Borowa – najwyższy szczyt Gór Wałbrzyskich z wieżą widokową

Choć bezsprzecznie najwyższa w pasmie Gór Wałbrzyskich, Borowa przez lata tkwiła w cieniu oddalonego o około 15 km Chełmca, wpisanego od 1997 roku na listę Korony Gór Polski. Było tak do momentu, kiedy na jej szczycie wybudowano wieżę widokową. Rozpościerający się z niej obraz okolicznych lasów i dalszych, górskich krajobrazów okazał się tak pożądany, że Borowa stała się jednym z najpopularniejszych punktów wycieczek turystycznych w Sudetach Środkowych.

Szlaki na Borową – do wieży widokowej i Zamku Ogorzelec

Na szczyt Borowej, nazywanej również Czarną Górą, prowadzi wiele szlaków z różnych punktów zlokalizowanych w okolicznych miejscowościach. Do nowej, umiejętnie wkomponowanej w leśny krajobraz wieży widokowej, dostaniesz się m.in. z:

• wałbrzyskiego Podgórza;
• Kamieńska;
• Jedliny Zdrój;
• Rybnicy Leśnej;
• Glinika Starego.

Na sam szczyt stromej kopuły prowadzą leśne szlaki z Rozdroża Czarnego, Rozdroża Ptasiego i pod Borową oraz Przełęczy Koziej (653 m n.p.m). Jeżeli podążasz z wałbrzyskiego Podgórza, szlak zielony i czerwony, a następnie już tylko czerwony poprowadzi Cię bezpośrednio na szczyt. To łagodne podejście zapewni Ci przyjemną wędrówką pośród drzew: świerków, buków, a także wielu innych, nieco rzadszych gatunków roślin.

Trasa niebieska, która wiedzie ku górze przez Wołoniec i Przełęcz Kozią to ciekawa alternatywa. Jeżeli ją wybierzesz, najpierw czeka Cię trawersowanie masywu Borowej od północno-wschodniej i wschodniej strony. Następnie do pokonania zostaje już tylko podejście od południa-wschodu z Rozdroża pod Borową (733 m n.p.m). Tu jednak wędrówka wcale nie musi dobiegać końca, bowiem szlak ten ciągnie się dalej malowniczymi pagórkami aż do Schroniska PTTK Andrzejówka u podnóża Waligóry.

Góry Wałbrzyskie pełne wyzwań – czarny szlak na Borową tylko dla wytrwałych?

Drogę z Wałbrzycha lub okolic na Borową możesz skrócić, jeżeli wybierzesz czarny szlak z Przełęczy Koziej. Pamiętaj jednak, że nie bez przyczyny nazywany jest on „ścieżką przez mękę”. Tamtejsza stromizna pozwala na pokonanie aż 200 metrów przewyższenia na odcinku jedynie 600 metrów. Ten fragment podejścia doskonale współgra z wymagającym naprawdę dobrej kondycji żółtym szlakiem. Biegnie on na Borową zboczem góry zamkowej przez ruiny Ogorzelca, nazywanego obecnie Nowym Dworem i stanowi niemałe wyzwanie niezależnie od pory roku czy warunków atmosferycznych.

Jeżeli chciałbyś pokonać całą drogę na szczyt czarnym szlakiem, jego początek znajdziesz w Kamieńsku, dzielnicy miasta Jedlina-Zdrój. Prowadzi on przez dobrze znane osiedle Pokrzywiankę. Warto zatrzymać się tam, choć na chwilę, w gospodarskie agroturystycznym „Zacisze Trzech Gór”. Ukryte wśród drzew ujmuje swym urokiem wewnątrz i na zewnątrz, przyciąga zapachami potraw, wszechobecną zielenią i ciszą. To doskonałe miejsce na odpoczynek i solidny posiłek w nagrodę za pokonanie jednego z najtrudniejszych szlaków całych Gór Wałbrzyskich. Tuż obok znajdują się dwa oficjalne parkingi, gdzie zostawisz samochód bez dodatkowych opłat.

Malownicza Borowa i jej wieża widokowa – dlaczego warto je odwiedzić?

Po dojściu na szczyt Borowej, na turystów czeka wyjątkowa atrakcja. Stalowa, ponad 16-metrowa wieża widokowa powstała tam w 2017 roku. Stanowiła część projektu zagospodarowania najważniejszych w regionie obiektów przyrodniczych i kulturowych. Celem rewitalizacji okolicznej infrastruktury miało być zwiększenie ruchu turystycznego oraz krajoznawczego w regionie Wałbrzycha i Jedliny-Zdroju. Budowa wieży o futurystycznym, skręconym kształcie pochłonęła ponad 30 ton stali oraz wiele metrów sześciennych betonu i pozwoliła na stworzenie punktu widokowego o 360-stopniowej panoramie. Po pokonaniu 90 schodów, gdy staniesz na pomoście o średnicy aż 8 metrów, twoim oczom ukażą się miasta i miasteczka, górskie masywy, wypłaszczenia, doliny oraz szczyty od Gór Wałbrzyskich aż po Karkonosze, Góry Sowie czy Masyw Ślęży.

