Czerwone Wierchy – szlaki. Co warto wiedzieć o tych szczytach?

Czerwone Wierchy – charakterystyka masywu górskiego

Masyw Czerwonych Wierchów, położony w głównej grani Tatr Zachodnich, tworzą cztery wybitne szczyty, przez które przebiega granica polsko-słowacka. Wymieniając je od zachodu, są to: 

• Ciemniak (2096 m n.p.m.);
• Krzesanica (2122 m n.p.m.);
• Małołączniak (2096 m n.p.m.);
• Kopa Kondracka (2005 m n.p.m.). 

Krzesanica jest najwyższym punktem całego masywu. Szczyty te rozdzielają trzy przełęcze: Mułowa, Litworowa i Małołącka. Cały masyw góruje nad trzema dużymi dolinami walnymi: Kościeliską, Bystrej oraz Cichą Liptowską po stronie słowackiej, co zapewnia rozległe panoramy widokowe.

Nazwa masywu nie jest przypadkowa i ma swoje źródło w przyrodzie. Charakterystyczny, rdzawoczerwony kolor, który stoki przybierają pod koniec lata i jesienią, pochodzi od rośliny o nazwie sit skucina. To właśnie jej pędy, barwiąc się na intensywny odcień, tworzą niezapomniany krajobraz. Budowa geologiczna Czerwonych Wierchów jest złożona – trzon masywu stanowią skały osadowe, takie jak wapienie i dolomity, natomiast same wierzchołki pokrywa czapa skał krystalicznych. Dzięki wapiennemu podłożu w masywie rozwinęły się zjawiska krasowe, co zaowocowało powstaniem licznych jaskiń.

Szlaki turystyczne prowadzące na Czerwone Wierchy

Główny szlak prowadzący przez Czerwone Wierchy jest oznaczony kolorem czerwonym i łączy wszystkie cztery szczyty masywu. Trasa ta, choć nie przedstawia większych trudności technicznych i nie wymaga użycia rąk do wspinaczki, jest długa i wymagająca kondycyjnie. Cała pętla, w zależności od wybranego wariantu, może mieć ponad 17 kilometrów długości i blisko 1500 metrów przewyższenia, co czyni ją wyzwaniem dla osób o słabszej kondycji fizycznej. Wędrówka granią to prawdziwa uczta dla oczu, oferująca jedne z najpiękniejszych panoram w Tatrach Zachodnich, jednak należy zarezerwować na nią cały dzień.

Teren, którym prowadzi szlak, ma dwojaki charakter. Od strony południowej stoki są łagodne, szerokie i porośnięte trawą, co sprawia wrażenie bezpiecznej i łatwej wędrówki. Jednak północne zbocza, zwłaszcza pod Krzesanicą, opadają niemal pionowymi, 200-metrowymi ścianami skalnymi do kotłów polodowcowych. Z tego powodu nazwa Krzesanica pochodzi od określenia „krzesana ściana”. Ta ekspozycja terenu stanowi poważne zagrożenie, szczególnie podczas mgły, silnego wiatru lub przy oblodzeniu, kiedy łatwo o utratę orientacji i zboczenie ze szlaku w niebezpieczne urwiska.

Inne popularne warianty wejścia na Czerwone Wierchy

• Jednym z najczęściej wybieranych wariantów rozpoczęcia wędrówki jest trasa z Kir, prowadząca przez Dolinę Kościeliską. Początkowo należy podążać zielonym szlakiem dnem doliny, aby na Cudakowej Polanie skręcić w lewo na szlak czerwony. Od tego momentu rozpoczyna się długie i mozolne podejście, początkowo przez las, a następnie przez piętro kosodrzewiny, aż na pierwszy ze szczytów – Ciemniak. Wejście na sam Ciemniak zajmuje średnio około 3,5-4 godziny. Trasa ta, choć męcząca, oferuje stopniowo odsłaniające się widoki, które wynagradzają wysiłek włożony w podejście.
• Alternatywną opcją jest rozpoczęcie wycieczki w Kuźnicach i przejście przez Halę Kondratową. W tym wariancie podąża się niebieskim szlakiem do schroniska PTTK na Hali Kondratowej, a następnie zielonym szlakiem na Przełęcz pod Kopą Kondracką. Tam wchodzi się na główny, czerwony szlak graniowy, rozpoczynając wędrówkę od Kopy Kondrackiej – najniższego i najdalej na wschód wysuniętego szczytu Czerwonych Wierchów. Ten wariant pozwala na odwiedzenie schroniska i jest często wybierany jako trasa zejściowa, prowadząca z powrotem do Zakopanego. Możliwości kombinacji tras jest wiele, co pozwala dostosować wycieczkę do własnych preferencji.
• Wędrówkę przez Czerwone Wierchy można rozpocząć od strony Kasprowego Wierchu, co stanowi popularny i bardzo widokowy wariant przejścia głównej grani Tatr Zachodnich. Na szczyt Kasprowego Wierchu można dotrzeć kolejką linową z Kuźnic, co pozwala zaoszczędzić siły na dalszą część trasy.

