Masyw o charakterystycznej sylwetce, która przypomina śpiącego rycerza, składa się z trzech wierzchołków. Na szczycie najwyższego z nich, czyli Wielkiego Giewontu (1894 m n.p.m.), znajduje się metalowy krzyż o wysokości 15 m. Prowadzi na niego niebieski szlak turystyczny Tatrzańskiego Parku Narodowego z Wyżniej Kondrackiej Przełęczy. Ruch na końcowej pętli jest jednokierunkowy, fragmentami trzeba używać łańcuchów. Giewont bywa niebezpieczny dla turystów – wchodzenie i schodzenie stromym Żlebem Kirkora lub burze z piorunami to główne przyczyny śmiertelnych wypadków. W 2019 r. jednego dnia w polskich Tatrach 157 osób zostało rannych, a 4 zginęły. Większość ofiar stanowiły osoby stojące w kolejce do wejścia na górę. Co warto wiedzieć o tym miejscu oprócz tego, że ostrożność to podstawa?
Giewont w Tatrach Zachodnich – podstawowe informacje o masywie i wzniesieniach
Szczyt należy do grani Kopy Kondrackiej (2005 m), góry położonej na południe od Giewontu. Cały skalisty masyw ma 2,7 km długości. Tworzą go przede wszystkim skały osadowe – wapienie i dolomity. Wielki Giewont jest najwyższym wzniesieniem, położonym centralnie, a jego północna ściana wybija się na wysokość ok. 600 metrów. Na zachód od niego, za Giewoncką Przełęczą, znajduje się Mały Giewont (1728 m). Nie prowadzi tutaj żaden szlak. To samo dotyczy ostatniego wierzchołka Giewontu. Na wschód od głównego szczytu, za przełączą Szczerba i Żlebem Szczerby, leży Długi Giewont (1868 m). Masyw otaczają m.in.:
- Dolina Bystrej;
- Dolina Kondratowa;
- Dolina Małej Łąki;
- Dolina Strążyska.
Giewont widać praktycznie z każdego miejsca w Zakopanem. Z tego względu miejscowi nazywają go czasami „królem Tatr”. Nazwa góry pochodzi albo wprost od góralskiego nazwiska o identycznym brzmieniu, albo od niemieckiego określenia na stromą ścianę skalną lub ich grupę (Gähwand lub Gewand). W tych okolicach często spotyka się kozice, występuje tu także 9 rzadkich gatunków roślin.
Krzyż na Giewoncie pojawił się w 1901 roku. Uwaga na pioruny!
Został ufundowany przez mieszkańców Zakopanego z inicjatywy miejscowego proboszcza, ks. Kazimierza Kaszelewskiego. Miał to być sposób na uczczenie 1900. rocznicy narodzin Jezusa Chrystusa. Pierwszy, „próbny” krzyż był wykonany z drewna i miał 10,5 m wysokości. Montaż większej, żelaznej konstrukcji (15 m część zasadnicza, 2,5 m podziemne fundamenty) zakończył się 19 sierpnia 1901 r. Od 6 września 2007 r. krzyż górujący nad Giewontem ma status zabytku. W całym kraju stoi kilka jego replik:
- Bałtycki Krzyż Nadziei w Pustkowie;
- Krzyż Milenijny w Wojcieszowie;
- Lednicki Krzyż w miejscu Ogólnopolskich Spotkań Młodych w miejscowości Pola Lednickie.
Wierni raczej nie myśleli o tym, że z uwagi na krzyż na szczycie wielu turystów znajdzie się w niebezpieczeństwie. Pogoda w górach potrafi zmieniać się błyskawicznie – wycofanie się dopiero po pierwszych pomrukach burzy może nie wystarczyć. Jeśli prognozy przewidują możliwość występowania wyładowań, lepiej całkowicie zrezygnować z wyjścia w wysokie góry na odsłoniętym terenie. Jeśli w drodze na Giewont zaskoczy cię burza, pamiętaj o poniższych wskazówkach:
- wyłączyć telefon i inne urządzenia elektryczne (by nie narażać ich na uszkodzenia i móc z nich korzystać, np. do wezwania pomocy po przejściu gwałtownych zjawisk atmosferycznych);
- zabezpieczyć się przed chłodem i przemoknięciem;
- na otwartej przestrzeni – usiąść na butach i skulić się;
- unikać:
- metalowych przedmiotów;
- cieków wodnych;
- opierania się o skały;
- pojedynczych drzew.
