Koprowa Dolina – położenie i topografia
Koprowa Dolina jest jedną z największych dolin w słowackich Tatrach, osiągając długość około 11 km i powierzchnię 31,3 km². Jej wylot znajduje się w pobliżu Doliny Cichej Liptowskiej – przez niektórych traktowana jest jako jej odgałęzienie. Dolina Koprowa w dolnej części biegnie w kierunku północnym, następnie skręca na północny wschód, a w górnych partiach ostro zakręca na wschód.
Od północy Dolina Koprowa podchodzi pod główną grań Tatr (na odcinku od Gładkiego Wierchu po Cubrynę). Wschodnie obramowanie tworzy rozległa grań Cubryny z takimi szczytami jak Koprowy Wierch, Szczyrbski Szczyt, Hruby Wierch i Krywań. Zachodnia granica doliny przebiega grzbietem Gładkiego Wierchu, Zaworami i główną granią Liptowskich Kop.
Rzeźba terenu i ślady zlodowaceń
Koprowa Dolina zachowała liczne ślady epoki lodowcowej. Można w niej podziwiać głęboki żłób polodowcowy, kilka cyrków lodowcowych, które znajdują się w wyższych partiach, progi skalne z wodospadami oraz wały moren bocznych. Dzięki temu dolina łączy w sobie surowy charakter Tatr Wysokich z łagodnością Tatr Zachodnich.
Jako jedna z większych w Tatrach Dolina Koprowa posiada kilka bocznych odgałęzień:
- po lewej stronie są to m.in. doliny Niewcyrka, Krywańskie Banie, Szkaradny Żleb, Koryto Krywańskie i Dolina Hlińska;
- prawe odgałęzienia to dolinki Kobyla, Garajowa i Turkowa. Górnym przedłużeniem Doliny Koprowej jest Dolina Ciemnosmreczyńska skręcająca na wschód, a nad nią znajduje się Dolina Piarżysta.
Potoki i wodospady w Dolinie Koprowej
Głównym ciekiem wodnym Doliny Koprowej jest Koprowa Woda, która po połączeniu z Cichą Wodą Liptowską tworzy rzekę Białą Liptowską. Koprową Wodę zasilają liczne potoki spływające z bocznych dolin.
W Dolinie Koprowej znajdują się również efektowne wodospady. Przy ujściu doliny Niewcyrki można podziwiać dwie Niewcyrskie Siklawy – Niżnią i Pośrednią, z których ta druga osiąga 80 metrów wysokości. Przy szlaku turystycznym na Ciemnosmreczyńskim Potoku znajduje się kolejny wodospad – jest nim Ciemnosmreczyńska Siklawa. Mimo takich uroków Koprowa Dolina nie jest oblegana przez turystów, co można uważać za duży atut.
Jeziora i stawy
W Dolinie Koprowej zlokalizowanych jest kilka jezior polodowcowych i stawów. Największym z nich jest Niżni Ciemnosmreczyński Staw położony na wysokości ok. 1674 m n.p.m., będący trzecim co do wielkości jeziorem tatrzańskim na Słowacji. Inne znaczące zbiorniki to Wyżni Ciemnosmreczyński Staw (1716 m n.p.m.), Niżni i Wyżni Teriański Staw oraz Kobyli Stawek.
Historia eksploracji i zagospodarowania Koprowej Doliny
Pierwsze udokumentowane wejścia w Dolinę Koprową miały miejsce w połowie XVIII wieku. Dokonali ich m.in. Georg Pongrátz (1750 r.) oraz Jakob Buchholtz (1751 r.). Zimą jako pierwsi dolinę odwiedzili E. Baur i Alfred Martin. Miało to miejsce w marcu 1906 r.
Dolina Koprowa była od dawna wykorzystywana przez pasterzy. Jeszcze do 1954 r. na Garajowej Polanie odbywał się wypas owiec. Lasy w dolinie były intensywnie eksploatowane, co prowadziło do ich przerzedzenia, a miejscami całkowitego wyrębu. Skutkowało to schodzeniem potężnych lawin. W historii doliny nie brakowało też pożarów. Mimo to w trudno dostępnych miejscach zachowały się duże fragmenty pierwotnych lasów i dziewiczego krajobrazu.
