Góry Sowie to pasmo górskie Sudetów Środkowych na Dolnym Śląsku. Najwyższym szczytem jest Wielka Sowa – 1015 m n.p.m. Na powierzchni ponad 81 km² utworzono Park Krajobrazowy Gór Sowich, z jednym ścisłym rezerwatem przyrody. Wytyczono tu 9 głównych szlaków pieszych oraz 3 trasy rowerowe. Górscy wędrowcy znajdą nocleg w jednym z trzech głównych schronisk. Jedną z głównych atrakcji turystycznych w Górach Sowich jest Kompleks Riese (niem. „Olbrzym”). Istnieje wiele interesujących hipotez na temat przeznaczenia sztolni wykutych w czasach II Wojny Światowej. Co warto wiedzieć o tym rejonie? Przeczytaj!
Góry Sowie w Sudetach Środkowych – podstawowe informacje
Mają 26 km długości, a ich linia grzbietowa 35 km. Wypiętrzyły się na obszarze o powierzchni 200 km² i stanowią część Masywu Czeskiego w środkowej partii Sudetów. Granice Gór Sowich wyznaczają od wschodu Przełęcz Srebrna, od zachodu Dolina Bystrzycy i Góry Wałbrzyskie, od północy Kotlina Dzierżoniowska, a od południa Wzgórza Włodzickie oraz Obniżenie Noworudzkie. Wiek najstarszych skał pasma szacuje się na 1,2 miliarda lat.
Wysokość Gór Sowich
Pod względem wysokości szczyty Gór Sowich nie imponują. Tylko wierzchołek Wielkiej Sowy, która zalicza się do Korony Gór Polskich, przekracza wysokość kilometra nad poziomem morza. Pozostałe szczyty pasma sięgają 600–980 m n.p.m., a najwyższe przełęcze znajdują się na wysokości 750–885 m n.p.m. Góry Sowie nie stanowią wielkiego wyzwania – podejścia są łagodne, a szlaki dobrze utrzymane. Turyści planujący górskie wojaże mogą zatrzymać się na nocleg w schroniskach:
- Orzeł;
- Sowa;
- Zygmuntówka.
Jak się przygotować na wyjazd w Góry Sowie?
Sprzęt do wspinaczki raczej będzie zbędny – co innego wyposażenie narciarskie w sezonie zimowym. Miłośnicy narciarstwa biegowego mają do dyspozycji w Górach Sowich jeden oznakowany szlak, który biegnie od Głuszycy do schroniska Andrzejówka nad Przełęczą Trzech Dolin w sąsiednich Górach Kamiennych. Do tego dochodzą niezliczone drogi gruntowe w walimskich lasach. Jeśli nastawiasz się głównie na górskie wędrówki gęstą siecią szlaków turystycznych, przyda ci się wyposażenie dobrej jakości, które znajdziesz w sklepach Decathlon:
- buty trekkingowe;
- kije do nordic walking;
- strój turystyczny, który łatwo i szybko dostosujesz do aktualnej pogody;
- akcesoria do nawigacji;
- pokrowce do ochrony plecaka przed opadami.
Najwyższe szczyty Gór Sowich i najciekawsze szlaki górskie
Wieża widokowa na Wielkiej Sowie ma 25 metrów wysokości. Rozpościerają się z niej piękne widoki na Kotlinę Kłodzką, Góry Stołowe, a także Wałbrzych i Dzierżoniów. Druga wieża w Górach Sowich znajduje się na szczycie Bukowej Kalenicy (964 m n.p.m.) – zdaniem części turystów zapewnia jeszcze ładniejsze panoramy. Stąd można podziwiać m.in. część Przedgórza Sudeckiego, Góry Bardzkie i Złote, Masyw Śnieżnika oraz Góry Orlickie i Bystrzyckie. Trzeci punkt widokowy znajduje się na Górze Parkowej (450 m n.p.m.) w Bielawie. Inne, godne uwagi szczyty w pasmie Gór Sowich to:
- Mała Sowa (972 m n.p.m.);
- Słoneczna (949 m n.p.m.);
- Grabina (943 m n.p.m.);
- Kozia Równia (930 m n.p.m.);
- Rymarz (913 m n.p.m.);
- Sokolica (913 m n.p.m.).
Góry Sowie oferują liczne szlaki piesze do swobodnej eksploracji
Najciekawsze trasy to:
- Główny Szlak Sudecki – ze Srebrnej Góry cały czas czerwonym szlakiem m.in. przez Przełęcz Woliborską, Bukową Kalenicę, Zimną Polanę, Wielką Sowę i Sokolec do Jedliny-Zdroju. Do przejścia 36,7 km, co zajmuje 12–16 h;
- z Walimia do Pieszyc – droga zielonym szlakiem wiedzie przez Przełęcz Walimską, Starą Jodłę, Ludwikowice Kłodzkie, okolice Przełęczy Jugowskiej oraz Kamionki. Łącznie 34,5 km, przejście trwa ok. 11–15 h;
- z Bielawy do Nowej Rudy – żółtym szlakiem przez Bielawską Polanę, Trzy Buki, Dzikie i Słoneczne Skałki, okolice Żmija oraz Pniaki. Trasa liczy 24,4 km, do pokonania w ok. 8–10:30 h.
