnie z myślą o zmaganiach w trudnych górskich warunkach. Koniecznie musisz mieć solidną, wytrzymałą kurtkę skiturową, specjalne spodnie, bieliznę termoaktywną, a nawet skarpety;
• buty skitourowe – to buty narciarskie, ale także o odpowiednich parametrach, pasujące do nart skiturowych. Po przestawieniu ich na tryb chodzenia (gdy konieczne jest podejście pod górę) dają naprawdę szeroki zakres ruchu i pozwalają na swobodne przemieszczanie się – pomimo tego, że narty nie są odpięte. Można jednak wypiąć narty całkowicie i iść po śniegu w butach skiturowych, gdyż posiadają normalną podeszwę;
• narty skiturowe (inaczej narty turowe, skitury) – różnią się one od nart biegowych i zjazdowych, choć z wyglądu przypominają te ostatnie. Są lekkie, stosunkowo szerokie i taliowane;
• kijki skiturowe – podobne do tradycyjnych kijków narciarskich, ale nawet jeśli posiadasz tradycyjne kije, kompletując całe wyposażenie do skitouringu, warto zainwestować w te dedykowane turowaniu;
• foki – pod tą tajemniczą nazwą kryją się pasy, które zakłada się na narty, gdy zachodzi konieczność podchodzenia. Dzięki nim narta się nie ślizga, nie zjeżdża, bo specjalne „włosy” uniemożliwiają zsuwanie. Z kolei podczas zjazdu pasy nie blokują narty, pozwalając na jej swobodny ślizg;
• harszle lub raki – harszle to specjalne urządzenie, które zakłada się na narty, kiedy wymagane jest podejście po bardzo stromym lub/i oblodzonym stoku. W przypadku braku harszli konieczne jest odpięcie nart i założenie raczków na buty na czas stromego podejścia.

Ze względu na to, że zimowe wędrowanie po górach – zwłaszcza tych wysokich – wiąże się z ryzykiem, skiturowiec powinien zaopatrzyć się w akcesoria, które mogą uratować życie. Należą do nich m.in. detektor lawinowy, sonda lawinowa i łopata lawinowa – jest to tzw. lawinowe ABC. Świetnym pomysłem jest też inwestycja w plecak lawinowy. Całe wyposażenie do skitouringu znajdziesz w sklepach Decathlon. 

Skitouring w Polsce – gdzie szukać najlepszych tras?

Ze względu na to, że ski-tour zyskuje coraz większą popularność, zwiększa się też liczba dostępnych tras. Choć w pierwszej kolejności na myśl na pewno przychodzą Tatry, w wielu innych zakątkach kraju także można znaleźć świetne trasy, jak chociażby w Bieszczadach, Beskidzie Żywieckim czy Karkonoszach. Choć we wspomnianych Tatrach znajdują się miejsca stosunkowo bezpieczne i niewymagające, nadające się dla początkujących narciarzy skiturowych, znacznie więcej jest tras dedykowanych średniozaawansowanym i prawdziwie doświadczonym skiturowcom, którzy szukają ekstremalnych wrażeń.

Eksploracja najwyższych gór Polski wiąże się jednak z zagrożeniem lawinowym. W związku z tym każdy, kto planuje wyprawę w wyższe partie, na nartach lub bez, w pierwszej kolejności powinien zapoznać się z aktualną prognozą pogody i informacjami zawartymi na stronie TOPR. 

Skitouring – sport tylko dla spragnionych mocnych wrażeń?

Jego najbardziej ekstremalna odmiana z pewnością tak! Poza tym niemal każdy może spróbować swoich sił w tym sporcie. Osoby zupełnie niedoświadczone nie powinny jednak wybierać się na samodzielną wyprawę, ale w pierwszej kolejności zapisać się na kurs do jednej z obecnie wielu działających szkół skitouringu, w której zajęcia prowadzą profesjonalni instruktorzy. Po uzyskaniu podstawowej wiedzy i umiejętności na pierwsze wyprawy warto wybrać się z doświadczonym przewodnikiem. Stopień trudności i długość wypraw należy zwiększać stopniowo. 

Skitouring – czym musi cechować się skiturowiec?

Początkujący skiturowiec musi mieć przede wszystkim sporo chęci i czasu na naukę. Reszta, dzięki solidnej pracy, przyjdzie z czasem. Osoby, które rozważają wyjście w góry, muszą znać podstawy jazdy na nartach i cechować się naprawdę dobrą kondycją fizyczną. Nawet bowiem stosunkowo proste i niedługie drogi wymagają niemałego „machania” nartami pod górę. Równie ważnymi cechami pasjonatów skitouringu są:

• odporność psychiczna;
• opanowanie;
• umiejętność oceny sytuacji;
• świadomość niebezpieczeństwa;
• pokora i szacunek wobec gór.

Wędrowanie na nartach po górach zimą – w bardzo różnych, często złych warunkach, ze świadomością zagrożenia, które może nadejść z każdym kolejnym krokiem – wymaga nie lada opanowania i jednocześnie szybkiego podejmowania słusznych decyzji.

Podsumowanie

Turystyka skiturowa w polskich górach prężnie się rozwija w ostatnim czasie. Ze względu na to, że skitouring wymaga dobrego przygotowania, jest to sport dla osób naprawdę wytrwałych, dla których wypady w zaśnieżone górskie tereny to synonim największej przyjemności i najlepszy sposób na spędzanie wolnego czasu. Zastanawiasz się, czy możesz być skiturystą? Przekonaj się, ale ponad wszystko pamiętaj o zachowaniu zasad bezpieczeństwa!

• Góry Skandynawskie – czy warto wybrać się na szlaki i atrakcje?
• Drytooling – zimowa wspinaczka bez lodu i śniegu. Zasady i sprzęt
• Hiking – definicja i dobór sprzętu. Czym różni się od trekkingu?
• Kaukaz – najważniejsze informacje. Szczyty wspinaczkowe i największe atrakcje. Dowiedz się, co możesz tam robić!
• Kronplatz – szczyt Dolomitów w centrum ośrodka narciarskiego