Dolina Kościeliska to jedno z tych miejsc w Tatrach Zachodnich, którym nie można odmówić popularności. Jest tak dobrze znana przez turystów, że niezależnie od pory roku czy dnia, przy dobrej pogodzie oblegają ją prawdziwe tłumy. Nic dziwnego, główny zielony szlak Doliny Kościeliskiej przypomina bardziej wygodną aleję spacerową niż górskie podejście. Dla jednych Dolina Kościeliska to takie drugie Krupówki, tylko w nieco bardziej malowniczej scenerii, dlatego przechodzą ją raz, trochę z poczucia obowiązku i więcej nie wracają. Dla innych Dolina Kościeliska to symbol ukojenia po długiej, męczącej wędrówce i wracają do niej chętnie zawsze, gdy tylko mogą. Z pewnością wyróżnia się bogactwem przyrodniczym, a jej pejzaże sprawiają, że nie jeden raz przystaniesz, aby chłonąć je całym sobą. Dolina Kościeliska ma również swoją głębszą stronę – podziemny, tatrzański świat, który możesz zobaczyć na własne oczy.
Dolina Kościeliska – tatrzańska oaza, którą kochają turyści
Jeśli wybierasz się w Tatry w sezonie letnim, nie miej złudzeń – wszędzie będą tłumy. Tym bardziej na tak popularnych szlakach, jak ten prowadzący przez Dolinę Kościeliską. Mimo że zajmuje ona niemalże 35 kilometrów kwadratowych, to kumulacja turystów następuje na szlakach oraz w schronisku PTTK na Hali Ornak. A gdyby tak wyjść do Doliny, gdy nie ma w niej ludzi? Należałoby zrezygnować z weekendów, wakacji i innych dni wolnych od pracy oraz ładnej pogody, ale czy Tatry kiedykolwiek bywają brzydkie? Wędrówka w niepogodę, w przyjemnym chłodzie i mgle rozlewającej się pomiędzy rosłymi szczytami niewątpliwie będzie miała swój urok. Warto ją poważnie rozważyć.
Warunki, które wielu osobom mogłyby popsuć wizję udanego weekendu, dla Ciebie mogą być w Dolinie Kościeliskiej oczyszczającą aurą (i to nie tylko z turystów). Korzystając z panującego w niej spokoju, inaczej spojrzysz na znane Ci atrakcje: malownicze przejście nad potokiem przy Cudakowej Polanie, przedzierającą się przez mgłę Skałę Sowią czy otoczoną skalnymi ścianami Polanę Pisaną. Ciekawe widoki będą Ci towarzyszyć na każdym etapie wędrówki, zarówno u drzwi schroniska na Hali Ornak, jak i na Polanie na Stołach, gdzie pasterskie szałasy wciąż malują obraz wiecznie żywej kultury tego regionu.
Szlak nad Smreczyński Staw – Tatry dla każdego
O Dolinie Kościeliskiej mówi się też dolina walna, czyli taka, która jednym swoim krańcem sięga samego podnóża Tatr. Drugim z kolei równa się z ich główną granią. Przecięta na pół, wzdłuż dłuższej „krawędzi” płytkim korytem Kościeliskiego Potoku kryje w sobie przyrodnicze perełki i niejedną tajemnicę. Można przemierzać ją w nieskończoność i za każdym razem odkrywać coś zupełnie nowego. Jej charakterystycznym elementem są trzy wąskie przejścia wewnątrz naturalnie wyrzeźbionego, skalnego wąwozu:
- Brama Niżna in. Brama Kantaka;
- Brama Pośrednia in. Brama Kraszewskiego;
- Brama Wyżnia Kościeliska in. Brama Raptawicka.
Pasjonaci speleologii z pewnością docenią to, że w otoczeniu Doliny znajdują się ciekawe jaskinie, które częściowo zostały udostępnione turystom do zwiedzania i to bez konieczności użycia specjalistycznego sprzętu. Do tych, które możesz eksplorować, należą:
- Jaskinia Mroźna;
- Jaskinia Mylna;
- Smocza Jama;
- Jaskinia Raptawicka;
- Jaskinia Obłazkowa.
