To warto wiedzieć!
- Przełęcz Zawrat, położona na wysokości 2159 m n.p.m. w Tatrach Wysokich, jest popularnym miejscem wycieczek, szczególnie znanym z imponującej panoramy Tatr.
- Nazwa „Zawrat” pochodzi z XVIII wieku i odzwierciedla charakterystyczny kształt tego miejsca. Była popularnym celem wypraw od XIX wieku.
- Przełęcz była siedzibą schroniska Zawratowa Turnia od 1879 do 1954 roku, służącego jako baza dla turystów i narciarzy.
- Rejon przełęczy charakteryzuje się unikatową wysokogórską flory i fauną, z licznymi rzadkimi i endemicznymi gatunkami roślin i zwierząt.
- Obszar przełęczy jest chroniony w ramach Tatrzańskiego Parku Narodowego, który ma na celu zachowanie jego unikalnych wartości przyrodniczych.
Przełęcz Karkonoska – co warto wiedzieć na początek?
Przełęcz Karkonoska rozpościera się na wysokości 1114 m n.p.m. i stanowi naturalne połączenie pomiędzy Kotliną Jeleniogórską a czeskimi kotlinami. To właśnie tędy biegnie popularny szlak turystyczny z Karpacza na Śnieżkę. Przełęcz od wieków stanowiła ważny trakt handlowy i komunikacyjny, a później także miejsce historycznych bitew i zaciętych walk. Jaka jest jej historia?
Położenie i historia Przełęczy Karkonoskiej
Przełęcz Karkonoska leży w paśmie Karkonoszy, na wysokości 1114 m n.p.m. i przebiega na granicy polsko-czeskiej. Stanowi najniższe miejsce w całym masywie Karkonoszy, będące naturalnym obniżeniem ogromnego grzbietu głównego łączącego Śnieżkę z Czarnym Grzbietem. To właśnie przez tę przełęcz prowadzi najłatwiejsze połączenie pomiędzy południowymi stokami Karkonoszy a Kotliną Jeleniogórską po stronie polskiej oraz czeską Kotliną Karkonoską.
Już w średniowieczu poprzez Przełęcz Karkonoską wiódł ważny szlak handlowy łączący Czechy ze Śląskiem. Była to najkrótsza i najwygodniejsza droga dla kupieckich wozów przewożących towary z Pragi przez Karkonosze na Śląsk i dalej, do Polski. Przełęcz stanowiła zatem strategiczny punkt komunikacyjny o dużym znaczeniu handlowym.
W późniejszych wiekach o kontrolę nad Przełęczą Karkonoską toczyły się liczne walki i potyczki zbrojne. Już w XIV wieku Czechy próbowały opanować ten teren. W XVII wieku doszło do serii krwawych bitew pomiędzy wojskami czeskimi, szwedzkimi i polskimi ubiegającymi się o przejęcie tego miejsca. Przełęcz Karkonoska, właśnie z uwagi na swoje znaczenie handlowe, była miejscem, o które tak zaciekle walczono.
Dziś Przełęcz Karkonoska nadal jest istotna ze względów komunikacyjnych i turystycznych. Co roku przemierzają ją tysiące turystów udających się szlakami na najwyższe szczyty Karkonoszy.
Klimat i przyroda Przełęczy Karkonoskiej
Mimo że Przełęcz Karkonoska leży na stosunkowo niewielkiej wysokości, to panują na niej dość surowe, typowo górskie warunki klimatyczne. Przez większą część roku utrzymuje się tu niska temperatura, średnio ledwie przekraczająca 3°C. Zimą notuje się mróz sięgający kilkunastu stopni Celsjusza poniżej zera, z kolei latem temperatury w dzień rzadko są wyższe niż 15°C. Trzeba tu być gotowym na częste opady deszczu, a także występowanie mgieł. Porywiste wiatry potęgują odczucie chłodu.
