Śnieżka – najwyższy szczyt Karkonoszy i Sudetów. Szlaki z Karpacza i nie tylko!

Śnieżka to najwyższa góra pasma oraz Czech. Jej wierzchołek sięga 1603 m n.p.m., choć pomiary sprzed 2014 r. podawały wartość o 1–2 m niższą. Słynie ze specyficznego klimatu i trudnych warunków atmosferycznych, zwłaszcza porywistego wiatru. Na Śnieżce znajduje się budynek obserwatorium meteorologicznego, które jest wspaniałym miejscem do badania zmian klimatycznych. Istnieje wiele dróg wejścia na szczyt, można przy tym skorzystać z wyciągów, np. kolei linowej Zbyszek na Kopę (1367 m). W razie nagłego załamania pogody lub późnej pory turyści mogą zejść do jednego z wielu schronisk w pobliżu Królowej Sudetów.

Śnieżka – podstawowe dane o najwyższym szczycie Karkonoszy i Sudetów

Skalny stożek wyraźnie góruje nad całą okolicą. Wierzchołek Śnieżki znajduje się blisko 200 m powyżej sąsiadujących z nią szczytu Czarnej Kopy (1407 m) oraz płaskowyżu Równia pod Śnieżką (ok. 1416 m). W tej części Karkonoszy dominują skalne gołoborza z metamorficznych hornfelsów, a na północno- i południowo-zachodnich zboczach góry uformowały się kotły polodowcowe. Piękny krajobraz uzupełnia zróżnicowana roślinność, w tym niewystępujące nigdzie indziej w Sudetach gatunki alpejskie.

Pogoda na Śnieżce i jej położenie sprawiają, że w okolicach góry dość regularnie występują niezwykłe zjawiska optyczne i atmosferyczne. Są to:

• ognie św Elma;
• widmo Brockenu;
• Gloria;
• opady z mgły czy szadzi

1603 czy 1602 m – jaką wysokość ma góra Śnieżka?

Różnice wynikają z odmiennego doboru tzw. punktu triangulacyjnego szczytu. Jeszcze w 2010 r. Główny Urząd Statystyczny w swoich rocznikach podawał wysokość 1602 m n.p.m. Natomiast w 2014 r. Vladimír Hlavs, geodeta z Republiki Czeskiej, dokonał nowych pomiarów, uznanych przez KPN i inne instytucje za rzetelne. Od tamtej pory oficjalna wysokość Śnieżki to 1603,296 metra nad poziomem morza, czyli w zaokrągleniu 1603 m n.p.m. Co ciekawe, w XVI szacowano ją na ponad 2000 m. Naturalnie wejście na polsko-czeski szczyt jest wymagane do zdobycia odznaki Korony Gór Polski i 4 innych, turystycznych odznaczeń:

• Korony Europy;
• Korony Sudetów;
• Korony Sudetów Polskich;
• Korony Sudetów Czeskich.

Wejście na Śnieżkę z Karpacza i nie tylko. Trasy czerwonego szlaku, wycieczka szlakiem niebieskim, czeski żółty szlak

Na wierzchołek Śnieżki prowadzą dwie trasy w polskich Karkonoszach – oznaczona na czerwono i czarno, dość stroma Droga Przyjaźni Polsko-Czeskiej oraz dłuższa i łagodniejsza, znakowana na niebiesko (fragment czeski na czerwono) Droga Jubileuszowa. Z kolei w Czechach wytyczono drogę żółtą z miejscowości Rybárna, która ma 9,2 km długości (ok. 4–4:30 h na przejście). Poniżej inne warianty wejścia na górę Śnieżka:

