Zdobycie wszystkich szczytów Korony Europy to niezwykłe wyzwanie. Do jego realizacji potrzeba wiele wysiłku, samozaparcia… i „wolnego” czasu. Sporne kwestie dotyczące przebiegu granic Europy z Azją wpływają na plany wielu osób. Umowny lub uznaniowy charakter ma też wiele innych spraw, np. to, co uznawać za górę? Dla naukowców to wzniesienie o wysokości co najmniej 500 m n.p.m., jednak na listach zawierających najwyższe szczyty w Europie są znacznie niższe wzgórza i pagórki. Pewien brak ścisłości, jeśli chodzi o listy najwyższych gór w Europie, dotyczy też państw. Teoretycznie Zjednoczone Królestwo na Wyspach Brytyjskich bierze się pod uwagę jako całość, ale górę w Irlandii Północnej również się uwzględnia – w przeciwieństwie do Walii czy Anglii. W praktyce każdy zdobywa taką Koronę Europy, jaką samodzielnie uzna za najbardziej właściwą.
Najwyższe szczyty w Europie mogą być trudne, a czasami wręcz niemożliwe do zdobycia
W okresie pandemii przemieszczanie się pomiędzy poszczególnymi krajami było albo mocno utrudnione, albo praktycznie niewykonalne. Niektóre spośród najwyższych szczytów Europy są czasowo niedostępne z powodów politycznych – i nikt nie może mieć pewności, ile taki stan potrwa. Strefa Schengen obejmuje „tylko” 26 państw. Wyjazd do pozostałych wymaga minimum ważnego paszportu i pomyślnego przejścia kontroli. Jeśli strażnik na granicy z jakiegokolwiek powodu odmówi ci wjazdu, niewiele możesz z tym zrobić. Kolejna polityczna kwestia to wizy i restrykcje.
Kolejną przeszkodą są możliwości finansowe. Wyprawy w tyle różnych zakątków kontynentu wymagają sporego budżetu. Niektórzy decydują się zbierać fundusze za pośrednictwem portali internetowych (poprzez zbiórki crowdfundingowe). Sama wspinaczka czy trudne warunki pogodowe rzadko kiedy okazują się największymi trudnościami w zdobyciu Korony Europy.
Jaka jest najwyższa góra Europy? Mont Blanc w Alpach czy rosyjski Elbrus na Kaukazie?
Odpowiedź zależy od tego, jakie kryteria się przyjmie – w granicach kontynentu wytyczonych przez Międzynarodową Unię Geograficzną, palma pierwszeństwa należy się Mont Blanc. Wierzchołek alpejskiego szczytu na granicy Francji i Włoch wznosi się na 4807,81 metrów nad poziomem morza. Niektóre źródła powołują się na pomiary, według których wysokość góry to 4809 m n.p.m. Elbrus, czyli uśpiony wulkan położony w regionie Kabardo-Bałkaria, niedaleko rosyjskiej granicy z Gruzją, ma dwa wierzchołki. Oba są sporo wyższe od Mont Blanc (zachodni ma 5642 m n.p.m., a wschodni – 5621 m). Jednak leżą w tej części Kaukazu, którą MUG uważa za tereny Azji. Rozstrzygnięcia nie ułatwia fakt, że istnieje jeszcze 5 innych wariantów przebiegu podziału Eurazji na kontynenty.
Najwyższe szczyty Kaukazu
Gdyby uznać, że Wielki Kaukaz w całości znajduje się na Starym Kontynencie, Mont Blanc byłby dopiero 14. najwyższym szczytem w Europie. Większe od francusko-włoskiej góry są jeszcze:
- Dych-Tau (5203 m);
- Szchara (5193) m;
- Kosztan Tau (5150 m);
- Pik Puszkina (5100 m);
- Dżangitau (5058 m);
- Kazbek (5047 m);
- Mizhirgi (5025 m);
- Katyń-Tau (4974 m);
- Szota Rustaweli (4960 m);
- Pik Borowikowa (4888 m);
- Gestola (4860 m);
- Tetnuld (4858 m).
Czy Korona Europy to zbiór 46 najwyższych szczytów poszczególnych państw kontynentu?
Nikt nie ma najmniejszych wątpliwości co do tego, że Federacja Rosyjska leży w Europie – przynajmniej pod względem geograficznym. Jednak najwyższa góra największego kraju, zdaniem sporej części geografów, znajduje się w Azji. Zamiast Elbrusu na większości list Korony Europy Rosję reprezentuje Narodnaja – to najwyższa góra całego pasma Uralu, ma 1895 metrów wysokości bezwzględnej. Jeszcze ciekawiej wygląda sytuacja w Kazachstanie. Jedynie 12% terytorium tego państwa leży w Europie. Najwyższa azjatycka góra tego kraju – Chan Tengri w pasmie górskim Tienszan nad granicą z Kirgistanem i Chinami – ma imponujące 7010 m n.p.m. Natomiast najwyższe wzniesienie w europejskiej części Kazachstanu ma wysokość 509 m n.p.m – nie nosi żadnej nazwy, trudno je prawidłowo zlokalizować.
Jak potraktować szczyty graniczne?
