Położenie i topografia Małej Babiej Góry
Mała Babia Góra znajduje się w północno-zachodniej grani masywu Babiej Góry, pomiędzy Przełęczą Jałowiecką Południową (993 m) a przełęczą Wołowisko, oddzielającą ją od Niższego Cyla (ok. 1490 m). Przez wierzchołek przebiega granica polsko-słowacka oraz Wielki Europejski Dział Wodny. Po słowackiej stronie od Cyla odchodzi długi, zalesiony grzbiet, opadający przez szczyty Borsučie, Zadna Vysoká, Vysoká i Taľagovka do doliny Polhoranki. Północne, polskie zbocza podcięte są natomiast ogromnym osuwiskiem Zerwy Cylowej.
Mała Babia Góra, osiągając 1516 m n.p.m., jest trzecim co do wysokości szczytem w całych polskich Beskidach. Ustępuje jedynie Diablakowi (1725 m) i Pilsku (1557 m). Warto zauważyć, że według słowackich geografów masyw Babiej Góry zaliczany jest do Beskidów Orawskich (Oravské Beskydy), a nie do Beskidu Żywieckiego. Masywna sylwetka Małej Babiej Góry jest dobrze widoczna m.in. z Zawoi, Orawy i wielu okolicznych szczytów.
Charakterystyka szczytu
Wierzchołek Małej Babiej Góry jest trawiasty, co zapewnia rozległą panoramę widokową, porównywalną z tą z Diablaka. Obejmuje ona 3/4 horyzontu – jedynie w kierunku południowo-wschodnim widok przesłonięty jest przez wyższy szczyt Babiej Góry.
Trawiaste są również górne partie stoków po słowackiej stronie. Dawniej cały grzbiet Babiej Góry był wypasany, a na północno-wschodnich zboczach Cyla istniała hala pasterska zwana Czarną Halą. Po utworzeniu Babiogórskiego Parku Narodowego wypas zniesiono, a połoniny stopniowo zarastają kosodrzewiną i lasem.
Geologia i przyroda Małej Babiej Góry
Masyw Babiej Góry, w tym Mała Babia Góra, zbudowany jest głównie z piaskowców magurskich. Są to skały osadowe, powstałe na dnie morza w okresie kredy i paleogenu. W rejonie Cyla występują też łupki, zlepieńce i margle. Stoki Małej Babiej Góry porośnięte są w większości lasami bukowymi i świerkowymi. Powyżej górnej granicy lasu rozciąga się piętro kosodrzewiny i hal. Na wierzchołku i grzbietach spotkamy cenne przyrodniczo murawy wysokogórskie i borówczyska.
Wśród roślin naczyniowych Małej Babiej Góry na uwagę zasługują m.in. dzwonek piłkowany, tojad mocny, rogownica jednokwiatowa czy wiechlina fioletowa. Z rzadkich gatunków zwierząt występują tu m.in. głuszec, dzięcioł trójpalczasty, niedźwiedź brunatny i ryś.
Zerwy Cylowe
Charakterystycznym elementem krajobrazu Małej Babiej Góry są Zerwy Cylowe – potężne osuwisko na północnych zboczach szczytu. Powstało ono w wyniku obsunięcia się mas skalnych i ziemnych, prawdopodobnie na skutek trzęsienia ziemi lub gwałtownych opadów. Zerwy mają postać skalistych żlebów i półek, poprzecinanych stromymi ściankami. Tworzą niezwykle malowniczy i dziki krajobraz, kontrastujący z łagodnymi, trawiastymi stokami wierzchołka. Są one jednocześnie siedliskiem rzadkich gatunków roślin i zwierząt, m.in. kozicy i świstaka.
Klimat i pogoda na Małej Babiej Górze
Ze względu na znaczną wysokość i wyeksponowanie, na Małej Babiej Górze panują surowe warunki klimatyczne. Średnia roczna temperatura wynosi tu ok. 2°C, a okres wegetacyjny trwa zaledwie 100–120 dni. Opady są wysokie, sięgające 1400 mm rocznie. Charakterystyczne dla Cyla są silne wiatry, często przekraczające 100 km/h. Zimą tworzą one zaspy śnieżne i nawisy, utrudniające poruszanie się po szlakach. Latem i jesienią częste są gwałtowne burze i mgły ograniczające widoczność.
Szlaki turystyczne na Małą Babią Górę
Przez Małą Babią Górę przebiegają dwa znakowane szlaki turystyczne:
- zielony – z Przełęczy Jałowieckiej Północnej przez Żywieckie Rozstaje, Cyl, przełęcz Bronę na Diablak.
- czas przejścia: z przełęczy Brona to 0:25 h, z Diablaka 1:10 h, a z Tabakowego Siodła 1:10 h;
- czerwony (po stronie słowackiej) – z Orawskiej Półgóry na Cyl.
- czas przejścia: ze schroniska Chata Slaná voda 3 h, z Orawskiej Półgóry 3:30 h.
