Wspinaczka lodowa, inaczej ice climbing, obejmuje wszelkie formy pokonywania lodowców, zamarzniętych wodospadów, zlodowaciałego śniegu i innych, górskich formacji z lodu. Od lat 90. XX wieku organizowane są zawody pucharu świata we wspinaczce po sztucznych lodowych ścianach. Międzynarodowa Federacja Związków Alpinistycznych (UIAA) dąży do tego, by wspinaczka lodowa stała się medalową konkurencją zimowych igrzysk olimpijskich. Kluczowymi elementami wyposażenia są czekany, buty wspinaczkowe z rakami, kask, śruby wkręcane w lód oraz liny i uprzęże do asekuracji wspinacza. Dowiedz się więcej!
Wspinaczka lodowa oznacza wspinanie się po lodzie, na lodospadzie i nie tylko
Lodowce powyżej granicy wiecznego śniegu znacznie różnią się od tymczasowo zamarzniętej wody. W górach powstaje wiele formacji z lodu – między innymi sople, polewy, nacieki czy ściany. Wspinaczka lodowa wymaga dostosowania techniki i siły do aktualnie panujących warunków. W przeciwnym wypadku może do dojść do oberwania lodu. Podczas wspinania po lodospadzie, lodowcu czy śniegu najczęściej przybiera się pozycję trójkąta równoramiennego:
- nogi rozstawiane szeroko, szerzej niż ramiona;
- stopy na tej samej wysokości;
- ciężar ciała oparty na nogach, a nie rękach.
Gdzie w Polsce można uprawiać wspinaczkę lodową?
Wiele zależy od tego, jak przebiega zima i gdzie utworzyły się lodospady. W sprzyjających warunkach pojawiają się m.in. na Śnieżnych Kotłach w Karkonoszach, w głuszyckich kamieniołomach w Górach Sowich, nad Wisłoką w Beskidzie Niskim (okolice wsi Rudawka Rymanowska) i naturalnie w Tatrach. Kiedy jest zbyt ciepło, miłośnicy wspinania się muszą wyjechać za granicę. Najlepsze miejsca do wspinaczki lodowej to:
- doliny Wielicka i Staroleśna w Tatrach na Słowacji;
- lodospady w skalnym mieście parku narodowego Slovenský raj;
- Park Narodowy Gran Paradiso we Włoszech;
- Kandersteg w Szwajcarii;
- Rjukan w Norwegii;
- Bad Gastein w Austrii;
- Góry Skaliste w Kanadzie (okolice Canadian Rockies);
- Ouray Ice Park w USA.
Jak zacząć wspinaczkę lodową? Wspinaczka skalna i sztuczne ściany lodowe
Na pierwszy rzut oka wspinanie się po lodzie nie ma nic wspólnego z pionowym wchodzeniem po skale. Tu podstawą jest umiejętne wykorzystanie wyposażenia, tam wspinacze bazują na sile własnych rąk i nóg. Można jednak znaleźć kilka istotnych podobieństw. We wspinaczce skałkowej i lodowej wykorzystuje się zbliżone techniki asekuracyjne. Obowiązują niemal identyczne zasady bezpieczeństwa:
- należy zakładać kask;
- osoba asekurująca nigdy nie staje bezpośrednio pod wspinaczem;
- musi być też cały czas skoncentrowana, by jak najszybciej reagować.
Ponadto technika ławeczkowa związana ze wspinaczką lodową, wygląda praktycznie tak samo, jak technika hakowa wykorzystywana na skałach. W obu przypadkach przed wejściem na trudniejsze drogi wspinaczkowe warto potrenować w łatwiejszym miejscu. Za najlepsze miejsce do pierwszych doświadczeń z lodem uważa się sztuczne lodospady na Skałce Geologów w kieleckiej Kadzielni. Ich tworzenie co zimę koordynują Świętokrzyski Klub Alpinistyczny i Geopark Kielce.
Sprzęt do wspinaczki lodowej – czekan to wspinaczkowy niezbędnik
Czekan musi mieć wygięte w odpowiedni sposób stylisko oraz ostre, twarde i właściwie uformowane ostrze. Jeden koniec służy do wbijania w lód, drugi przypomina małą łopatkę. Czekany sportowe do wspinaczki lodowej określa się także jako dziabki, dziaby lub dziabaki. Służą nie tylko do poruszania się w pionie po lodzie, ale też do wbijania śrub lodowych, niezbędnych do prawidłowej asekuracji. Specyficzną odmianą czekanów są czekanomłotki z powiększoną powierzchnią uderzenia. Standardową procedurą postępowania ze śrubami na lodzie jest jednak ich wkręcanie.