1. Spod Świątyni Wang w Karpaczu na szczyt – 8,1 km w ok. 3:30–4:30 h w jedną stronę. Najpierw niebieskim szlakiem przez centrum miasta, do Multimedialnego Muzeum Karkonoszy. Stamtąd serpentynami drogi żółtej (warto tu wrócić samochodem do popularnej „anomalii” grawitacyjnej) pod Dzikim Wodospadem do bram KPN-u i dolnej stacji kolejki. Do końca czarnym szlakiem przez Biały Jar, Łomniczkę i Przełęcz pod Śnieżką.
2. Wejście z Przełęczy Okraj – 7,1 km, ok. 3–4 h w jedną stronę. Najpierw przez granicę do miejscowości Malá Úpa, gdzie przebiega żółta ścieżka. Wybierz prawą odnogę, w kierunku Średniej Kopy i Jelenki. Dalej Czarnym Grzbietem przez Czarną Kopę do skrzyżowania z Drogą Jubileuszową, czyli trasą czerwoną.
3. Od dawnego dworca kolejowego i Muzeum Zabawek w Karpaczu – 12,3 km, ok. 5–7 h na przejście. Początek zielonym szlakiem wzdłuż ulicy Kolejowej, do kościoła Wang. Dalej niebieską lub żółtą odnogą w stronę Rówienki, Wapniaka i Suszycy. Na skrzyżowaniu na Polanie w Karkonoszach drogą niebieską nad Mały Staw, dalej obok Samotni do Strzechy Akademickiej. Spod schroniska szlakiem żółtym do Kotła Białego Jaru, potem ścieżką czarną przez Kopę na Śnieżkę.
4. Ze Szrenicy w Szklarskiej Porębie – 21 km, do pokonania w ok. 7–10 h. Najpierw wjazd kolejką pod szczyt górujący nad kurortem. Dalej obok schroniska odnogą czarną lub obok wzniesienia ścieżką zieloną. Od formacji Trzy Świnki szlakiem czerwonym do samego końca. Jednak zanim pojawi się Śnieżka, musisz przejść m.in. przez Łabski Szczyt, Śnieżne Kotły, Czarną Przełęcz, Czeskie Kamienie, Ptasi Kamień, Przełęcz Karnonoską, Tępy Szczyt, Słonecznik, Kocioł Wielkiego Stawu, Kopę nad Moreną i obok Spalonej Strażnicy.

Śnieżka w Karkonoszach – przygotowanie do wyjścia w góry

Sprzęt wspinaczkowy jest zbędny, ale zadbaj o dobrej jakości obuwie. Bardzo ważna jest też odpowiednia odzież turystyczna. Średnia roczna temperatura na Śnieżce ledwo przekracza 0°C (dobowa rzadko dobija do 10°C), a ok. 206 dni rocznie charakteryzuje się wręcz huraganowymi wiatrami. Najsilniejsze oficjalnie odnotowane i potwierdzone przez meteorologów podmuchy osiągały 80 m/s, czyli 288 km/h, choć wspomina się też o porywach, w których prędkość wiatru znacznie przekraczała 300 km/h. Nawet latem warto mieć coś z dopinanymi rękawami, nogawkami i ocieplaczami. Przed wejściem na Śnieżkę warto zajrzeć do sklepów Decathlonu, gdzie wyposażysz się jeszcze w:

• kijki trekkingowe;
• wytrzymałe plecaki turystyczne o zróżnicowanej pojemności;
• lornetkę do podziwiania widoków (w niektóre dni widoczność ze szczytu osiąga ok. 200 km);
• zegarki górskie, kompasy, mapy, GPS;
• latarki, czołówki, lampki turystyczne.

Obserwatorium meteorologiczne, kaplica św. Wawrzyńca – obiekty na szczycie Śnieżki

Systematyczne obserwacje prowadzi się z najwyższego punktu Karkonoszy od 1880 roku. W bezpośrednim otoczeniu Śnieżki wpływy lokalne na klimat są zminimalizowane niemal do zera, co pozwala wyciągać rzetelne wnioski z wyników pomiarów. W ciągu tych ponad 140 lat średnie temperatury podniosły się o ponad 1°C. Wysokogórskie Obserwatorium Meteorologiczne IMGW im. Tadeusza Hołdysa na Śnieżce ma charakterystyczny kształt połączonych dysków, część pomieszczeń zaadaptowano na potrzeby restauracji.