Francji przypada Mont Blanc, a ich sąsiadom przypisuje się Monte Bianco di Courmayeur (4748 m n.p.m.) – ten wierzchołek leży w całości we Włoszech. Jednak zdobycie szczytu Korab na granicy Albanii i Macedonii oznacza zaliczone 2 kraje za jednym podejściem. Kolejne wątpliwości budzi kwestia gór w państwach, które nie są uznawane przez wszystkich. Szczyt Djeravica (2656 m n.p.m.) w Kosowie coraz częściej się uwzględnia, lecz wzniesienia z mołdawskiego Naddniestrza już nie znalazły się w gronie najwyższych szczytów w Europie wymienianych na listach Korony Europy. Pewna część środowiska geografów włączyłaby do niej jeszcze najwyższe punkty części terytoriów Zakaukazia, czyli:
- Armenii;
- Azerbejdżanu;
- Gruzji.
Korona Europy – wersja najbardziej rozpowszechniona. Lista najwyższych szczytów Europy
Tak naprawdę tylko od decyzji danego miłośnika górskich wypraw zależy, kiedy należy mu się tytuł Zdobywcy Korony Europy. W przeciwieństwie do inicjatywy zachęcającej do zdobycia Korony Gór Polski (tutaj lista szczytów również budzi kontrowersje) nie ma żadnych pieczątek do zebrania czy kapituły, która weryfikowałaby osiągnięcia trekkingowe i alpinistyczne. Najczęściej uznawana lista najwyższych szczytów do zdobycia w europejskich państwach wygląda tak (kolejne dane to nazwa kraju, szczytu i wysokość w metrach nad poziomem morza):
- Albania i Macedonia – Korab, 2764
- Andora – Coma Pedrosa, 2942
- Austria – Grossglockner, 3798
- Belgia – Signal de Botrange, 694
- Białoruś – Góra Dzierżyńska, 345
- Bośnia i Hercegowina – Maglić, 2386
- Bułgaria – Musała, 2925
- Chorwacja – Vrh Dinare, 1831
- Czarnogóra – Zla Kolata, 2534
- Czechy – Śnieżka, 1603
- Dania (Wyspy Owcze) – Slættaratindur, 880
- Estonia – Suur Munamägi, 318
- Finlandia – Haltiatunturi, 1328
- Francja – Mont Blanc, 4807
- Grecja – Olimp (wierzchołek Mitikas), 2918
- Hiszpania – Mulhacén, 3479
- Holandia, Niderlandy – Vaalserberg, 323
- Irlandia – Carrantuohill 1038
- Irlandia Północna – Slieve Donard, 849
- Islandia – Hvannadalshnúkur, 2110
- Kazachstan – nieokreślony, 509
- Liechtenstein – Grauspitz, 2599
- Litwa – Wysoka Góra, 294
- Luksemburg – Kneiff, 560
- Łotwa – Gaiziņkalns, 312
- Malta – Ta’Dmejrek, 253
- Mołdawia – Dealul Bălăneşti, 430
- Monako – Chemin des Révoires, 161
- Niemcy – Zugspitze, 2962
- Norwegia – Galdhøpiggen, 2469
- Polska – Rysy, 2499
- Portugalia – Ponta do Pico, 2351
- Rosja – Narodnaja, 1895
- Rumunia – Moldoveanu, 2544
- San Marino – Monte Titano, 739
- Serbia – Midżur, 2169
- Słowacja — Gerlach, 2655
- Słowenia – Triglav, 2864
- Szwajcaria – Dufourspitze, 4634
- Szwecja – Kebnekaise, 2111
- Turcja – w części eurpejskiej Mahya Dağı, 1031
- Ukraina – Howerla, 2061
- Watykan – Monte Vaticano, 75
- Węgry – Kékes, 1014
- Wielka Brytania (Szkocja) – Ben Nevis, 1344
- Włochy – Monte Blanco di Courmayeur, 4748
Do zdobywania najwyższych szczytów w Europie trzeba się dobrze przygotować
Sprzęt na wyprawę musisz dopasować do pory roku i rodzaju szlaku. Bardzo ważne są odpowiednie buty, które zmniejszają ryzyko skręcenia kostki na nierównym terenie oraz innych kontuzji. Niektóre najwyższe szczyty w Europie zdobędziesz bez wysiłku, inne będą wymagać wspinaczki z użyciem uprzęży i kasków. Wszystkie niezbędne akcesoria znajdziesz w Decathlonie, gdzie kupisz również:
- odzież turystyczną i trekkingową;
- odzież alpinistyczną;
- odzież wspinaczkową;
- raki;
- zegarki górskie, kompasy, mapy, GPS.
Najambitniejsi zdobywcy wchodzą na wszystkie góry Europy, również wszelkie sporne szczyty. Począwszy od Elbrusu, przez Snowdon w Walii (1085 m) oraz Scafell Pike (978 m) w Anglii, aż po Yding Skovhøj (173 m) i Ejer Bavnehøj (171 m) – wierzchołki w kontynentalnej Danii, z których pierwszy jest wyższy z powodu sztucznie usypanego kopca. Niektórzy dodają także wzniesienia w regionach autonomicznych, terytoriach zamorskich (np. Pico El Teide na hiszpańskich Wyspach Kanaryjskich, 3718 m) albo góry na wszystkich możliwych skrawkach lądu, czyli poszczególnych wyspach na kontynencie. Z najwyższymi szczytami w Europie wcale nie jest tak łatwo, jak mogłoby się wydawać!
