Położenie i charakterystyka Przehyby
Przehyba, zwana również Prehybą lub Przechybą, to szczyt o wysokości 1175 m n.p.m. (według niektórych źródeł 1173 m), usytuowany w zachodniej części Pasma Radziejowej w Beskidzie Sądeckim. Znajduje się on na zachód od Wielkiej Przehyby, w głównym grzbiecie pasma. Z samego wierzchołka odchodzi kilka bocznych grzbietów, między innymi Pieniążnej, Kiczory i Starego Wierchu na południe oraz Czeremchy na południowy zachód.
Topografia i hydrografia
Z podszczytowych stoków Przehyby wypływa kilka potoków zasilających okoliczne cieki wodne. Są to m.in. Sopotnicki, Sielski, Stary oraz Jaworzynka. Góra ma dwa wierzchołki – główny, wyższy oraz niższy, położony kilkaset metrów na zachód. To właśnie z niższego wierzchołka odchodzi w kierunku południowo-zachodnim grzbiet Czeremchy.
Pochodzenie nazwy szczytu
Nazwa Przehyby ma ciekawe pochodzenie. Pierwotnie brzmiała ona Perehyba i była używana przez Rusinów zamieszkujących niegdyś pobliską Ruś Szlachtowską. Jest to zruszczona wersja słowackiego słowa oznaczającego przełęcz. Początkowo nazwa ta odnosiła się jedynie do hali znajdującej się na stokach góry, a dopiero później zaczęto ją stosować w odniesieniu do samego szczytu.
Schronisko PTTK na Przehybie
Na zachodnim, nieco niższym wierzchołku Przehyby, znajduje się schronisko turystyczne PTTK. Jest to jedno z najpopularniejszych schronisk w Beskidzie Sądeckim oferujące noclegi, wyżywienie oraz doskonałą bazę wypadową na okoliczne szlaki.
Historia schroniska
Pierwsze schronisko na Przehybie otwarto w 1937 roku. Niestety, w czasie II wojny światowej obiekt został ostrzelany przez Niemców, a następnie spalony. Odbudowę schroniska ukończono w 1958 roku. W 1991 roku drewniana część budynku ponownie spłonęła, ale szybko ją odtworzono. Obecnie schronisko dysponuje 45 miejscami noclegowymi w pokojach 2, 3, 4, 5 i 6-osobowych.
Co zabrać ze sobą na wycieczkę na Przehybę?
Na wycieczkę w góry należy zaopatrzyć się w wygodne, dobrze dopasowane buty trekkingowe, które zapewnią stabilność i przyczepność na górskich szlakach. Odzież powinna być dostosowana do panujących warunków pogodowych – lekka, przewiewna i szybkoschnąca w ciepłe dni, a cieplejsza i nieprzemakalną na chłodniejsze wyprawy. W plecaku nie powinno zabraknąć prowiantu, wody, mapy, kompasu lub GPS, a także apteczki z podstawowymi środkami opatrunkowymi.
Dobrym pomysłem jest zabranie kijków trekkingowych, które odciążą stawy podczas podejść i zejść. Planując zakup sprzętu turystycznego, warto odwiedzić sklep Decathlon, oferujący szeroki wybór odzieży, obuwia i akcesoriów outdoorowych w przystępnych cenach. W asortymencie Decathlonu znajdują się m.in. plecaki, kurtki, spodnie, a także namioty, śpiwory i inne elementy wyposażenia, przydatne podczas dłuższych wypraw w góry.
Szlaki turystyczne na Przehybę
Przehyba jest jednym z łatwiej dostępnych szczytów w Paśmie Radziejowej. Na górę prowadzi asfaltowa droga z Gabonia, a na jej grzbiecie krzyżuje się kilka znakowanych szlaków turystycznych PTTK.
Czerwony Główny Szlak Beskidzki
Przez Przehybę przebiega czerwony Główny Szlak Beskidzki na odcinku z Rytra do Krościenka. Dotarcie na szczyt tym szlakiem zajmuje ok. 5 godzin 25 minut z Rytra (w drogę powrotną 4 godziny 50 minut) lub 4 godziny 35 minut z Krościenka (powrót 3 godziny 50 minut). Z Radziejowej na Przehybę dojdziemy w 1 godzinę 15 minut (powrót 1 godzinę 30 minut), a z Dzwonkówki w 2 godziny 10 minut (powrót 1 godzinę 50 minut).
Niebieski szlak Szczawnica–Rytro
Niebieski szlak łączy Szczawnicę z Rytrem przez Przehybę. Wejście na szczyt ze Szczawnicy zajmuje ok. 3 godziny (powrót 2 godziny 25 minut), natomiast z Rytra 3 godziny 50 minut (powrót 3 godziny 5 minut).