Przy dobrej pogodzie i jeszcze lepszej widoczności, z wieży na Borowej można dostrzec między innymi majestatyczną Śnieżkę. Nawet bez stalowej konstrukcji na szczycie, góra ta przewyższa niedaleki Chełmiec. Jednak to nie ona znalazła się na liście Korony Gór Polski. Dlaczego tak się stało? Otóż w 1997 roku, gdy lista ta była tworzona, według ówczesnych pomiarów za najwyższy szczyt uznano Chełmiec, podając za jego wysokość 869 m n.p.m. Dopiero po latach wykazano, że wcześniejsze pomiary wykorzystywały błędny punkt odniesienia (prawidłowa wartość do 851 m n.p.m.), a Borowa w rzeczywistości przewyższa go o 2,3 metra. Zejście ze szczytu Czarnej Góry może być równie ciekawe, co wejście. Zwłaszcza wtedy, gdy niezależnie od miejsca startu, w drodze powrotnej wybierzesz szlak żółty przez średniowieczne, zamkowe ruiny.

Góra Borowa i jej turystyczne perełki – ruiny zamku Nowy Dwór

Budowa wieży widokowej na szczycie Borowej przyniosła jej wiele rozgłosu. Sprawiła tym samym, że tamtejsze szlaki turystyczne ożyły. Pokonują je już nie tylko wytrwali wędrowcy, dążący do zdobycia Korony Sudetów, lecz także rodziny z dziećmi w ramach krajoznawczych spacerów. Jednak oprócz wieży, najwyższy szczyt Gór Wałbrzyskich oferuje coś jeszcze – ukryte wśród leśnej gęstwiny średniowieczne ruiny. Dojdziesz do nich z wałbrzyskiego Podgórza lub drogą ze szczytu przez Przełęcz Kozią i dalej opadającą łagodnie ścieżką w stronę miasta.

Słabo oznakowany fragment na wzgórzu zamkowym wymaga uważności. Porasta je gęsty las bukowy. Ukryte w nim ruiny zyskują dzięki temu wyjątkowy, nostalgiczno-romantyczny klimat, dla którego naprawdę warto tu zajrzeć. Za datę powstania zamku Ogorzelec lub Nowy Dwór uważa się przełom XIII i XIV wieku. Nazywany pierwotnie Waldenburg powstał on za panowania Piastów świdnicko-jaworskich. Zajmował większość powierzchni wzgórza zamkowego. Jednak jego plan był nieregularny i charakterystycznie wydłużony. Najstarsze obwarowania zamku zajmowały południowo-wschodni skraj grzbietu. Co ciekawe, z resztą terenu połączone były nietypowym przekopem wykutym w twardej skale. Do dziś zachowały się pojedyncze fundamenty budynków mieszkalnych i okalających je murów, gotycki portal bramy czy relikty wieży obronnej.

Spacer do ruin i na wieżę widokową na Borowej – wycieczka dla każdego

Jeśli planujesz odwiedzić Góry Wałbrzyskie na jeden dzień lub organizujesz wędrówkę szlakami od doliny Bobru aż po Bystrzycę, znajdź chwilę, by odwiedzić właściwy najwyższy szczyt tego masywu. Sama trasa nie wymaga wiele wysiłku. Jest za to ciekawa turystycznie, krajobrazowo i historycznie. Niedalekie ruiny zamku stanowią dodatkową atrakcję, a widoki z wieży i odpoczynek przy ognisku stanowią idealne zwieńczenie tej wielowątkowej, weekendowej wyprawy. Nie ma znaczenia, że Borowa ostatecznie nie trafiła, i najpewniej już nie trafi, na listę szczytów Korony Gór Polski. Jej bogactwo krajobrazowe, przyjazna turystom infrastruktura oraz bliskie położenie Wałbrzycha przemawia za obraniem również tego kierunku podczas wypadu w Góry Wałbrzyskie.

Ideą stworzenia zestawu koronnych szczytów było nakłonienie wędrowców do zbaczania z popularnych szlaków na te mniej znane, ciche, ciągnące się przez opustoszałe pasma górskie. Do wejścia na wysoką na 853 m n.p.m. Borową nie trzeba już nikogo specjalnie namawiać. Stała się w ostatnich latach ważnym punktem na mapie okolicznych gór i wielką atrakcją Wałbrzycha, a tym samym miejscem spotkań turystów z całej Polski, choć pamiątkowa pieczątka na jej szczycie ma wciąż wartość wyłącznie sentymentalną.

fot. Ilustracji: Arkadio13 via Wikipedia, CC BY-SA 4.0

• Góry Wałbrzyskie -co zobaczyć? Najważniejsze szczyty, szlaki i atrakcje
• Chełmiec – krótka trasa dla niezaawansowanych
• Góry Suche. Poznaj górskie szlaki Dolnego Śląska
• Wyprawa na Trójgarb – wieża widokowa i szlak pełen atrakcji
• Rudawiec – najwyższy szczyt Gór Bialskich. Poznaj główne szlaki