Co jeszcze warto wiedzieć o użyciu sprzętu?
Czekan można wbić styliskiem w zlodowaciały śnieg, jeśli potrzeba dodatkowego punktu asekuracyjnego. Z kolei rozmiar, materiał i typ śrub dobiera się w zależności od typu lodu, temperatury i innych czynników pogodowych. Raki wbija się prostopadle do oblodzonej powierzchni. Z kolei miejsca wbicia czekanów powinny być oddalone o ok. 30–40 cm. Przed wspinaczką lodową warto zajrzeć do Decathlonu i zaopatrzyć się jeszcze w:
- torbę na liny;
- nowe karabińczyki wysokiej jakości;
- ciepłą odzież alpinistyczną;
- plecak wspinaczkowy.
Kto prowadzi kursy wspinaczki lodowej?
Szkolenia prowadzi wiele firm i instytucji – od organizatorów wycieczek i wypraw na drugi koniec świata po mniejsze, działające lokalnie szkółki górskie. Łączy je fakt, że wszystkie zajęcia ze wspinania lodowego przeprowadzają instruktorzy z ważnym certyfikatem Polskiego Związku Alpinistycznego. Aktualną listę osób z ważnymi uprawnieniami znajdziesz na stronach internetowych PZA. Zweryfikuj kompetencje trenerów, zanim zapiszesz się i zapłacisz za kurs wspinaczki lodowej!
Ile kosztuje profesjonalny kurs?
Ceny są niezwykle zróżnicowane, uzależnione od kilku czynników. Trudno będzie ci znaleźć ofertę poniżej 1000 złotych – wtedy poznajesz same podstawy wspinania w lodzie. Chcesz mieć zapewniony również nocleg i wyżywienie, poznać bardziej zaawansowane techniki albo ćwiczyć na lodowcach za granicą? Przygotuj się na wydatek grubo powyżej 3000 zł. Zmienne, które wpływają na ostateczną cenę przeszkolenia we wspinaczce lodowej, to:
- czas trwania;
- poziom zaawansowania;
- miejsce (ew. transport);
- liczba wspinaczy;
- zakres wyposażenia wspinaczkowego udostępnianego przez organizatora;
- finansowanie pobytu uczestników (w cenie lub we własnym zakresie).
Wspinaczka lodowa – najważniejsze techniki pokonywania ścian lodu
Muszą je opanować wszyscy, którzy poważnie myślą o wspinaczce zimowej lub wysokogórskiej. Podczas takich wypraw normą jest korzystanie z technik mikstowych. Niektórzy w ramach przygotowań do zimy i wejść powyżej granicy wiecznego śniegu ćwiczą drytooling – wspinanie „na sucho” po skałkach, ale z wykorzystaniem sprzętu charakterystycznego dla wspinaczki w lodzie. Techniki do opanowania to:
- poruszanie OS (on sight);
- kucie stopni lodowych;
- technika ławeczkowa;
- metody przejścia przez szczeliny lodowe w wysokich górach.
Wspinaczka lodowa wymaga siły, wytrzymałości i odpowiedniej techniki. Należy ją uprawiać tylko i wyłącznie w miejscach do tego przeznaczonych, z odpowiednią asekuracją. Potrzeba też specjalistycznego sprzętu. Mimo że jest to sport wymagający, w zamian zapewni ci jedyne w swoim rodzaju doznania. Przeczytaj też o boulderingu i wspinaczce bez zabezpieczenia.
Może Cię także zainteresować:
- Piz Bernina w Alpach Wschodnich – jak zdobyć szczyt?
- Wspinaczka bez zabezpieczenia i asekuracji – czy wspinaczka free solo jest dla każdego?
- Wspinaczka i jej rodzaje. Wszystko, co warto wiedzieć o ściankach, skałach i sprzęcie!
- Drytooling – zimowa wspinaczka bez lodu i śniegu. Zasady i sprzęt
- Wspinaczka ściankowa – wskazówki i bezpieczeństwo. Jak zacząć?
