Pieniny – gdzie na wakacje? Poznaj najciekawsze szczyty!

Pieniny, góry w Polsce, stanowią część Centralnych Karpat Zachodnich. Geologicznie graniczą z pasmem Magury Spiskiej, Beskidem Sądeckim oraz Gorcami. Największe walory przyrodnicze i krajobrazowe są objęte różnymi formami ochrony. Wiele zadań z tego zakresu wykonują Pieniński Park Narodowy w Polsce oraz słowacki Pieninský národný park. Znakiem rozpoznawczym Pienin są skalne wierzchołki, wapienne turnie i niepowtarzalne, piękne przełomy Dunajca. W pobliżu znajduje się wiele ciekawych zabytków, m.in. czorsztyński zamek czy budowle sakralne Czerwonego Klasztoru na Słowacji. Do najważniejszych pienińskich kurortów po polskiej stronie należą uzdrowiskowa Szczawnica, Jaworki, Niedzica, Sromowce Wyżne, Sromowce Niżne, Czorsztyn, Krościenko nad Dunajcem oraz Kluszkowce. Jak przygotować się do wyprawy?

Trzy Korony, czyli najwyższy szczyt Pienin w Polsce

Najwyższy szczyt wznosi się na wysokość 982 m n.p.m. i leży w Pieninach Środkowych (Pieniny Właściwe). Najwyższym wierzchołkiem całego pasma jest Wysoka na Słowacji. Szczyt w Małych Pieninach, nazywany również Wysokimi Skałkami, mierzy 1050 m n.p.m. We wschodniej części, pomiędzy przełomami Dunajca w okolicach Niedzicy a Doliną Białki, znajdują się Pieniny Spiskie. W tej części gór najwyższy jest Żar – 879 m n.p.m.

Inne szczyty w Pieninach po polskiej stronie

Nie tylko fizycznie najwybitniejsze wzniesienia zasługują na uznanie i uwagę turystów. Do najciekawszych szczytów w polskich Pieninach należą również:

• Sokolica (747 m n.p.m.);
• Zamkowa Góra (799 m);
• Palenica (722 m);
• Smerekowa (1013 m);
• Holica (828 m);
• Zielone Skałki (616 m).

Pieniński Park Narodowy i rezerwaty przyrody – fauna i flora w Pieninach

Według różnych szacunków w obrębie pasma górskiego żyje od 13 do 15 tysięcy różnych gatunków zwierząt. To połowa spośród wszystkich, jakie występują w całym kraju! Bioróżnorodność Pienin wzbogacają rośliny – naliczono ok. 1100 gatunków tylko wśród naczyniowych. W tutejszych lasach dominują jodły i buki, natomiast szczególnie cenne są pradawne sosny reliktowe.

Pieniński Park Narodowy powołano już w 1932 roku (jako pierwszy w Polsce). Obecnie razem z otuliną obejmuje ponad 50 km² górskich terenów. Dużą wartość mają także wody mineralne o działaniu leczniczym. To dzięki szczawom o dużej zawartości dwutlenku węgla może się rozwijać działalność uzdrowiskowa Szczawnicy. Takie zasoby potrzebują instytucjonalnej ochrony. Do najważniejszych rezerwatów przyrody na terenie Pienin należą:

• Wysokie Skałki;
• Biała Woda;
• Wąwóz Homole;
• Przełom Białki pod Krempachami;
• Zaskalskie-Bodnarówka.

Ze Szczawnicy do wąwozu Homole. Propozycje wycieczek szlakami górskimi przez Pieniny

Wyprawa ze Szczawnicy do wąwozu Homole nada się na rozgrzewkę podczas pierwszego dnia pobytu. Trasa wiodąca kolejno żółtym, niebieskim i zielonym szlakiem liczy niespełna 13 km i kończy się w Jaworkach. Na jej pokonanie potrzeba ok. 4:30–5 h, ale jest stosunkowo łagodna. Poza tym istnieje możliwość dłuższego odpoczynku (z noclegiem włącznie) w schronisku pod Durbaszką lub w bazie namiotowej pod Wysoką. Poniżej opis kilku innych szlaków pieszych w Pieninach:

1. Z Krościenka nad Dunajcem do Sromowców Wyżnych – 10,7 km, do przejścia w 3:45–4:30 w jedną stronę. Na początek zmierzaj zielonym szlakiem w stronę Toporzyska, po wejściu na teren PPN-u żółtą drogą przez Bajków Gronik i polanę Wyrobek do przełęczy Szopka. Dalej kieruj się niebieską trasą przez szczyty Czoło, Sylwków Górnik i Łączana do przełęczy Trzy Kopce. Stamtąd do celu prowadzi już czerwony szlak.
2. Z Niedzicy do Czorsztyna – 14,2 km, do pokonania w ok. 4:30–6 h. W rzeczywistości czas wyprawy może się znacznie wydłużyć, gdyż na początku i na końcu znajdują się interesujące zabytki i muzea. Najpierw z Zamku Dunajec w Niedzicy czerwonym szlakiem przez Sromowce Wyżne do Trzech Kopców. Przy skrzyżowaniu szlaków trzeba skręcić w niebieską odnogę w lewo, w stronę Macelaka i Koziej Góry. Prosto przez przełęcz Osice i Majerz można dojść do Czorsztyna. Tam w stronę zamku prowadzi już ścieżka zielona.
3. Ze Szczawnicy do Sromowców Niżnych – 15,9 km, szacowany czas przejścia 6–8 h. Ten wariant pozwala dotrzeć pod Czerwony Klasztor i zdobyć najważniejsze szczyty polskich Pienin. Z centrum uzdrowiska żółtym szlakiem (lub kolejką linową) na Palenicę. Przy Szafranówce kieruj się w prawo, a przy rozstaju szlaków niebieską odnogą w kierunku schroniska Orlica i przeprawy przez Dunajec. Na drugim brzegu zmierzaj prosto na wierzchołek Sokolicy. Kolejne góry to m.in. Czertezik, Ociemny Wierch i Szutrówka. Na skrzyżowaniu podążaj wciąż niebieskim szlakiem do ruin Zamku Pieniny i na masyw Trzech Koron, zejście do przełęczy Szopka. Stamtąd idź trasą żółtą wzdłuż Szopczańskiego Potoku do celu. Powrót po słowackiej stronie, czerwonym szlakiem wzdłuż Pienińskich Przełomów Dunajca, to dodatkowe 12,1 km i ok. 4–5 h.