Walory przyrodnicze Parku Krajobrazowego Gór Sowich
PKGS utworzono w 1991 roku, a 5 lat później go powiększono. Obszar chroniony obejmuje m.in. 3 najwyższe wierzchołki pasma. Park Krajobrazowy Gór Sowich ma za zadanie zabezpieczyć unikalny krajobraz – nigdzie indziej nie spotyka się tak kontrastowych form przyrodniczych na tak małej powierzchni. Rezerwat przyrody chroni lasy wokół sowiogórskiej Kalenicy. Znajdują się tu też fragmenty pierwotnej Puszczy Sudeckiej, gdzie rosną następujące gatunki drzew:
- buki;
- graby;
- modrzewie;
- wiązy.
Walim i Kompleks Riese w Górach Sowich – twierdza Hitlera na Dolnym Śląsku
Zdecydowanie najpopularniejsza część Gór Sowich. Sztolnie w Walimiu, podziemne hale pod Włodarzem oraz inne, rozległe konstrukcje w okolicy prawdopodobnie miały służyć jako kwatery dowodzenia dla Adolfa Hitlera. Część osób mówi o pracowniach dla naukowców, którzy mieli opracować nową „Wunderwaffe”. Prac, które wykonywali więźniowie-niewolnicy, nigdy nie ukończono. Wiele obiektów i podziemnych korytarzy zostało wysadzonych przed nadejściem Armii Czerwonej. W ramach projektu Riese powstały między innymi:
- komory pod Zamkiem Książ w Wałbrzychu;
- sztolnie w Walimiu i Rzeczce;
- obiekt wewnątrz Chłopskiej Góry w Jugowicach Górnych i Jaworniku;
- zespół wokół góry Włodarz;
- kompleks Osówka pod Głuszycą;
- tunele na Soboniu;
- podziemia wokół góry Gontowa.
Góry Sowie dla narciarzy – Rzeczka, Sokolec, Jugów
Trzy wyżej wymienione miejscowości to główne cele miłośników sportów zimowych. Lokalne trasy są stosunkowo krótkie i w większości idealnie nadają się do pierwszych zjazdów na nartach lub snowboardzie. W zachodniej części Gór Sowich funkcjonuje 6 stacji narciarskich, które dysponują łącznie dwunastoma wyciągami orczykowymi i talerzykowymi. Najbardziej rozbudowane to Kompleks Wyciągów Narciarskich Górnik oraz SN Przełęcz Sokola.
Pozostałe atrakcje Gór Sowich. Co warto odwiedzić w Bielawie czy Pieszycach?
Oczywiście poniższa lista obejmuje więcej miejscowości w regionie. Podczas planowania pobytu w Górach Sowich warto uwzględnić następujące atrakcje:
- ruiny Zamku Grodno;
- Jezioro Bystrzyckie z zaporą wodną w Zagórzu Śląskim;
- zespół fortów Twierdza Srebrna Góra;
- dawna kopalnia srebra przy drodze walimskiej;
- bielawskie Wzgórze Pojednania;
- Jezioro Bielawskie;
- park wodny Aquarius;
- zabytkowy Pałac Bielawa (interesująca architektura, do obejrzenia głównie z zewnątrz – obiekt działa jako hotel);
- pozostałości grodziska piastowskiego na Górze Fortecznej;
- renesansowo-barokowy Pałac Pieszyce (obecnie zabytkowy zamek stanowi własność prywatną, zwiedzanie dla grup zorganizowanych możliwe po wcześniejszym uzgodnieniu)
- ruiny zamku rycerskiego z XIV w. w Owieśnie;
- pijalnia wód mineralnych w uzdrowisku Jedlina-Zdrój;
- Pałac Jedlinka – barokowy zabytek, na dziedzińcu stoją rekonstrukcje samolotu Czerwonego Barona oraz pociągu Amerika (mobilnego centrum dowodzenia Hitlera);
- Centrum Nauki i Sztuki Stara Kopalnia w Wałbrzychu;
- zamkowe sale i wystawy w Książu.
Tajemnicze Góry Sowie budzą uzasadnione zainteresowanie dzięki niezwykłym i tragicznym historiom, jakie się tutaj rozgrywały. Postępująca rewitalizacja Zamku Grodno daje uzasadnione nadzieje, że w niedalekiej przyszłości powstanie pierwszorzędna atrakcja. Okoliczna przyroda oraz krajobrazy, trasy piesze i rowerowe już teraz gwarantują przyjemny relaks. Jeśli uważasz, że należy ci się porządny wypoczynek, zaplanuj wyjazd w te góry w Polsce!
Fot. ilustracyjne: VindicatoR via Wikipedia, CC BY-SA 3.0
Może Cię także zainteresować:
- Mała Sowa – położenie szczytu, opis szlaku, informacje praktyczne
- Przełęcz Jugowska – perełka Gór Sowich czeka na odkrycie! Polecane szlaki
- Wielka Sowa – co warto o niej wiedzieć? Poznaj dojazd i najlepsze szlaki
- Przełęcz Woliborska – odkryj nieznane oblicze malowniczych Gór Sowich!
- Przełęcz Sokola, czyli Góry Sowie bez tajemnic. To musisz wiedzieć!