Zielony szlak Szczawnica–Jazowsko
Zielony szlak prowadzi ze Szczawnicy przez Gabańkę i Przehybę do Jazowska. Dotarcie na Przehybę ze Szczawnicy tym szlakiem zajmuje ok. 2 godziny 50 minut (powrót 2 godziny 10 minut), a z Jazowska 3 godziny 40 minut (powrót 2 godziny 50 minut).
Żółty szlak Stary Sącz–Przehyba
Żółty szlak wiedzie ze Starego Sącza przez Moszczenicę Wyżną na Przehybę. Wejście na szczyt ze Starego Sącza zajmuje ok. 4 godziny 50 minut (powrót 3 godziny 55 minut), a z Moszczenicy 3 godziny 10 minut (powrót 2 godziny 25 minut).
Szlaki rowerowe
Przez Przehybę przebiega także kilka szlaków rowerowych, między innymi czerwony szlak z Rytra do Krościenka i niebieski szlak z Barcic do Szczawnicy. Dzięki asfaltowej drodze na szczyt Przehyba jest chętnie odwiedzana przez rowerzystów, którzy mogą podziwiać panoramy Beskidu Sądeckiego z perspektywy dwóch kółek.
Widoki z Przehyby
Przehyba słynie z rozległych panoram, które można podziwiać z jej grzbietu. Szczególnie efektownie prezentują się stąd widoki na południe, w kierunku Pienin i Tatr, oraz na północ, ku Kotlinie Sądeckiej. Hala Przehyba pokrywająca grzbiet góry to doskonałe miejsce do odpoczynku i delektowania się górskimi pejzażami.
Widoczność innych szczytów
Z uwagi na swoje położenie, sam szczyt Przehyby bywa trudny do dostrzeżenia z innych miejsc w Paśmie Radziejowej – często chowa się za Złomistym Wierchem i Skałką. Najlepiej widoczny jest z grzbietu Małych Pienin, a wieżę przekaźnika na Przehybie można dostrzec nawet z Tatr.
Panorama Tatr i Pienin
Przy dobrej pogodzie z Przehyby rozpościera się imponujący widok na Tatry, ze szczególnie dobrze widocznym masywem Tatr Wysokich. Można stąd podziwiać charakterystyczne sylwetki Rysów, Lodowego Szczytu czy Gerlacha. Bliżej, na południu, wyraźnie rysują się wierzchołki Pienin, z Trzema Koronami i Sokolicą na czele.
Widoki na Beskid Sądecki i Kotlinę Sądecką
Z Przehyby doskonale widać także inne pasma Beskidu Sądeckiego, takie jak Pasmo Jaworzyny czy Góry Lubowelskie. Na północy rozciąga się panorama Kotliny Sądeckiej, z Jeziorem Rożnowskim i Jeziorem Czchowskim. Przy dobrej widoczności można dostrzec także Pogórze Ciężkowickie i Pogórze Rożnowskie.
Przyroda i ochrona środowiska
Przehyba i jej okolice to obszar cenny przyrodniczo, objęty różnymi formami ochrony. Warto zwrócić uwagę na bogactwo flory i fauny tego rejonu oraz działania podejmowane w celu zachowania naturalnych walorów środowiska.Przehyba znajduje się na terenie Popradzkiego Parku Krajobrazowego, utworzonego w 1987 roku. Park ten chroni unikatowe wartości przyrodnicze, krajobrazowe i kulturowe dorzecza górnego Popradu. Na jego obszarze występują cenne zbiorowiska leśne, m.in. buczyny, jaworzyny i lasy jodłowo-świerkowe, a także bogata flora i fauna.
Ostoja Popradzka
Okolice Przehyby są także częścią obszaru Natura 2000 „Ostoja Popradzka”. Celem utworzenia tego obszaru jest ochrona cennych siedlisk przyrodniczych oraz rzadkich gatunków roślin i zwierząt. W Ostoi Popradzkiej występują m.in. wilk, ryś, niedźwiedź brunatny, a także ptaki drapieżne, takie jak orzeł przedni czy puszczyk uralski.
W pobliżu Przehyby znajduje się kilka pomników przyrody, chronionych ze względu na swoje rozmiary, wiek lub inne wybitne cechy. Są to głównie stare, okazałe drzewa, takie jak buki, jodły czy jawory. Napotkanie tych wiekowych olbrzymów podczas wędrówki szlakami wokół Przehyby może być niezapomnianym przeżyciem.
Fot. główna: Zalasem1, Wikimedia Commons, CC BY-SA 4.0
Może Cię także zainteresować:
- Wielka Przehyba – szlaki i ciekawostki turystyczne. Zaplanuj wędrówkę!
- Schronisko PTTK Przehyba – kiedy powstało i co oferuje turystom?
- Wielki Rogacz – położenie, szlaki, atrakcje
- Szczawnica: Wodospad Zaskalnik. Trasa, atrakcje
- Przełęcz Żłobki – informacje, szlaki turystyczne, jak wejść?