Sprzęt trekkingowi na pienińskie szlaki turystyczne

Pogoda w górach ma to do siebie, że potrafi zmienić się z godziny na godzinę. Dlatego będąc w Pieninach, warto ubierać się „na cebulkę”… Albo wyposażyć się w uniwersalną odzież turystyczną, z odpinanymi rękawami, nogawkami czy ociepleniami. Taki ubiór pozwoli ci błyskawicznie dostosować się do warunków, a przy okazji zwolni miejsce w plecaku. Duże znaczenie podczas pieszych wypraw mają także dobrze dopasowane buty trekkingowe. Jeżeli planujesz wypad w Pieniny, warto sprawdzić asortyment sklepów Decathlonu:

• koszulki turystyczne;
• nakrycia głowy;
• kijki;
• torby trekkingowe;
• lornetki (do podziwiania malowniczych widoków).

Wyprawa w Pieniny to okazja do spływu Dunajcem i licznych sportów

Barwnie odziani flisacy na tratwach na stałe wpisali się w lokalny krajobraz, niczym gondolierzy w Wenecji. Tradycyjne, drewniane konstrukcje to tylko jedna z wielu opcji. Pieniny można podziwiać także podczas spływów kajakami, pontonami lub z pokładu statków wycieczkowych, jakie pływają po wodach Jeziora Czorsztyńskiego. Miłośnicy żeglugi mogą wypożyczyć jacht w jednej z okolicznych szkółek. Zwolennicy wypoczywania na sportowo, poza licznymi szlakami i zmaganiami na wodzie, mogą skorzystać również z:

• mniejszych i większych stoków narciarskich;
• tras biegowych oraz skitourowych;
• rakiet śnieżnych;
• kuligów;
• naturalnych lodowisk;
• hal sportowych (boiska i korty);
• szlaków rowerowych;
• basenów termalnych.

Zabytki – zamek w Niedzicy, spiskie budowle na Słowacji i zamek w Czorsztynie

Kiedy pogoda lub inne czynniki nie pozwalają na aktywne spędzanie czasu, nie wolno przesiadywać w hotelowych pokojach! W okolicy nie brakuje interesujących miejsc i obiektów. Na pierwszy plan wysuwają się zamki nad Jeziorem Czorsztyńskim – niedzicki Dunajec oraz ruiny renesansowych budowli na przeciwległym brzegu. W Zespole Zamkowym w Niedzicy działają hotel oraz muzeum, natomiast pozostałościami czorsztyńskiego zamku opiekuje się PPN. Warto zwiedzać również słowacką część Pienin, a zwłaszcza konwent w Czerwonym Klasztorze i położone w głębi Spiszu Lewoczę, Spiską Kapitułę czy Zamek Spiski.

Co jeszcze warto zobaczyć w Pieninach?

Muzea, parki rozrywki, a może budowle sakralne? Z pewnością każdy turysta znajdzie tu coś, co idealnie trafi w jego zainteresowania. Podczas planowania wyjazdu w Pieniny i dłuższego pobytu w górach warto odwiedzić następujące miejsca:

• Muzeum Pienińskie w Szlachtowej;
• Dwór Tetmajerów w Łopusznej;
• skansen Studzionki;
• kościół św. Marcina Biskupa w Grywałdzie;
• kościół św. Jana Chrzciciela w Jaworkach;
• wystawa przyrodnicza w siedzibie PPN-u w Krościenku nad Dunajcem;
• zjeżdżalnia grawitacyjna w Szczawnicy;
• Pieniński Ośrodek Historii Turystyki Górskiej w Szczawnicy;
• galeria sztuki Krzywa Jabłonka w Szczawnicy;
• zabytkowy Plac Dietla w Szczawnicy (m.in. Dom nad Zdrojami, fontanny, Muzeum Uzdrowiska Szczawnica);
• park Spiska Kraina w Niedzicy (miniatury, tory przeszkód, strefy zabaw dla najmłodszych);
• ABLandia w Krościenku nad Dunajcem (park linowy);
• zapory wodne w Niedzicy i Sromowcach Wyżnych;
• liczne wodospady oraz punkty widokowe.

To tylko część możliwości, jakie Pieniny oferują spragnionym relaksu lub mocniejszych wrażeń turystom. Zachęcamy do wyjazdu i samodzielnego odkrywania atrakcji w górach.

• Pieniny zimą – przygotowanie, szlaki i atrakcje
• Czorsztyn – zamek i Jezioro Czorsztyńskie. Poznaj wszystkie najciekawsze atrakcje!
• Przełęcz Osice w Pieninach właściwych – informacje o wejściu i atrakcjach
• Zamkowa Góra – Pieniny. Szlaki turystyczne, atrakcje, ciekawostki
• Sokolica – szlak ze Szczawnicy w Pieninach i droga pełna wrażeń