Położenie i charakterystyka Bereśnika
Bereśnik to szczyt o wysokości 843 m n.p.m. usytuowany w Paśmie Radziejowej w Beskidzie Sądeckim. Znajduje się on na południowo-wschodnim grzbiecie Przysłopu, który poprzez Kotelnicę (847 m), Cieluszki (811 m), Bereśnik, Guckę (763 m) i Bryjarkę (677 m) opada do doliny Grajcarka w Szczawnicy.
Topografia i przyroda
Grzbiet, na którym leży Bereśnik, oddziela dolinę Sopotnickiego Potoku od doliny Skotnickiego Potoku i jego dopływu – Czarnego Potoku. Na wierzchołku Bereśnika grzbiet Dzwonkówki skręca na południowy zachód w kierunku szczytu Gucka, a na południowy wschód odchodzi krótkie ramię zakończone stokiem opadającym do doliny Sopotnickiego Potoku. Stoki Bereśnika są w większości zalesione, z wyjątkiem południowych zboczy, które zapewniają widoki na Szczawnicę, Pieniny i Tatry.
Masyw Bereśnika zbudowany jest z fliszu karpackiego, charakterystycznego dla Beskidów. W rejonie szczytu dominują lasy bukowo-jodłowe, a na polanach i polanach spotkać można ciekawe gatunki roślin, takie jak dziewięćsił bezłodygowy, gółka długoostrogowa czy zimowit jesienny.
Pochodzenie nazwy
Nazwa Bereśnik pochodzi od łemkowskiego słowa bereza oznaczającego brzozę. Wskazuje to na dawną obecność lasów brzozowych na stokach góry. Na niektórych mapach szczyt ten opisywany jest również jako Góra Popa.
Schronisko PTTK Bacówka pod Bereśnikiem
Na południowo-zachodnich stokach Bereśnika, na wysokości około 750 m n.p.m., znajduje się schronisko turystyczne PTTK Bacówka pod Bereśnikiem. Jest to popularne miejsce wśród turystów wędrujących beskidzkimi szlakami.
Oferta schroniska
Bacówka pod Bereśnikiem oferuje 30 miejsc noclegowych w pokojach 2, 4 i 6-osobowych. W schronisku znajduje się bufet, w którym serwowane są domowe posiłki. Obiekt jest czynny przez cały rok, choć w sezonie zimowym może być okresowo zamykany ze względu na trudne warunki pogodowe. Schronisko stanowi doskonałą bazę wypadową na okoliczne szlaki turystyczne. Wokół obiektu znajdują się ławki i stoły, gdzie można odpocząć po wędrówce i posilić się na świeżym powietrzu. W schronisku dostępne są także informacje turystyczne i mapy okolicy.
Historia schroniska
Pierwsze schronisko pod Bereśnikiem powstało w latach 30. XX wieku z inicjatywy Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego. Obiekt ten spłonął jednak podczas II wojny światowej. Obecne schronisko PTTK wybudowano w latach 60. XX wieku i od tego czasu służy turystom przemierzającym szlaki Beskidu Sądeckiego.
Panoramy z Bereśnika
Choć sam szczyt Bereśnika jest zalesiony, to na południowych stokach góry, opadających ku Szczawnicy, rozciągają się malownicze polany, z których roztaczają się rozległe widoki na okolicę.
Widok na Pieniny i Tatry
Przy dobrej pogodzie z Bereśnika podziwiać można panoramę Pienin – zarówno Małych Pienin, jak i Pienin Właściwych. Nad nimi górują majestatyczne wierzchołki Tatr, z charakterystyczną sylwetką Gerlacha. To jeden z najpiękniejszych widoków w Beskidzie Sądeckim. Wśród szczytów Pienin wyróżniają się m.in. Trzy Korony, Sokolica, Czertezik i Wysoka. W Tatrach dostrzec można natomiast Hawrań, Murań, Nowy Wierch. Widok ten szczególnie efektownie prezentuje się o wschodzie lub zachodzie słońca.
Panorama Szczawnicy i doliny Grajcarka
Z południowych stoków Bereśnika doskonale widoczna jest Szczawnica, malowniczo położona w dolinie Grajcarka. Ponad uzdrowiskiem wznoszą się zalesione zbocza Małych Pienin z Szafranówką, Łysą Górą i Rabsztynem. Przy dobrej widoczności dostrzec można także Palenicę i Wysokie Skałki po drugiej stronie doliny.
Panorama Szczawnicy z Bereśnika obejmuje zarówno zabytkowe centrum miasta z charakterystyczną wieżą kościoła św. Wojciecha, jak i nowsze dzielnice zdrojowe z Parkiem Górnym i Dolnym. W dole błyszczy wstęga Grajcarka, a wokół rozpościerają się zielone zbocza Beskidu Sądeckiego i Pienin.