Legenda o śpiącym rycerzu a jaskinie w ścianach Giewontu
Na północnych i zachodnich zboczach masywu występuje kilkadziesiąt formacji skalnych oraz 9 lepiej lub gorzej poznanych pieczar. Sugestywne kształty i podziemne korytarze mocno działają na wyobraźnię. Według jednej z wersji legendy o rycerzach Giewontu w jaskiniach pod górą śpią całe oddziały ciężkozbrojnych. Istnieją także góralskie opowieści o tym, jakoby cały masyw był gigantycznym wojownikiem zaklętym w kamień. Wszystkie podania łączy jedno – to obrońcy Polski, którzy zbudzą się, gdy kraj znajdzie się w niebezpieczeństwie. Niektórzy górale z przekąsem mówią, że nie wiedzą, na co jeszcze czekają…
Szlaki na Giewont – trasy przez polanę Kalatówki i Halę Kondratową, Dolinę Strążyską i Przełęcz w Grzybowcu
Istnieje wiele dróg i wariantów wejścia na szczyt Giewontu. Około 200 metrów za Wyżnią Kondracką Przełęczą zaczyna się odcinek jednokierunkowy, gdzie w zasadzie nie ma już odwrotu. Pętla szlaku niebieskiego wokół szczytu ma ok. 300 m długości – bez zatrzymywania się można ją pokonać w 10–15 minut. Jak dotrzeć do tego punktu? Oto opisy szlaków i scenariusze górskich wycieczek, które kończą się na Giewoncie:
- Z zakopiańskich Kuźnic przez Halę Kondratową – 5,7 km, 3:15–4 h. Początek przy dolnej stacji kolejki linowej na Kasprowy Wierch. Cały czas niebieskim szlakiem, najpierw Drogą Brata Alberta do klasztoru Albertynek. Kawałek za kasami TPN-u rozwidlenie – albo wzdłuż południowych krańców polany Kalatówki, albo odnogą prowadzącą do Hotelu Górskiego PTTK Kalatówki (wariant przy schronisku dłuższy o ok. 300 m). Wejście do Doliny Kondratowej za Jaskinią Bystrą. Z kolei za schroniskiem na Hali Kondratowej zaczyna się Dolina Małego Szerokiego. Potem do Giewontu zostaje tylko podejście na Kondracką Przełęcz i przejście obok Czarnej Skały.
- Czerwony szlak z Drogi pod Reglami przez Dolinę Strążyską i Przełęcz w Grzybowcu – 5,8 km, 3:10–3:50 h. Trasa z odcinkami zamykanymi w zimie. Początek niedaleko popularnego parkingu, gdzie zatrzymują się busy z dworca kolejowego w Zakopanem. Pierwszy odcinek wiedzie wzdłuż Strążyskiego Potoku i przez Polanę Młyniska. Na uwagę zasługują malownicze kaskady oraz formacje skalne, takie jak Sfinks czy Skała Jelinka. Na Polanie Strążyskiej zaczyna się Ścieżka nad Reglami na Przełęcz w Grzybowcu, a dalej sam Grzybowiec (1417 m). Ten wariant przebiega najbliżej domniemanych Jaskiń Śpiących Rycerzy pod Giewontem.
- Z Kasprowego Wierchu wzdłuż głównej grani Tatr – 6 km, 2:50–3:30 h. Wariant zakładający wjazd kolejką. Jeśli chcesz wejść na Kasprowy i Giewont z Kuźnic, dodaj ok. 6,4 km i 3:15–4 h na podejście zielonym szlakiem przez Myślenickie Turnie. Na szczycie szlakiem czerwonym, w kierunku wschodnim. Po drodze m.in. Suche Czuby (1799 m), Suchy Wierch Kondracki (1893 m) czy Przełęcz Pod Kopą Kondracką. Już na wzniesieniu odbicie w żółty szlak na Kondracką Przełęcz. Kopę Kondracką i Giewont dzieli ok. 2 km.
Zejście z Giewontu wymaga umiejętnego posługiwania się łańcuchami
Z ich pomocy można również skorzystać podczas wchodzenia, aczkolwiek to droga w dół jest nieco trudniejsza technicznie. Wcale nie potrzeba dużo siły czy umiejętności wspinaczkowych, by zdobyć rycerską górę. Ważne, aby podczas wyjścia na Giewont pamiętać o zasadzie „jedna osoba na jednym odcinku łańcucha”. Gwałtowna zmiana naprężenia (kiedy ktoś wyżej puści ogniwo) zwiększa ryzyko upadku. Turyści, którzy wchodzą i schodzą bezpiecznie, często muszą zmierzyć się z presją niecierpliwego tłumu.
Jak się przygotować do wejścia na Giewont z Zakopanego? Górski sprzęt turystyczny
Podstawą każdego wyjścia w Tatry jest odpowiednio dobrane obuwie. Wysokiej jakości buty trekkingowe zmniejszą ryzyko urazów na nierównym podłożu. Ponadto ich podeszwy do pewnego stopnia zapobiegają poślizgnięciu się na skale. Jeśli planujesz wycieczkę na Giewont, zajrzyj do Decathlonu. W sklepach sieci znajdziesz także:
- akcesoria i impregnaty do obuwia;
- odzież turystyczną;
- kijki trekkingowe;
- plecaki turystyczne;
- pokrowce i akcesoria do plecaków.
W szczycie sezonu turystycznego pod Giewontem ustawiają się długie kolejki miłośników gór. Z Zakopanego najlepiej wychodzić we wczesnych godzinach porannych. Wówczas łatwiej uniknąć tłumów w drodze na szczyt oraz burz, które najczęściej występują po południu. Dobre przygotowanie i rozsądek pozwolą ci wrócić cało i zdrowo z tatrzańskiej wyprawy.
Fot. główne: Krzysztof Dudzik via Wikipedia, CC BY-SA 4.0
Może Cię także zainteresować:
- Kondracka Przełęcz – nieodkryte tajemnice górskich ścieżek
- Dolina Strążyska i Wodospad Siklawica – ile się idzie, jak wygląda szlak?
- Giewont – łańcuchy na szlaku. Czy jest się czego bać?
- Przełęcz pod Kopą Kondracką w Tatrach Zachodnich – warto ją zdobyć!
- Dolina Bystrej w Tatrach. Szlaki turystyczne