Wejście na Małą Babią Górę jest możliwe również nieznakowaną ścieżką z przełęczy Wołowisko, jednak wymaga to większych umiejętności orientacji w terenie.
Trudność szlaków
Szlaki na Małą Babią Górę należą do średnio trudnych. Wymagają dobrej kondycji i przygotowania turystycznego, ale nie mają charakteru wspinaczkowego. Najtrudniejszy odcinek to podejście z przełęczy Brona, które prowadzi stromym, kamienistym zboczem.
Warto pamiętać, że warunki pogodowe na Babiej Górze potrafią być zmienne i trudne. Częste są silne wiatry, mgły i gwałtowne burze. Dlatego planując wycieczkę na Cyl, trzeba mieć odpowiedni ekwipunek i ubranie, a także śledzić prognozę pogody.
Przygotowanie do wędrówki
Przede wszystkim należy zaopatrzyć się w wygodne, wysokie buty trekkingowe, zapewniające stabilność i przyczepność na górskich szlakach. Przyda się też wygodny plecak turystyczny, w którym zmieścimy prowiant, napoje i dodatkowe warstwy odzieży. Warto zabrać kurtkę przeciwdeszczową i softshell, które ochronią przed wiatrem i ewentualnym deszczem. Dobrym miejscem na zakup potrzebnego sprzętu jest sklep turystyczny Decathlon, oferujący szeroki wybór odzieży, obuwia i akcesoriów trekkingowych w przystępnych cenach.
Schroniska i baza turystyczna
W rejonie Małej Babiej Góry znajdują się dwa schroniska turystyczne: Markowe Szczawiny po polskiej stronie i Chata Slaná voda po stronie słowackiej. Oferują one noclegi, wyżywienie i podstawowe zaplecze dla turystów.Markowe Szczawiny to duże schronisko położone na wysokości 1180 m n.p.m., u stóp Diablaka. Chata Slaná voda znajduje się na wysokości 1100 m n.p.m. i oferuje 50 miejsc noclegowych.
Warto zarezerwować noclegi w schroniskach z wyprzedzeniem, szczególnie w sezonie letnim i weekendy. W razie braku miejsc alternatywą są pola namiotowe i campingi w okolicznych miejscowościach, m.in. w Zawoi, Orawskiej Półgórze czy Lipnicy Wielkiej.
Panorama z Małej Babiej Góry
Mała Babia Góra oferuje jedną z najpiękniejszych panoram w Beskidach. Z jej szczytu zobaczymy między innymi:
- Tatry (przy dobrej widoczności);
- Pasmo Policy;
- Pasmo Jałowieckie;
- Masyw Pilska;
- Wielką Raczę i Wielki Połom w Beskidzie Żywieckim;
- Szczyty Beskidu Śląskiego (Skrzyczne, Barania Góra);
- Dolinę Orawy po stronie słowackiej.
Rozległy widok obejmuje też Kotlinę Żywiecką, Pogórze Orawsko-Jordanowskie, a nawet odległe pasma Gorców i Beskidu Wyspowego. To doskonałe miejsce do podziwiania górskich pejzaży i robienia pamiątkowych zdjęć.
Wschody i zachody słońca
Szczególnie efektownie prezentuje się panorama z Małej Babiej Góry o wschodzie i zachodzie słońca. Widok czerwonej tarczy słońca wyłaniającej się zza Tatr czy oświetlającej granie okolicznych szczytów to niezapomniane przeżycie. Aby podziwiać wschód słońca z Cyla, trzeba jednak wyjść w nocy i dotrzeć na szczyt przed świtem. Wymaga to dobrego przygotowania i ostrożności – szlaki po zmroku są trudne do odnalezienia, a na wierzchołku często panują niskie temperatury i silny wiatr.
Obserwacje astronomiczne
Mała Babia Góra to także doskonały punkt do obserwacji astronomicznych. Dzięki oddaleniu od źródeł światła i czystemu powietrzu, nocne niebo nad szczytem jest wyjątkowo ciemne i usiane gwiazdami.
Przy dobrej pogodzie można tu podziwiać Drogę Mleczną, planety, a nawet zorze polarne. Warto zabrać ze sobą lornetkę lub teleskop, a także ciepłe ubranie – noce na Babiej Górze potrafią być mroźne nawet latem. Obserwacje astronomiczne najlepiej prowadzić w okresie nowiu, gdy Księżyc nie rozjaśnia nieba. Trzeba też uważać na warunki pogodowe – mgły, chmury i silny wiatr mogą skutecznie utrudnić lub uniemożliwić podziwianie gwiazd.
Fot. główna: Pudelek, Wikimedia Commons, CC BY 3.0
Może Cię także zainteresować:
- Przełęcz Brona – klucz do serca Babiej Góry
- Babia Góra, czyli Diabelski Szczyt lub Diablak – jak na nią wejść?
- Babia Góra zimą – przygotowanie, akcesoria, dostępne szlaki i inne
- Perć Akademików – opis żółtego szlaku na Babią Górę
- Przełęcz Glinne – miejsce, które warto zobaczyć w Beskidzie Żywieckim