Pierwsza z wymienionych jest najbardziej znana i najchętniej odwiedzana. Dotarcie do niej nie wymaga długiej wędrówki, ponieważ wejście zlokalizowane jest w dolnej części doliny, nieco poniżej Lodowego Źródła. Z przystanków autobusowych oraz parkingów przy ul. Kiry dojdziesz tu w godzinę szlakiem zielonym, a następnie czarnym. To idealne miejsce na wycieczkę z dziećmi, ponieważ wnętrze jaskini jest oświetlone. Wyprawa zapowiada się naprawdę ciekawie, a pokonywanie wąskich korytarzy jaskini w kucki z uwagi na wysokość stropów będzie jednocześnie frajdą i wyzwaniem. Pamiętaj o odpowiednim ubiorze. We wnętrzach jaskiń temperatury są niskie, dlatego należy mieć ze sobą ciepłą kurtkę, która ochroni przed wilgocią i przenikającym chłodem. Wstęp do jaskini jest płaty i możesz odwiedzić ją w sezonie (od końca kwietnia do października).
Schronisko PTTK na Hali Ornak i Smreczyński Staw – obowiązkowe przystanki w Dolinie Kościeliskiej
Wybudowane w latach 1948-49 schronisko na Małej Polanie Ornaczańskiej schronisko górskie znajduje się na wysokości 1100 metrów a droga do niego wiedzie przez Cudakową Polanę, pod Skałą Sową i przez Polanę Pisaną, cały czas wzdłuż Kościeliskiego Potoku. Wykonane z bali drewnianych, z charakterystycznym spadzistym dachem wyraźnie nawiązuje ono do architektury zakopiańskiej, a jednocześnie bardzo malowniczo i płynnie wpisuje się w otaczające je tatrzańskie krajobrazy. Choć dotarcie tu od bram Tatrzańskiego Parku Narodowego zajmuje tylko półtorej godziny, miejsce wydaje się ukryte znacznie głębiej w górach.
Dla tych, którzy nie mogą dostać się tu o własnych siłach, latem oferowany jest transport dorożkami, z kolei zimą można przejechać się saniami. Miej na uwadze, że podchodzą tu listy, jelenie, a czasem też niedźwiedzie, a lasy wokoło objęte są ścisłą ochroną z uwagi na konieczność zapewnienia im należytego spokoju o każdej porze roku. Szeroka oferta schroniska sprawia, że jeśli tylko dobrze trafisz, możesz uczestniczyć np. w spotkaniach z górską poezją, muzyką oraz warsztatach tematycznych. Masz więcej czasu? Zarezerwuj z wyprzedzeniem nocleg w jednym z dostępnych pokoi i spędź wieczór przy książce, podziwiając z okien malownicze masywy oraz fenomenalny obraz nocnego nieba nad Doliną Kościeliską.
Ze schroniska możesz wybrać się na krótki spacer nad Smreczyński Staw – to tylko 1,3 km do pokonania przyjemnym, czarnym szlakiem (wcale nie jest trudny!). Droga powinna zająć Ci około 30 minut w jedną stronę. Położony na wysokości 1227 m n.p.m. u zbiegu Dolin Tomanowej i Pyszniańskiej zbiornik wodny, oglądany z odpowiedniej perspektywy, zachwyca odbitym obrazem lasu i wyłaniającej się zza niego głównej grani Tatr. Na specjalnie wybudowanym na potrzeby ruchu turystycznego pomoście widokowym droga się kończy, a szlak urywa – dalej rozciąga się rezerwat ochrony ścisłej, który zapewnia spokój i bezpieczeństwo dzikim zwierzętom. Jeśli odwiedzasz to miejsce z dziećmi, wspomnij im o tutejszej legendzie. Opowiada ona o góralu, który rozpoczął kiedyś prace nad rowem odwadniającym, ponieważ chciał zmienić Smreczeński Staw w bajkową, śródgórską łąkę. Jednak przerwał kopanie, gdy usłyszał głosy dochodzące z wodnej głębiny, zwiastujące niechybny kataklizm.
Szlaki turystyczne z Doliny Kościeliskiej – dokąd dalej w Tatry?