Wędrówka granią Czerwonych Wierchów

Wędrówka główną granią Czerwonych Wierchów to jeden z tatrzańskich klasyków, oferujący niezapomniane panoramy i pozbawiony trudności technicznych. Szlak, oznaczony kolorem czerwonym, łączy cztery główne szczyty masywu. Samo przejście między skrajnymi szczytami jest przyjemne, zajmuje około godziny i nie obfituje w strome podejścia. Mimo to cała wycieczka, w zależności od wybranego wariantu dojścia (np. z Doliny Kościeliskiej lub od strony Kasprowego Wierchu), jest długa i wymaga dobrej kondycji fizycznej, zajmując często ponad 8 godzin. 

Trasa graniowa charakteryzuje się kontrastującym krajobrazem – od południa stoki są łagodne i trawiaste, natomiast od północy opadają stromymi, urwistymi ścianami. Z tego powodu, mimo braku trudności wspinaczkowych, należy zachować szczególną ostrożność, zwłaszcza podczas mgły lub silnego wiatru, aby nie zboczyć z wyznaczonej ścieżki w kierunku niebezpiecznych przepaści.

Wyposażenie i przygotowanie kondycyjne na Czerwone Wierchy

Jak wspomnieliśmy, wycieczka na Czerwone Wierchy to przedsięwzięcie całodniowe, które wymaga dobrego przygotowania fizycznego. Długość trasy oraz znaczna suma podejść sprawiają, że jest to szlak dla osób regularnie uprawiających aktywność fizyczną:

• kluczowym elementem wyposażenia są solidne, wysokie buty trekkingowe z twardą podeszwą, które zapewnią stabilność na kamienistym podłożu;
• niezbędna jest także odzież na zmianę, kurtka przeciwdeszczowa i przeciwwiatrowa, czapka oraz rękawiczki, ponieważ pogoda na odsłoniętej grani potrafi zmienić się w mgnieniu oka;
• warto mieć przy sobie naładowany telefon i powerbank.

Turystyczne wyposażenie, które potrzebne jest na szlaku, możesz kupić na przykład w sklepie sportowym Decathlon. Pamiętaj też, że na szlaku graniowym Czerwonych Wierchów nie ma żadnych schronisk ani źródeł wody pitnej. Oznacza to, że cały prowiant oraz odpowiednią ilość napojów trzeba zabrać ze sobą do plecaka. Planując trasę, należy uwzględnić czas potrzebny na odpoczynki i posiłki. Schronisko na Hali Kondratowej jest jedynym tego typu obiektem w bezpośrednim sąsiedztwie masywu, jednak znajduje się już poza głównym grzbietem, na jednej z tras zejściowych.

Zagrożenia i warunki pogodowe na Czerwonych Wierchach

Największym zagrożeniem podczas wędrówki po Czerwonych Wierchach jest zmienna pogoda. Otwarta, rozległa grań jest szczególnie narażona na gwałtowne porywy wiatru, które mogą utrudniać poruszanie się. Szczególnie niebezpieczna jest gęsta mgła, która ogranicza widoczność do kilku metrów i może prowadzić do całkowitej utraty orientacji w terenie. W takich warunkach bardzo łatwo jest zboczyć z bezpiecznej ścieżki w kierunku stromych, północnych zboczy. Nawet latem w żlebach po północnej stronie mogą zalegać płaty twardego, zlodowaciałego śniegu, których pokonanie bez raków i czekana bywa ryzykowne.

Przed wyruszeniem na szlak absolutnie konieczne jest sprawdzenie aktualnej prognozy pogody dla Tatr oraz komunikatów Tatrzańskiego Parku Narodowego. Należy zwrócić szczególną uwagę na zapowiadane burze, które na otwartej grani stanowią śmiertelne niebezpieczeństwo. Zawsze warto mieć plan awaryjny i być gotowym na skrócenie trasy lub powrót, jeśli warunki atmosferyczne ulegną pogorszeniu lub gdy siły zaczną opuszczać. Należy pamiętać, że wstęp na teren TPN jest biletowany, a poruszanie się dozwolone jest wyłącznie po wyznaczonych szlakach turystycznych. Bezpieczeństwo w górach zależy przede wszystkim od rozsądku i odpowiedniego przygotowania.

• Przełęcz pod Kopą Kondracką w Tatrach Zachodnich – warto ją zdobyć!
• Ciemniak – szczyt Czerwonych Wierchów. Szlak z Doliny Tomanowej
• Krzesanica – szlak na Czerwone Wierchy. Trasa z Kopy Kondarckiej na Ciemniak
• Najpiękniejsze szlaki w Tatrach dla każdego
• Małołączniak – te szlaki zaprowadzą Cię na Czerwone Wierchy w Tatrach Zachodnich