Srogie warunki wpływają na specyficzną roślinność występującą w tym rejonie. Dominuje tu kosodrzewina, tworząca charakterystyczne krzewy o czerwonej korze i ciemnozielonych igłach. Rośnie ona w postaci rozproszonych kępek. Występują także górskie ziołorośla, mchy i porosty. Na skutek silnych wiatrów drzewa mają pochylone, karłowate kształty.
Fauna Przełęczy Karkonoskiej jest typowa dla piętra subalpejskiego. Żyją tu między innymi kozice, świstaki i liczne gatunki ptaków, jak choćby drozdy, trznadle czy siwerniaki. Można też spotkać drapieżniki, np. jastrzębie lub kuny. Latem pojawia się wiele owadów. Mimo wysiłków w zakresie ochrony przyrody populacje wielu gatunków zmniejszają się na skutek niekorzystnych zmian klimatycznych i rosnącej presji turystycznej.
Co zabrać ze sobą na wyprawę?
Zamierzasz odwiedzić Przełęcz Karkonoską? Szczególną uwagę zwróć na wyposażenie!
Niezbędne będą solidne obuwie górskie, oferujące nie tylko komfort, ale także niezbędną ochronę w trudnym terenie. Warto również wybrać ubrania przystosowane do kapryśnej aury – najlepszym wyborem będzie odzież wielowarstwowa. Szukaj jej w sklepach sieci Decathlon.
Oprócz tego w twoim ekwipunku nie powinno zabraknąć istotnych akcesoriów takich jak mapy okolicy, busola, latarka i zestaw medyczny na wypadek drobnych kontuzji. Nie zapominaj także o zaopatrzeniu w wystarczająco dużo płynów oraz pożywne, niewielkie przekąski.
Atrakcje i ciekawostki Przełęczy Karkonoskiej
Z punktów widokowych rozpościera się wspaniała panorama Karkonoszy. Przy dobrej pogodzie dostrzec można nawet kopułę szczytową Śnieżki wznoszącą się ponad 1400 m n.p.m. Można podziwiać pasma górskie Karkonoszy, Gór Izerskich i Rudaw Janowickich.
Nie brakuje również tajemnic i legend związanych z tym miejscem. Jedna z nich mówi o skarbie ukrytym gdzieś na Przełęczy przez kupców wracających ze Śląska. Do dziś poszukiwacze przeszukują okoliczne jaskinie i szczeliny skalne.
Inna legenda opowiada o duchu tajemniczej Białej Damy, która co noc pojawia się na Przełęczy, by strzec skarbów ukrytych w górach. Miejscowi przestrzegają turystów przed zapuszczaniem się tu po zmroku.
Przełęcz Karkonoska – podsumowanie
Przełęcz Karkonoska to niezwykłe miejsce o bogatej historii i wyjątkowych walorach przyrodniczych. Leży na wysokości 1114 m n.p.m. Stanowi naturalne przejście przez potężny masyw Karkonoszy i łączy ze sobą doliny po obu stronach granicy. Od wieków pełniła strategiczną funkcję szlaku handlowego i komunikacyjnego. Była też świadkiem wielu dramatycznych wydarzeń historycznych. Dziś przyciąga rzesze turystów unikalnymi krajobrazami, szlakami wysokogórskimi i licznymi atrakcjami. Jak widać, warto odwiedzić to magiczne miejsce podczas urlopu w Karkonoszach.
Fot. Główne: Przemysław Jahr via Wikipedia, Domena publiczna
Może Cię także zainteresować:
- Łabski Szczyt w Karkonoszach – gdzie się znajduje i czym przyciąga turystów?
- Przełęcz Dukielska – najważniejsze informacje, ciekawe szlaki turystyczne
- Przełęcz górska – tu docenisz urok krajobrazów gór!
- Szczyty Karkonoszy – TOP 5 lokalizacji dla turystów
- Przełęcz Walimska w Górach Sowich – atrakcje i szlaki turystyczne