Dolina Koprowa była popularnym terenem łowieckim wśród zakopiańskich górali polujących na kozice i niedźwiedzie. Często pojawiała się też w polskiej literaturze, m.in. w utworach Kazimierza Przerwy-Tetmajera czy Adama Bahdaja.
W latach 1944-45 w zakątkach Doliny Koprowej chroniły się liczne oddziały partyzanckie. Przed II wojną światową dolina cieszyła się popularnością wśród polskich turystów, którzy docierali tu szlakiem przez przełęcz Liliowe i Zawory. Funkcjonowały trzy schroniska turystyczne: Watra w Ciemnych Smreczynach (1895-1924), schronisko Mühlmanna (1924-1939) oraz schronisko Rudolfa przy ujściu Niewcyrskiego Potoku.
Po II wojnie światowej szlak z Liliowego został zamknięty, a niemal cała Dolina Koprowa objęta ścisłą ochroną jako część TANAP-u. Nie ma tu schronisk turystycznych, przez co liczba osób odwiedzających to miejsce jest niewielka.
Szlaki turystyczne w Koprowej Dolinie
Mimo ograniczeń związanych z ochroną przyrody w Dolinie Koprowej wytyczono dla turystów znakowane szlaki:
- szlak niebieski (Trzy Źródła – Rozdroże pod Gronikiem – Dolina Koprowa – Rozdroże w Hlińskiej – Dolina Hlińska – Wyżnia Koprowa Przełęcz);
- szlak zielony (Podbańska – Rozdroże pod Gronikiem);
- szlak czerwony (Rozdroże w Ciemnych Smreczynach – Niżni Ciemnosmreczyński Staw);
Doliną Koprową biegnie też czerwony szlak rowerowy z Podbańskiej przez Rozdroże pod Gronikiem do rozdroża przy Niewcyrskich Siklawach. Z Podbańskiej w głąb doliny prowadzi droga asfaltowa, później szutrowa. Zimą występuje na niej duże zagrożenie lawinowe.
Jak przygotować się na trekking w Tatrach?
Przygotowując się na trekking w Tatrach, należy zadbać o odpowiednią kondycję fizyczną, stopniowo zwiększając aktywność przed wyjazdem, np. poprzez regularne spacery, bieganie czy jazdę na rowerze. Kluczowy jest też dobór trasy adekwatnej do swoich możliwości i czasu – dla początkujących polecane są łatwiejsze szlaki w dolinach i na niższe szczyty.
Niezbędny jest podstawowy ekwipunek: wygodne, sprawdzone buty trekkingowe, plecak, kurtka i spodnie przeciwdeszczowe, ciepłe ubrania, czapka, rękawiczki, zapas jedzenia i picia oraz mapa i kompas. To wszystko kupisz w sklepie Decathlon. Przed wyjściem koniecznie trzeba sprawdzić prognozę pogody i szacowany czas przejścia. Warto też poinformować bliskich o planowanej trasie
Koprowa Dolina to miejsce o niezwykłych walorach krajobrazowych i przyrodniczych. Dzięki urozmaiconej rzeźbie terenu licznym wodospadom, stawom i pierwotnym lasom oferuje niezapomniane przeżycia miłośnikom dzikiej tatrzańskiej przyrody. Choć dostępna tylko oznakowanymi szlakami, przyciąga swym pięknem i pozwala zaznać prawdziwej górskiej przygody.
Fot. Główne: Jakub Hałun via Wikipedia, CC BY-SA 4.0
Może Cię także zainteresować:
- Dolina Mięguszowiecka – szlaki turystyczne, jak dojechać?
- Dolina Furkotna – szlaki turystyczne. Miejsce idealne na spacer
- Dolina Białki. Szlak, atrakcje
- Dolina Raczkowa – jak do niej dotrzeć i co zabrać ze sobą na wycieczkę?
- Dolina Roztoki w Tatrach. Schronisko i szlaki turystyczne