Wejście na teren TPN przy Dolinie Kościeliskiej znajduje się ok. 8 km od centrum Zakopanego. Dostaniesz się tutaj bez większych trudności zarówno komunikacją miejską, busem spod dworca PKP, jak i własnym autem. Nieopodal wejścia na szlak znajduje się duży parking, pamiętaj jednak, że jest on płatny, podobnie jak przekroczenie granicy TPN. Otoczona zewsząd majestatyczną linią szczytów Dolina Kościeliska zachęca nie tylko do długich spacerów jej dnem, lecz także do dalszej wędrówki szlakami wyższych partii gór. Odchodzą one w dwie strony świata od schroniska na Hali Ornak i powoli wdzierają się coraz głębiej pomiędzy tatrzańskie turnie.
Ponad Doliną Kościeliską górują m.in. Smreczyński Wierch, Kamienista, Błyszcz i Tomanowy Wierch, które mogą stanowić dalszy cel Twojej wędrówki. Stąd możesz również kierować się w stronę Wołowca lub Krzesanicy, Małołączniaka, Suchej Kopy i dalej na granie Kasprowego Wierchu. Dopasuj trasę do swoich umiejętności oraz możliwości. Rozważ poniższe warianty ze startem spod schroniska PTTK na Hali Ornak:
- trasa na Polanę Stoły – najlepiej udać się tu wracając ze schroniska do wylotu doliny; czas przejścia: 2 godziny 15 minut; dystans: 5,2 km i 468 m podejść;
- trasa przez Wąwóz Kraków – krótka trasa spacerowa; czas przejścia: ok. 40 minut; dystans: 2 km i 103 metry podejść;
- trasa na Wielki Kopieniec – żółty szlak przez Iwaniacką przełęcz pod szczyt; czas przejścia 2 godziny i 15 minut; dystans: 4,2 km i 355 m podejść oraz 363 m zejść na trasie;
- trasa na Błyszcz – długa i wymagająca droga o charakterze górskim; czas przejścia: 4 godziny i 30 minut; dystans 7,9 km i aż 1257 m podejść;
- trasa na Ciemniak – nieco krótsza od poprzedniej, ale równie wymagająca droga; czas przejścia: 3 godziny i 30 minut; dystans: 6,8 km i aż 1037 m podejść;
- trasa na Kasprowi Wierch – ciekawa, malownicza i wymagająca kondycyjnie droga; czas przejścia: 6 godzin i 30 minut; dystans: 13,4 km i aż 1593 m podejść oraz 717 m zejść do pokonania (Ważne! Droga zawiera odcinki zamknięte zimą!).
Pomimo skrajnych opinii o jej położeniu, ciągłym zatłoczeniu oraz walorach turystycznych Dolina Kościeliska to miejsce dla każdego: początkującego turysty, doświadczonego wędrowca, eksploratora podziemnych korytarzy czy osoby, która szuka nowych wrażeń. Tu odpoczniesz, wdychając świeże powietrze i zajadając najprawdziwsze, góralskie sery pod bacówką na Hali Wyżnia Kira Miętusia. Tu również zejdziesz pod ziemię, gdzie bez latarki nie pokonasz ani kroku. Dolina Kościeliska pozwoli Ci zauroczyć dzieci górskimi krajobrazami, a także zapewni im niemałą adrenalinę w czasie pokonywania wąskich, skalnych przesmyków czy wysokich drabin.
Poznaj także inne doliny:
- Dolina Strążyska
- Dolina Mnikowska
- Dolina Olczyska
- Dolina Pięciu Stawów
- Dolina Bystrej
- Dolina Roztoki
- Dolina Białki
Fot. Ilustracji: Jerzy Opioła via Wikipedia, CC BY 2.5
Może Cię także zainteresować:
- Hala Ornak. Szlaki i schronisko w Dolinie Kościeliskiej
- Dolina Suchej Wody w Tatrach. Opis szlaku
- Dolina Bystrej w Tatrach. Szlaki turystyczne
- Rysianka – bijące serce Beskidu Żywieckiego
- Jaskinia Raptawicka. Szlak i czas zwiedzania