Opisywany budynek pochodzi z 1974 r. Na szczycie wciąż można odnaleźć pozostałości po obserwatorium z 1900 r. Kolejnym ważnym obiektem jest barokowa kaplica św. Wawrzyńca wybudowana w 1681 r. W dniu 10 sierpnia każdego roku na Śnieżkę pielgrzymują ratownicy i inni ludzie gór, by wziąć udział w nabożeństwie ku czci swojego patrona. Na wierzchołku lub w jego pobliżu znajdują się także:

• symboliczny cmentarz ofiar gór;
• wodospad Łomniczki;
• Anežka – kawiarnia i siedziba punktu pocztowego w Czechach (na przełomie XIX i X w. z prowizorycznego kiosku wysyłano nawet 1500 pocztówek dziennie);
• dawna stacja pomp wodnych;
• kamienny obelisk;
• górna stacja kolejki gondolowej Pec pod Sněžkou;
• pomnik ku pamięci ofiar katastrofy lotniczej z 1945 r.;
• punkty i tarasy widokowe.

Pod Śnieżką znajduje się kilkanaście schronisk, np. Samotnia, Dom Śląski i na przełęczy Okraj

Każdy z tych obiektów sprawdza się jako baza wypadowa lub miejsce na nocleg po zdobyciu szczytu. To świetne rozwiązanie dla tych turystów, którzy chcą przejść na Śnieżkę np. ze Szklarskiej Poręby albo z Kowarów. Kiedyś istniała możliwość przenocowania praktycznie na wierzchołku – pierwsze schronisko powstało tutaj w 1850 r., a w 1990 r. zamknięto ostatni taki obiekt po stronie czeskiej. Dziś turyści mają do dyspozycji m.in.:

• Dom Śląski (1,1 km szlakami od Śnieżki, ok. 0:40 h marszu na górę);
• Schronisko PTTK Nad Łomniczką (3,3 km, 1:55 h);
• Schronisko PTTK Strzecha Akademicka (4 km, 1:40 h);
• Schronisko PTTK Samotnia (4,6 km, 1:55 h);
• Schronisko PTTK na Przełęczy Okraj (7,1 km, 2:50 h);
• Schronisko PTTK Odrodzenie (9,3 km, 3:15 h);
• czeskie schroniska i obiekty prywatne:
• Jelenka (3,2 km, 1:25 h);
• Luční Bouda (3,5 km, 1:20 h);
• Výrovka (5,9 km, 2:15 h);
• Bouda u Bílého Labe (7,4 km, 3 h);
• Dvorská bouda (7,7 km, 2:50 h);
• Špindlerova bouda (9,4 km, 3:15 h).

Otoczenie Śnieżki posiada mocno rozbudowaną infrastrukturę. Nawet jeśli turysta przeceni swoje siły, powinien łatwo znaleźć dach nad głową. Nie znaczy to jednak, że można wychodzić w Karkonosze kompletnie nieprzygotowanym. Zwłaszcza zimą, kiedy wzrasta zagrożenie lawinowa, a odczuwalna temperatura spada poniżej -35°C. Wtedy Śnieżka odsłania swoje groźniejsze, choć nadal piękne oblicze.

Fot. ilustracji Jacek Halicki via Wikipedia, CC BY-SA 4.0

• Lubomir – szczyt w Beskidzie Wyspowym. Poznaj najważniejsze informacje turystyczne
• Przełęcz Okraj w Karkonoszach – szlaki turystyczne, schronisko PTTK
• Orlica co warto wiedzieć? Poznaj dojazd i najlepsze szlaki
• Śnieżnik – dojazd, najlepsze szlaki i parking
• Rudawiec – najwyższy szczyt Gór Bialskich. Poznaj główne szlaki