Przygotowanie na wycieczkę
Przygotowując się na wycieczkę na Bereśnik, ważne jest skompletowanie odpowiedniego ekwipunku, który zapewni komfort i bezpieczeństwo podczas górskiej wyprawy. Niezależnie od pory roku, niezbędne będą wygodne buty trekkingowe, które zapewnią stabilność i przyczepność na różnorodnym terenie. Warto również zainwestować w warstwową odzież, która pozwoli na dostosowanie się do zmieniających warunków pogodowych – od bielizny termoaktywnej, przez polar, po kurtkę przeciwdeszczową. Nie zapomnij o zabraniu ze sobą plecaka turystycznego, w którym zmieścisz mapę, kompas, prowiant, wodę oraz apteczkę pierwszej pomocy. Warto również pomyśleć o dodatkowych akcesoriach takich jak kijki trekkingowe, które mogą okazać się nieocenioną pomocą podczas wędrówki. Sklep Decathlon oferuje szeroki wybór sprzętu turystycznego, w tym buty, odzież, plecaki oraz akcesoria niezbędne na górską wycieczkę. Pamiętaj, aby przed wyjazdem sprawdzić prognozę pogody i dostosować swój ekwipunek do warunków, jakie mogą Cię spotkać na szlaku.
Szlaki turystyczne na Bereśnik
Przez masyw Bereśnika przebiegają dwa znakowane szlaki turystyczne PTTK. Umożliwiają one dotarcie na szczyt lub w jego pobliże z różnych miejscowości.
Żółty szlak ze Szczawnicy
Najpopularniejszą trasą na Bereśnik jest żółty szlak ze Szczawnicy. Prowadzi on przez Bryjarkę (677 m), Bacówkę pod Bereśnikiem, a następnie trawersuje południowo-zachodnie zbocza Bereśnika, wiodąc na przełęcz między Bereśnikiem a Cieluszkami. Dalej szlak ten biegnie na Kotelnicę i Dzwonkówkę. Czas przejścia ze Szczawnicy na przełęcz pod Bereśnikiem to około 1 godzina 30 minut.
Szlak ten oferuje piękne widoki na dolinę Grajcarka i Pieniny. Prowadzi głównie przez tereny leśne, ale także przez malownicze polany, jak Polana pod Bereśnikiem czy Polana Cieluszki. Po drodze mijamy bacówkę PTTK, gdzie można odpocząć i posilić się przed dalszą wędrówką.
Czarny szlak na Zaskalnik
Krótki czarny szlak łączy szczyt Bereśnika z wodospadem Zaskalnik. Trasa ta biegnie malowniczym, zalesionym jarem potoku Sopotnickiego, oferując przyjemny spacer na łonie przyrody. Czas przejścia to około 30 minut w jedną stronę. Wodospad Zaskalnik to jedna z ciekawszych atrakcji przyrodniczych w okolicy Bereśnika. Woda spada tu z wysokości kilku metrów, tworząc efektowną kaskadę wśród skalnych progów. Miejsce to otoczone jest bujną roślinnością, a w pobliżu znajduje się wiata turystyczna i ławki, gdzie można odpocząć i nacieszyć się widokiem.
Ciekawostki i legendy
Z Bereśnikiem związanych jest kilka ciekawostek i lokalnych legend, które warto poznać przed wyruszeniem na szlak.
Bereśnik w kulturze Łemków
Dla Łemków, którzy niegdyś zamieszkiwali okolice Bereśnika, góra ta miała duże znaczenie kulturowe. Według tradycji, na jej stokach odbywały się obrzędy związane z kultem przyrody i pasterskimi zwyczajami. Do dziś na polanie pod szczytem można natrafić na pozostałości dawnych szałasów pasterskich.
Legenda o zbójnikach
Według lokalnej legendy, w jaskiniach na stokach Bereśnika mieli swoją kryjówkę zbójnicy, którzy napadali na kupców podróżujących doliną Grajcarka. Mówi się, że w jednej z tych jaskiń ukryli swoje skarby, które do dziś czekają na odkrycie. Choć to tylko legenda, dodaje ona uroku i tajemniczości temu miejscu.
Wędrując szlakami Bereśnika, warto zatrzymać się na chwilę i wsłuchać w szum lasu, podziwiać piękno górskiej przyrody i delektować się rozległymi panoramami. To także okazja, by poznać ciekawostki i legendy związane z tym miejscem oraz odkryć ślady dawnej kultury Łemków. Niezależnie od wybranego wariantu, wyprawa na Bereśnik dostarczy niezapomnianych wrażeń i pozwoli w pełni docenić piękno Beskidu Sądeckiego. To doskonały pomysł na aktywny wypoczynek dla miłośników gór i przyrody, którzy cenią sobie zarówno wspaniałe widoki, jak i możliwość obcowania z lokalną historią i tradycją.
Fot. Główne: Jerzy Opioła via Wikipedia, CC BY-SA 3.0
Może Cię także zainteresować:
- Bacówka pod Bereśnikiem – kultowe schronisko w Beskidzie Sądeckim
- Szczawnica: Wodospad Zaskalnik. Trasa, atrakcje
- Przehyba – jakie szlaki doprowadzą Cię na szczyt?
- Wysoka (Pieniny) – podstawowe informacje, najlepsze szlaki
- Masyw Śnieżnika zimą i latem – poznaj atrakcje na każdą porę roku
