Położenie i topografia Doliny Staroleśnej
Dolina Staroleśna to jedna z największych dolin tatrzańskich, położona w słowackiej części Tatr Wysokich. Otwiera się w kierunku południowo-wschodnim i łączy z Doliną Małej Zimnej Wody, tworząc razem z nią Dolinę Zimnej Wody. W dolnej części Dolina Staroleśna jest zalesiona, natomiast w górnej rozszerza się, układając tarasowo progami i rozgałęziając w szereg kotlin i mniejszych dolin podchodzących pod główną grań Tatr.
Dolina Staroleśna graniczy z wieloma innymi dolinami tatrzańskimi. Od północnego wschodu sąsiaduje z Doliną Małej Zimnej Wody, od której oddziela ją boczna grań z Pośrednią Granią i Zimnowodzką Granią. Północną granicę tworzy główna grań Tatr na odcinku od Małego Lodowego Szczytu po Mały Jaworowy Szczyt, za którą rozciąga się Dolina Jaworowa. Od zachodu Dolina Staroleśna sąsiaduje z Doliną Świstową i Doliną Rówienki, a od południowego zachodu z Doliną Wielicką. Południową granicę stanowią ramiona Sławkowskiego Szczytu.
Doliny boczne i kotliny
Dolina Staroleśna ma silnie rozgałęziony układ z licznymi dolinami bocznymi i kotlinami. Wśród nich można wymienić m.in. Strzelecką Kotlinę, Siwą Kotlinę, Zbójnickie Korycisko, Pustą i Graniastą Kotlinę ze Zmarzłym Stawem, Dziką Kotlinę, Warzęchową Kotlinę, Nowoleśną Kotlinę oraz Jaminę. Każda z tych dolin i kotlin ma swój odrębny charakter i oferuje inne widoki.
Stawy Doliny Staroleśnej
W Dolinie Staroleśnej znajduje się aż 27 stałych stawów, zwanych Staroleśnymi Stawami, oraz kilka okresowych stawków. Największym z nich jest Zmarzły Staw Staroleśny o powierzchni 1,7 ha i głębokości 17 m, z którego wypływa Staroleśny Potok. Inne większe stawy to m.in. Strzeleckie Stawy, Niespodziane Stawki, Siwe Stawy, Harnaskie Stawy, Puste Stawy, Zbójnickie Stawy, Długi Staw Staroleśny i Warzęchowy Staw.
Pochodzenie nazwy Dolina Staroleśna
Polska nazwa doliny pochodzi od wsi Stara Leśna położonej poniżej jej wylotu, której mieszkańcy mieli tu swoje pastwiska. Słowacka nazwa „Veľká Studená dolina” (Wielka Zimna Dolina) oraz nazwy sąsiedniej doliny i potoków wiążą się prawdopodobnie z subiektywnymi odczuciami zimna dawnych twórców tych nazw. Nie wiadomo jednak, które „zimne” nazwy były pierwotne – potoków czy dolin.
Co zabrać ze sobą na wycieczkę do Doliny Staroleśnej?
Przygotowanie do wycieczki do Doliny Staroleśnej powinno rozpocząć się od zaplanowania trasy i sprawdzenia prognozy pogody, aby dostosować wyposażenie do warunków, jakie mogą panować na szlakach. Ważnym elementem wyposażenia są odpowiednie buty górskie, które zapewnią stabilność i ochronę stóp. Warstwowa odzież pozwoli na dostosowanie się do zmieniających się warunków termicznych, a kurtka przeciwdeszczowa, nakrycie głowy i rękawiczki zabezpieczą przed zimnem i opadami.
Przed wyprawą warto odwiedzić sklep turystyczny, aby zaopatrzyć się w niezbędne akcesoria turystyczne i sprzęt górski. Decathlon oferuje szeroki asortyment produktów, które mogą być przydatne podczas górskich wędrówek, w tym odzież i obuwie trekkingowe, plecaki, śpiwory, namioty, a także różnego rodzaju akcesoria, takie jak kije trekkingowe czy latarki czołowe.
Szlaki turystyczne
Przez Dolinę Staroleśną przebiegają dwa główne szlaki turystyczne:
- szlak niebieski znad Wodospadów Zimnej Wody i Rainerowej Chatki wzdłuż Staroleśnego Potoku do Schroniska Zbójnickiego i dalej na przełęcz Rohatkę, skąd można przejść do Doliny Białej Wody. Czas przejścia od Rainerowej Chatki do schroniska to 2:15 h, a ze schroniska na przełęcz 1:15 h;
- szlak żółty ze Schroniska Téryego przez Czerwoną Ławkę do Schroniska Zbójnickiego. Czas przejścia ze Schroniska Téry’ego na przełęcz wynosi 1:30 h, a z przełęczy do Schroniska Zbójnickiego 1:45 h.
W górnej części doliny znajduje się Schronisko Zbójnickie, a przy jej wejściu Rainerowa Chatka oraz Schronisko Bilíka. W pobliżu Schroniska Bilíka, na potokach Małej Zimnej Wody i Staroleśnym, położone są malownicze Wodospady Zimnej Wody.
Historia i turystyka w Dolinie Staroleśnej
Do 1882 roku Dolina Staroleśna należała do węgierskiej rodziny Berzeviczy, a od 1901 r. jest terenem państwowym. Już w XVIII w. pojawiali się tu górnicy i poszukiwacze skarbów. Pierwszym turystą, który odwiedził dolinę, był Kazimierz Łapczyński z przewodnikiem Wojciechem Walą w 1861 roku. Zimą jako pierwsi dotarli tu Lajos Károly Horn, Siegfried Neumann i Jenő Serényi 15 kwietnia 1911 roku.
Jaki jest najlepszy czas na wycieczkę do doliny staroleśnej?
Najlepszy czas na wycieczkę do Doliny Staroleśnej to końcówka lata i początek jesieni, czyli okres od końca sierpnia do początku września. W tym czasie warunki pogodowe są zazwyczaj najbardziej stabilne, co sprzyja górskim wędrówkom. Dni są jeszcze długie i ciepłe, a szlaki mniej zatłoczone niż w szczycie sezonu letniego. Ponadto w tym okresie można podziwiać pełnię górskiej fauny i flory, a także cieszyć się pięknymi widokami, które nie są już zasłonięte przez letnie mgły czy deszcze.
Dolina Staroleśna to miejsce o bogatej historii i niezwykłych walorach krajobrazowych. Liczne stawy, urozmaicona rzeźba terenu i dobrze rozwinięta sieć szlaków sprawiają, że jest to jeden z najatrakcyjniejszych celów wycieczek w słowackiej części Tatr Wysokich. Warto poznać to miejsce, by docenić piękno i potęgę tatrzańskiej przyrody.
Fot. Główne: Marcin Białek via Wikipedia, CC BY-SA 4.0
Może Cię także zainteresować:
- Dolina Małej Zimnej Wody – perełka słowackich Tatr Wysokich
- Dolina Zimnej Wody – szlaki turystyczne i ciekawostki
- Dolina Jaworowa w Tatrach – położenie, szlaki i najważniejsze informacje
- Dolina Wielicka – położenie, budowa geologiczna, szlaki, ciekawostki
- Dolina Białej Wody – gdzie się znajduje, jak dojechać, opis szlaku
